جراحی تنگی کانال نخاع کمری چگونه است ؟

در این مقاله ما قصد داریم از جراحی تنگی کانال نخاعی مزایا و ریسک های احتمالی و همچنین روش های جراحی صحبت کنیم .

آیا تنها راه درمان تنگی کانال نخاعی، جراحی است؟

بیمارانی که به تنگی کانال نخاعی کمر دچار هستند، معمولا از طریق درد شدید و ممتدی که حس می‌کنند، متوجه این عارضه می‌شوند. جراحی تنگی کانال نخاعی کمری اولین تجویز جراح مغز و اعصاب نخواهد بود، زیرا اکثر مبتلایان به این عارضه، مانند تنگی کانال نخاعی گردن بخش زیادی از مشکلات خود را با مصرف دارو، حل شده می‌بینند.

اما همه بیماران، شرایط مشابه ندارند، گاهی گزینه‌ای به جز جراحی پیش روی پزشک باقی نمی‌ماند. مبتلایان به تنگی کانال نخاعی فقط درد نمی‌کشند، برخی از آن‌ها قدرت حرکتی در بازو یا پا را نیز از دست می دهند. طبیعی است که فلج حرکتی دلیل محکمی‌برای یک پزشک محسوب می‌شود تا تجویز نهایی او جراحی تنگی کانال نخاعی کمری باشد.

چه زمانی جراحی تنگی کانال نخاعی کمری ضروری است؟

پزشک متخصص شما در شرایط زیر دستور به جراحی خواهد داد. برخی بیماران تنها یکی از شرایط زیر را دارند، اما برخی دیگر دچار چندین مورد از این شرایط با هم هستند:

• بیمار، درمان‌های دارویی و بازتوانی را انجام داده است، اما کمر درد او مرتفع نشده است.
• بیمار در یک بازه زمانی طولانی مدت، درد شدیدی را احساس کرده است.
• بیمار دچار فشردگی یکی از اعصاب طناب نخاعی یا اصطلاحا رادیکولوپاتی شده است و در برخی اعضای بدن احساس بی‌حسی می‌کند.
• بیمار در بازوها یا پاها احساس گزگز یا بی‌حسی می‌کند.
• بیمار برای حرکت دادن بازوها یا پاها دچار مشکل شده است.
• بیمار به سندروم دم اسب یا CES دچار شده و کنترل ادرار و دفع خود را از دست داده باشد.

در چنین شرایطی پزشک قطعا دستور به جراحی تنگی کانال نخاعی کمری برای بیمار خواهد داد.

پزشک چگونه با جراحی، تنگی کانال نخاعی را درمان می‌کند؟

به طور کلی باید گفت متخصصان مغز و اعصاب به دو روش یا تکنیک جراحی تلاش می‌کنند، تنگی کانال نخاعی را درمان کنند:

• از بین بردن عامل فشار
• تثبیت مهره‌ها

در ادامه هر کدام از این دو مورد را با هم بررسی می‌کنیم.

جراحی برای از بین بردن عامل فشار

به نظر می‌رسد با حذف بافتی که با قرار گرفتن روی ساختار عصبی، آن را تحت فشار قرار داده است، فضای بیشتری در اختیار نخاع یا رشته‌های عصبی قرار می‌گیرد و می‌توان انتظار داشت مشکلات بیمار حل شود. این جراحی به سه روش انجام می‌شود:

1. فورامینوتومی

اگر مشکلات ستون فقرات، باعث شود تا از ارتفاع کانال فورامن کاسته شود، پزشک از طریق جراحی، مهره یا استخوانی را برمی‌دارد. فورامن همان کانالی است که به گذرگاه‌های عصبی معروف است و Otomy به معنای باز کردن است. بنابراین در جراحی تنگی کانال نخاعی کمری به روش فورامینوتومی، دهانه کانال بازتر می‌شود تا فضا برای خروج عصب، مهیا باشد.

1. لامینوتومی

در این روش، پزشک جراح بخشی یا همه استخوان لامینا را خارج می‌کند. لامینا همان قسمت خلفی قوس مهره‌ای است که ممکن است عامل اصلی فشار به رشته‌های عصبی یا نخاع باشد. بنابراین با هدف رفع فشار، جراح تصمیم به افزایش فضای درون کانال نخاعی می‌گیرد.

