سازمان ملل: لایه ازون در حال ترمیم است و حفره آن در سال ۲۰۶۶ مسدود می‌شود

سازمان ملل در گزارش جدیدی اعلام کرد که لایه ازون در جو زمین به کندی ولی به شکل مشهودی در حال ترمیم است و حفره بزرگ آن که بر فراز جنوبگان (قطب جنوب) قرار دارد حدود ۴۳ سال دیگر کاملا ترمیم خواهد شد.

۳۵ سال پیش تمام کشورهای جهان در مورد توقف تولید مواد شیمیایی که به لایه ازون آسیب می زند، توافق کردند. لایه ازون از کره زمین در برابر اشعه زیانبار با پیامدهای گوناگونی نظیر افزایش ریسک سرطان پوست، ابتلا به آب مروارید و آسیب به مزارع کشاورزی محافظت می‌کند.

ارزیابی علمی از وضعیت لایه ازون هر چهار سال یک بار انجام می‌شود. در پژوهش جدید که روز دوشنبه ۱۹ دی در همایش انجمن هواشناسی آمریکا ارائه شد، خاطرنشان می‌شود که ضخامت لایه ازون تا سال ۲۰۴۰ به میزان قبل از دهه هشتاد میلادی که آسیب‌دیدگی آن مشهود و قطعی شد بازنخواهد گشت.

این گزارش پیش‌بینی می‌کند که ترمیم لایه ازون بر فراز قطب شمال نیز تا قبل از سال ۲۰۴۵ روی نخواهد داد و ترمیم این لایه بر فراز جنوبگان که بیشترین آسیب را دیده است تا سال ۲۰۶۶ طول خواهد کشید.

پل نیومن، یکی از مسئولان پژوهش جدید گفت: «اولین نشانه‌های ترمیم لایه ازون حدود چهار سال پیش مشاهده شد ولی بسیار ناچیز بود. در سال‌های اخیر روند ترمیم ادامه و بهبود یافته است.»

پروفسور پتری تالاس، دبیرکل سازمان جهانی هواشناسی، از نهادهای تخصصی سازمان ملل گفت: «اقدامات با هدف ترمیم لایه ازون می‌تواند الگویی برای اقدامات جهانی در زمینه تغییرات جوی باشد. موفقیت ما در کاهش آلاینده‌های مضر برای لایه ازون ثابت می‌کند که با اقدامات عاجل و ضروری نظیر کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی و گازهای گلخانه‌ای می‌توان گرمایش جو زمین را کاهش داد و مهار کرد.»

به گفته پل نیومن، از دانشمندان ارشد زمین شناسی در ناسا، دو ماده شیمیایی برم و کلر عامل اصلی فرسایش لایه ازون هستند. نتایج تحقیقات نشان می‌دهد که میزان کلر در مقایسه با اوج آن در سال ۱۹۹۳ حدود ۱۱.۵ درصد و میزان برم در مقایسه با اوج آن در سال ۱۹۹۹ حدود ۱۴.۵ درصد کاهش یافته است.

کاهش این دو ماده زیانبار نشانه اثربخشی «پیمان مونترال » است که در سال ۱۹۸۷ و با هدف جلوگیری از تخریب لایه ازون تصویب شد.

مسئولان نهادهای زیست محیطی سازمان ملل بارها هشدار داده‌اند که سوراخ لایه ازون در افزایش ریسک ابتلا به سرطان پوست نقش مهمی دارد و ترمیم این لایه می‌تواند از خطر ابتلای چند میلیون نفر به این بیماری پیشگیری کند.

گزارش جدید در عین حال هشدار می‌دهد که پیشنهادهای مربوط به خنک کردن هوای کره زمین به شکل مصنوعی و از طریق پخش کردن هواپخش (ائروسل) در جو زمین با هدف بازتاب اشعه خورشید لایه ازون بر فراز جنوبگان را ۲۰ درصد نازک‌تر خواهد کرد.

وجود حفره در لایه ازون در نتیجه پژوهش‌های جوزف فارمن، زمین‌شناس بریتانیایی در فاصله ۱۹۷۵ تا ۱۹۸۴ ابتدا بر فراز قطب شمال اثبات شد.

پژوهش‌های بعدی توسط ماریو مولینا و شروود رولند، دو شیمی‌دان از دانشگاه کالیفرنیا، نشان داد که دو ماده شیمیایی برم و کلر که در یخچال و اسپری مو و سایر ائروسل‌ها به کار برده می‌شود عامل اصلی فرسایش لایه ازون هستند.

جایزه نوبل شیمی در سال ۱۹۹۵ به این دو پژوهشگر اعطا شد.

بدون شک توافق همه کشورهای جهان در مورد «پیمان مونترال» نقطه آغاز مهمی برای جلوگیری از فرسایش بیشتر لایه ازون بود.

در سال ۱۹۸۷ که بزرگتر شدن حفره لایه ازون بر فراز جنوبگان اثبات شد به مرور شرکت‌های تولید کننده مواد شیمیایی پذیرفتند که به جای مواد شیمیایی زیانبار گزینه‌های دیگری تولید کنند.

نتایج اولین پژوهش که ترمیم حفره لایه ازون بر فراز جنوبگان را اثبات کرد در سال ۲۰۱۶ در مجله علمی «ساینس» منتشر شد. پژوهشگران در آن زمان پیش‌بینی کردند که این حفره احتمالا تا سال ۲۰۵۰ کاملا ترمیم خواهد شد.

با استفاده از گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس؛ ش.ر/س.ن