چرا مردم دیگر سی دی موسیقی نمی خرند؟

وضعیت نشر فیزیکی موسیقی سال‌ها بود که در شرایط مساعدی به سر نمی‌برد که بخشی از این مساله به رعایت نشدن کپی رایت آثار در ایران برمی‌گشت. در این مسیر شیوع ویروس کرونا و سوق پیدا کردن به سمت نشر اینترنتی آثار موسیقی هم بر دشواری ها افزود.

با فراگیر شدن تکنولوژی در جهان و البته موبایل به دست شدن بشر، فروش دیجیتالی و آنلاین آثار موسیقی طرفداران زیادی در بین مخاطبان موسیقی در سراسر جهان پیدا کرد؛ چراکه می توانستند فایل قطعه موسیقی مورد نظر خود را تنها با یک کلیک گوش کنند. البته این روش تا حد زیادی به نفع محیط زیست و البته ناشران موسیقی در جهان هم بود؛ چرا که به این صورت هزینه کمتری برای تولید فیزیکی آثار موسیقی صرف می‌شد و از طرفی مخاطبان موسیقی هر لحظه که می‌خواستند می‌توانستند به اثر مورد نظر خود دسترسی داشته باشند که همین دسترسی از طریق درگاه‌های موسیقی برای آنها به علت رعایت کپی رایت پولساز بود. اما شرایط در ایران هم برای ناشران و هم برای هنرمندان اینگونه نشد؛ چرا که قانون کپی رایت آثار هنری در ایران آنچنان که باید تعریف نشده است.

حال با توجه به پیشینه طولانی مدت کاهش فروش فیزیکی آثار موسیقی تصمیم گرفتیم با یکی از ناشران موسیقی در این رابطه به گفتگو بنشینیم.

امیر مردانه ـ ناشر موسیقی و موزیسین ـ در ارزیابی وضعیت نشر گفت: در ۱۰ سال گذشته فروش و نشر آثار به صورت دیجیتالی و اینترنتی جای خودش را در کشور ما باز کرد و در کنار نشر آثار به صورت فیزیکی جایگاه خوبی را به دست آورد. نشر فیزیکی موسیقی در دوران کرونا بسیار آسیب دید و تمام کالاهای فرهنگی ناشران در انبارها ماند و به لحاظ مالی ضرر زیادی کردند ولی از طرفی نشر اینترنتی آثار موسیقی در دوره شیوع کرونا رشد قابل ملاحظه‌ای داشت. ولی با توجه به شرایطی که فروش فیزیکی آثار موسیقی در آن قرار دارد باید به دنبال راه چاره‌ای باشیم تا این روش از نشر موسیقی بتواند تا حدودی جایگاهش را همانند همه کشورهای دنیا که از این کالای فیزیکی استفاده می‌کنند به وضعیت مناسبی برسد.

از او سوال می‌کنیم که با توجه به فیلتر بودن درگاه‌های موسیقی جهانی مانند اسپاتیفای در ایران و البته سفت و سخت نبودن قوانین کپی رایت در کشورمان، فروش مجازی آثار تا چه حد موفق عمل کرده است؟ پاسخ می‌دهد: فروش آثار موسیقی به صورت آنلاین از طریق درگاه‌های موجود نسبت به پیش از کرونا افزایش یافته است اما مسئله اینجاست که فروش آنلاین آثار موسیقی در ایران نسبت به کشورهایی که قوانین کپی رایت را رعایت می‌کنند، قابل مقایسه نیست. در شرایطی که بخش اعظمی از فروش موسیقی به صورت دیجیتال صورت می‌گیرد، باید درباره کپی رایت، قوانین محکمی پیاده شود؛ وگرنه آینده خوبی در انتظار نشر صوتی و فیزیکی موسیقی نخواهد بود. حداقل می‌توان با قانونی کردن پلتفرم‌هایی مانند اسپاتیفای، اپل میوزیک و ... تا حدودی مردم را به استفاده از این درگاه‌ها سوق داد. در صورت عملی شدن این امر، هنر و هنرمند جایگاه واقعی خودش را به لحاظ اقتصادی کسب خواهد کرد و می‌تواند در بازار موسیقی سهم داشته باشد.

«فروش فیزیکی آثار موسیقی تا چه زمانی همچنان یک گزینه خواهد بود؟» بیان می‌کند: در ۲۰ سال اخیر به پایین‌ترین حد فروش فیزیکی رسیده‌ایم و گمان نمی‌کنم از این کمتر شود. اغلب کسانی که آثار را به صورت فیزیکی تهیه می‌کنند، مجموعه‌ای از نسخه فیزیکی آثار هنرمند مورد علاقه خود را دارند و اینگونه مجموعه خود را تکمیل می‌کنند و یا نسخه فیزیکی آثار را برای هدیه دادن، تهیه می‌کنند. فروش فیزیکی از این کمتر نخواهد شد، مگر اینکه واقعا درمورد آن فکری شود که بتوانیم فروش این کالا را بالا ببریم. البته که فروش فیزیکی در کشور ما به دلیل دانلود غیرقانونی و پای‌بندی نبودن به قانون کپی رایت نسبت به کشورهای دیگر کمتر است.

از مردانه می‌پرسیم که سیاست‌های سامانه صدور مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در وضعیت حاضر چقدر موثر بوده است؟ بیان می‌کند: سامانه صدور مجوز کاری در مقابل فروش دیجیتالی یا فیزیکی نمی‌کند و تاثیری هم در این وضع ندارد. کار این بخش صدور مجوز است. به این مسئله بیشتر باید در قسمت قانون گذاری کشور پرداخته شود.

«چرا در حوزه موسیقی پاپ کمتر شاهد تولید و انتشار آلبوم موسیقی هستیم؟» بیان می‌کند: شرکت‌ها و موسساتی که در حوزه موسیقی پاپ فعالیت می‌کنند عملا تکلیف خود را با این وضع مشخص کرده‌اند و هیچ برنامه‌ریزی و توقعی در جهت اینکه درآمدی از فروش آثار داشته باشند ندارند. این گروه با در میان گذاشتن سرمایه بالا، قطعات موسیقی را به صورت رایگان در اختیار مردم قرار می‌دهند که بتوانند کنسرت‌های متعدد و درآمدزا برگزار کنند. ولی در حوزه‌های دیگر موسیقی، باتوجه به اینکه شنونده زیادی ندارند، نمی‌توانند تمرکز خود را بر کنسرت بگذارند و هنوز دنبال این هستند بتوانند نسخه فیزیکی آثارشان را بهتر بفروشند.

۵۷۲۴۵