اِکسان موبیل، غول نفتی جهان، از ۵۰ سال پیش می دانست تغییرات اقلیمی در راه است

  اِکسان‌موبیل، غول نفتی جهان، از ۵۰ سال پیش می‌دانست تغییرات اقلیمی در راه است

تحقیقات دانشمندانی که ابرشرکت نفتی جهان، اکسان‌موبیل، در نیم قرن گذشته استخدام کرده بود، از همان دهه ۷۰ میلادی پدیده گرمایش کره‌زمین و تغییرات آب و هوایی ناشی از آلاینده‌های سوخت‌های فسیلی را نشان داده بود.   به گزارش بی بی سی، با این حال، این شرکت که در نیم قرن گذشته میلیاردها دلار از محل فروش بنزین درآمد کسب کرده، در تمام این سالها در واکنش به تحقیقات دانشگاهی، از قبول نقش سوخت‌های فسیلی در آلودگی و تغییرات آب و هوایی سر باز می‌زد. و آنها را «گمانه‌زنی و غیرقابل اتکا» خواند.   در پی علنی‌شدن این خبر، اکسان‌موبیل در پاسخ به سوال بی‌بی‌سی گفت پاسخ ما به این اتهامات که در چند سال اخیر چند بار این موضوع مطرح شده همان است که بود؛ کسانی که درباره «مطلع بودن» اکسان از این موضوع حرف می‌زنند، «ارزیابی و نتیجه‌گیری نادرستی دارند».   شرکت اکسان که یکی از بزرگترین غول‌های نفتی در جهان است از طریق استخراج و فروش فرآورده‌های نفتی میلیاردها دلار درآمد کسب کرده و این در حالی بوده که محصولات این شرکت نقش مهمی در آزاد کردن آلاینده‌هایی چون کربن در هوا داشته‌اند و بنا بر گزارش سازمان ملل متحد زمینه‌ساز بروز پدیده گرمایش کره زمین بوده است.   اما اکنون یافته‌ها نشان داده‌اند تحقیقات دانشمندان استخدامی اکسان‌موبیل اغلب حتی از نتایج تحقیقات دانشمندان برجسته سازمان فضایی آمریکا - ناسا - هم دقیق‌تر بوده است.   نائومی اورسکز، استاد تاریخ علوم در دانشگاه هاروارد در همین رابطه به بی‌بی‌سی گفت: «این حقیقتا نمایانگر میزان دو رویی و متظاهر بودن مدیران ارشد اکسان‌موبیل است؛ چرا که آنها مطلع بودند که دانشمندان زبده خودشان چه گونه مدل‌های علمی پیش‌بینی را طراحی و تبیین کرده بودند و آنها از این دانش ناب مطلع بودند و خبر داشتند».   جفری سوپران، استادیار علوم محیط‌زیستی در دانشگاه میامی فلوریدا که از نویسندگان گزارش جدید درباره اطلاع اکسان‌موبیل از در راه بودن تغییرات آب و هوایی در دهه ۷۰ است، می‌گوید این یک مدرک متقن و همان «باروت به جا مانده روی اسلحه تازه شلیک شده» است که می‌تواند ثابت کند چه طور این شرکت نفتی بزرگ حقیقت را پنهان نگه داشته و در عرصه عمومی حتی منکر آن شده است.   این محقق محیط‌زیستی می‌گوید بررسی ما از آنچه اکسان‌موبیل می‌دانسته به ما این اجازه را می‌دهد که حتی رقم دقیق پیش‌بینی دانشمندان آنها را محاسبه کنیم. تحقیقات دقیق دانشمندان شرکت اکسان‌موبیل نشان داده که مصرف سوخت‌های فسیلی به گرم کردن کرده زمین به میزان «حدود ۰.۲ درجه سانتیگراد در هر دهه خواهد انجامید».   جفری سوپان می‌گوید محققان تاکنون هرگز نتوانسته بودند ارقام یافته‌های علمی مراکز تحقیقاتی داخل اکسان‌موبیل را را استخراج کنند.   در پاسخ به این گزارش جدید درباره میزان اطلاع اکسان‌موبیل از مضرات سوزاندن سوخت‌های فسیلی، این شرکت به رای دادگاه در سال ۲۰۱۹ اشاره کرده و رسانه ها را به آن ارجاع داده است که در آن قاضی گفته: «مدیران و کارمندان اکسان‌موبیل به صورت یکپارچه به انجام دقیق وظایف خود متعهد بوده‌اند و این وظایف را با نهایت نکته‌بینی و دقت انجام داده‌اند».   