1. دیسککتومی

در این تکنیک از جراحی کانال نخاعی، دیسکی که دچار آسیب شده است را خارج می‌کنند تا عامل فشار که سبب ایجاد التهاب و درد شده است، از بین برود.

جراحی برای تثبیت مهره‌ها

در این تکنیک از جراحی تنگی کانال نخاعی کمری، تشخیص پزشک معالج این است که یک یا چند مهره از موقعیت صحیح خود خارج شده‌اند، بنابراین ممکن است نخاع یا رشته‌های عصبی را تحت تاثیر قرار دهند. در این شرایط جراح برای تثبیت ستون فقرات، محیطی مصنوعی ایجاد می‌کند. گاهی این محیط از طریق همجوشی استخوان‌ها اتفاق می‌افتد، یعنی پزشک از استخوان‌های بدن خود شخص برای پیوند و ایجاد کانال مطمئن استفاده می‌کند.

گاهی هم لازم است از سیم‌ها، لوله‌ها و صفحات دیگر بهره ببرد تا تثبیت مهره‌ها و مسیر کانال انجام شود. به هر حال انتخاب تکنیک مورد نظر برای جراحی تنگی کانال نخاعی کمری بستگی به تشخیص پزشک معالج دارد، اما گاهی هم لازم است تا از هر دو روش، جراحی انجام گیرد.

جراحی تنگی کانال نخاعی کمری چه عوارضی دارد؟

در بسیاری از موارد بیمار پس از جراحی، به طور کامل بهبود پیدا می‌کند؛ اما گاهی ممکن است پس از مدتی علائم درد برگردد، یا مجددا بیمار دچار عارضه شود. در این صورت احتمالا ستون فقرات ضعیف شده و با مشکلی مشابه یا جدید مواجه شده است که پزشک معالج ابتدا با دارو و فیزیوتراپی برای درمان تلاش می‌کند و چنانچه موثر واقع نشود، ممکن است مجددا جراحی در دستور کار قرار گیرد. به هر حال جراحی تنگی کانال نخاعی کمری یک عمل جدی است که ممکن است مانند هر جراحی دیگری عوارضی داشته باشد. مانند:

• عفونت
• نشت مایع مغزی نخاعی
• پارگی بافت
• درد مزمن
• لخته شدن خون
• آسیب به رگهای خونی
• زخم صورت
• آسیب به بینایی
• مشکل در دفع ادرار

این احتمال وجود دارد که به مدت چندین ماه روند زندگی عادی شما مختل شود و نتوانید به تنهایی از عهده همه امور بربیایید. این احتمال را هم در نظر بگیرید که پس از جراحی، علائم درد کاهش پیدا نکند.

چه مدت پس از جراحی تنگی کانال نخاعی کمری، بهبودی کامل حاصل می‌شود؟

اگر متخصص مغز و اعصاب راه درمان شما را در جراحی تنگی کانال نخاعی کمری دیده است و نگران هستید که چه مدت پس از این عمل می‌توانید به زندگی عادی برگردید، باید به شما بگوییم که بهبودی کامل شما به وزن و هیکل و میزان فعالیت بدنی شما پیش از این جراحی بستگی دارد. ممکن است پزشک معالج، جراحی شما را تا رسیدن به تناسب اندام به تعویق بیندازد! به طور کلی شما از فردای روزی که مورد جراحی قرار می‌گیرید باید راه بروید و احتمالا یک ماه تا یک ماه و نیم بعد، سطح تحرک شما به شرایط عادی نزدیک خواهد شد.

نتیجه گیری و جمع بندی

همانطور که گفته شد شما تقریبا پس از دو ماه باید به زندگی عادی برگردید. اما چنانچه با مشکل درد و تحرک در پاها، سردرد شدید، بی‌اختیاری ادرار، پانسمان خونین، بخیه با نشت مایع یا درد مزمن و بی‌حسی در بدن مواجه شدید، لازم است فورا پزشک خود را مطلع کنید. اگرچه درصد بالایی از مبتلایان به عارضه تنگی کانال نخاعی، پس از جراحی بهبود پیدا می‌کنند، اما همواره در چنین اعمال جراحی مهم و جدی، احتمال بروز عوارض و حساسیت وجود خواهد داشت.