سخنگوی این شرکت هم گفته: «اکسان‌موبیل خود را متعهد به مشارکت در مسیری می داند که به دنبال یافتن راه حل برای تغییرات آب و هوایی و عواقب ناشی از آن است».   اما جفری سوپران، استاد دانشگاه میامی فلوریدا می‌گوید: «مدل علمی ارایه شده از سوی محققان اکسان‌موبیل در کمترین حالت به اندازه یکی از مقبول‌ترین و مشهورترین مدل‌های ارایه شده جهان کارایی و دقت داشته است؛ مدلی که جیمز هانسن، دانشمند برجسته ناسا که در سال ۱۹۸۸ ارایه کرد و زنگ خطر درباره تغییرات آب و هوایی را به صدا در آورد».   نائومی اورسکز، استاد تاریخ علوم در دانشگاه هاروارد هم می‌گوید این نشان می دهد که اکسان موبیل «دانسته و آگاهانه» در پی گمراه کردن دولت و مردم بوده است: «آنها همه این اطلاعات و یافته‌ها را در دست داشتند اما در عرصه عمومی اظهارات بسیار بسیار متفاوتی» عنوان می‌کردند.   تحقیقات قبلی مدارکی را برملا کرده بود که نشان می‌داد اکسان‌موبیل در پی اشاعه شک و شبهه درباره یافته‌های علمی بوده است. یک سند داخلی این شرکت برملا کرده بود که «موضع رسمی» اکسان‌موبیل باید «تاکید بر عدم قطعیت در نتیجه‌گیری‌های علمی» در باره اثرات گازهای گلخانه‌ای باشد.   گزارش جدید درباره دانسته‌های مرکز تحقیقات اکسان‌موبیل، در مجله علمی معتبر ساینس منتشر شده و در آن آمده که این شرکت نفتی به برآوردهای قابل اتکایی دست یافته بود که توصیه می‌کردند مصرف سوخت‌های فسیلی باید کاهش یابد تا جهان از بدترین سناریوی گرمایش کره زمین که افزایش متوسط دما به اندازه ۲ درجه سانتیگراد است، پرهیز کند.   بنابر این گزارش، محققان شرکت اکسان‌موبیل به درستی نتیجه‌گرفته بودند که عصر یخبندان جدیدی در راه نیست. آنها زمانی به این نتیجه رسیده بودند که در مجامع تحقیقاتی جهان هنوز دانشمندان بر سر این فرضیه اختلاف‌نظر داشتند.   پروفسور اورسکز و پروفسور سوپران تهیه گزارشی که مجله ساینس منتشر کرده را زمانی کلید زدند که در سال ۲۰۱۵ رسانه‌ها فاش کردند که به مدارکی در اکسان‌موبیل دست یافته‌اند که از مطلع بودن این ابرشرکت نفتی از در پیش بودن پدیده گرمایش زمین حکایت دارد اما همان موقع هم اکسان موبیل رسانه ها را متهم به «گزینشی روایت‌کردن حقیقت» متهم کردند.   این دو محقق برای یافتن صحت و سقم گزارش رسانه‌ها، یافته‌های علمی بیش از ۱۰۰ مقاله منتشر شده میان ۱۹۷۷ تا ۲۰۱۵ در شرکت اکسان و اکسان‌موبیل را بررسی کردند که با هدف محاسبه دمای کره‌زمین و افزایش آن در سال‌های آینده تدوین شده بودند.   پروفسور اورسکز می‌گوید تحقیقات آنها نشان داده که شرکت اکسان‌موبیل در حالی که از یافته‌های تحقیقات دانشمندان خود در سیاست‌گذاری‌ها و برنامه‌های داخلی این شرکت بهره می‌برده، در انظار عمومی همین مدل‌های علمی را «گمانه زنی و دانش بی کیفیت» می‌خوانده است.   فعالان محیط‌زیست سال‌هاست که اکسان موبیل و دیگر غول‌های نفتی را به پنهان‌کاری و اشاعه اطلاعات غلط با هدف کسب سود و تجارت متهم می‌کنند و چندین شکایت در این رابطه هم به دادگاه‌های آمریکا برده‌اند.   در ماه مه سال گذشته دادگاهی در ایالت ماساچوست آمریکا حکم داد که اکسان‌موبیل بابت اتهامات مرتبط با دروغ‌گویی درباره گرمایش زمین و رابطه آن با سوخت‌های فسیلی باید محاکمه شود.
 
فیلمها و خبرهای بیشتر در کانال تلگرام پیک ایران