احیای شورا‌های عالی ذیل رئیس‌جمهور بعد از ۸ سال/ جلساتی که روحانی از آن غفلت کرد!

گزارش گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو، یکی از تفاوت‌های دولت سیزدهم با دولت‌های پیشین خود اهتمام بیشتر این دولت به تشکیل جلسات شورا‌های عالی آن هم به ریاست شخص آیت الله رئیسی بوده است.

شورا‌های عالی از ظرفیت‌های مهمی در نظام حکمرانی ایران برخوردار است. برخورداری از شأن تقنینی، نظارتی و هماهنگی و ساختار فراقوه‌ای شورا‌های عالی، جایگاهی را به این شورا‌ها در نظام حقوقی کشور بخشیده است که می‌توانند در بسیاری از مشکلات و معضلات مزمن کشور گره‌گشایی کنند و بسیاری از نقاط کور سیاست‌گذاری در کشور را تحت پوشش نظام حکمرانی کشور در بیاورند.

 بررسی سوابق برگزاری جلسات شورا‌های عالی در دولت سیزدهم، از اهتمام جدی شخص رئیس‌جمهوری به برگزاری جلسات این شورا‌ها حکایت دارد. این در حالی است که تا پیش از این دولت، برگزاری منظم و مستمر جلسات خیلی از این شورا‌ها کمتر سابقه داشت و بعضا شاهد کم‌رمقی و افول جایگاه این شورا‌ها در ساختار اداره کشور بودیم.

به عنوان مثال جلسه شورای عالی آب در حالی در آبان ۱۴۰۰ به ریاست رئیسی تشکیل شد که از آخرین جلسه این شورا ۸ سال می‌گذشت. در خصوص شورا‌های دیگر همچون شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز شاهد وقفه‌های گوناگون از جمله وقفه ۵ ماهه در انتهای سال ۱۳۹۷ بودیم.

در ادامه به شرح شورا‌هایی می‌پردازیم که برای اولین بار در دولت سیزدهم تشکیل شده و یا از برگزاری آخرین جلسه آن مدت زیادی است که می‌‍گذرد.

شورای عالی فضای مجازی: رهبر انقلاب طی حکمی دستور تشکیل این شورا را صادر کردند. این شورا وظیفه دارد «مرکز ملی فضای مجازی کشور» را درست کند تا کامل و به روز بر فضای مجازی درونی و بیرونی اشراف داشته و درباره نحوه رویارویی با آسیب‌های اینترنت تصمیم بگیرد. همچنین ایشان همه دستگاه‌های کشور را موظف به همکاری با مرکز کردند. ریاست این شورا بر عهده شخص رئیس جمهور است. این شورا تاکنون ۱۶ بار به ریاست آیت لله رئیسی تشکیل جلسه داده است. این درحالیست که در دوران روحانی تنها یک بار این شورا تشکیل جلسه داده است.

شورای عالی آموزش و پرورش: شورای عالی آموزش و پرورش یکی از بالاترین نهاد‌های آموزش و پرورش در ایران است. ریاست این شورا را رئیس‌جمهور بر عهده دارد. این شورا تاکنون ۳ بار با حضور رئیس جمهور سیزدهم تشکیل شده است. این درحالیست که در هشت سال ریاست جمهوری آقای روحانی، حتی یک بار هم شورای عالی آموزش و پرورش تشکیل جلسه نداده است.


شورای عالی مسکن: به صورت رسمی در ۱۹ بهمن ۱۳۹۹ نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جریان بررسی جزئیات طرح جهش تولید و تأمین مسکن ماده دو این طرح را به تصویب رساندند که براساس آن شورای عالی مسکن به منظور برنامه‌ریزی، سیاست‌گذاری، نظارت و ایجاد هماهنگی بین دستگاه‌های اجرایی در حوزه مسکن تسکیل شد.

براساس این رأی رئیس‌جمهوری به عنوان رئیس شورا، معاون اول رئیس‌جمهوری به عنوان نایب رئیس، وزیر راه و شهرسازی در سمت دبیر شورا و وزیر نیرو، وزیر کشور، وزیر صنعت، معدن و تجارت، وزیر امور اقتصادی و دارایی، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، رئیس کل بانک مرکزی، رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور، رئیس بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، وزیر جهاد کشاورزی و وزیر نفت به عنوان اعضای شورا را تشکیل می‌دادند. این شورا تاکنون ۵ بار در دولت سیزدهم تشکیل جلسه داده است.

شورای عالی آب: شورای‌عالی آب به‌منظور هماهنگی و سیاست‌گذاری در زمینه تأمین، توزیع و مصرف آب کشور تأسیس شده‌است. تصمیمات این شورا با تصویب هیئت وزیران یا کمیسیون مذکور در اصل ۱۳۸ قانون اساسی برای دستگاه‌های ذی‌ربط لازم‌الاجراست. این شورا بر اساس ماده ۱۰ قانون تشکیل جهاد کشاورزی در سال ۱۳۸۱ ساماندهی شده‌است.۶ آبان ماه ۹۲، روحانی در چهارمین کنگره سراسری خانه کشاورز اعلام کرد: «صبح فردا شوای عالی آب بعد از سالیان درازی که تعطیل بوده است، با ریاست رئیس‌جمهور تشکیل جلسه خواهد داد»؛ ۷ آبان ماه طبق وعده روحانی، این جلسه تشکیل شد، اما جلسه دوم آن دیگر خبری از حضور روحانی نبود و این بار به ریاست «اسحاق جهانگیری» تشکیل شد.
با این که حدود یک سال و نیم از عمر دولت سیزدهم میگذرد، اما تاکون این شورا ۳ بار به ریاست رئیس جمهور تشکیل شده است.


شورای عالی اشتغال: طبق قانونی به همین نام که در تاریخ ۱۳۷۷/۶/۱ به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده و در تاریخ ۱۳۷۷/۶/۱۱ توسط شورای نگهبان تأیید شد، تشکیل گردید.

این شورا می‌بایست هر ۶ ماه یکبار تشکیل جلسه داده و جلسات آن با شرکت ۲/۳ اعضا رسمیت میابد. جلسات این شورا به ریاست رئیس‌جمهور تشکیل می‌شود و اهداف اعلام شده آن از جمله شامل بررسی عرضه و تقاضای بازار کار و ایجاد تعادل میان آنهاست.
شورای عالی اشتغال تاکنون ۴ بار  دردولت  سیزدهم تشکیل شده است. این درحالیست که در هشت سال دولت روحانی این شورا در مجموع ۶ بار تشکیل جلسه داده است.

شورای عالی مناطق آزاد: یکی از نهاد‌ها در ایران است که وظیفه نظارت بر مناطق آزاد تجاری-صنعتی و مناطق ویژه اقتصادی ایران، تصویب مقررات و آیین‌نامه‌ها در این حوزه و ایجاد هماهنگی بین فعالیت‌های این مناطق را بر عهده دارد.
این شورا درحالی در دولت سیزدهم جلسه اول را تشکیل داده که در دولت یازدهم و دوازهم اصلا این شورا تشکیل نشده است.

شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا:هدف از تشکیل شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا، تصمیم‌گیری دربارهٔ اصلی‌ترین مسائل اقتصادی کشور، رسیدگی به بحران‌های اقتصادی با هدف مقابله با تأثیر تحریم‌های ایالات متحده علیه ایران و ایجاد شرایط ویژه و حمایت‌های ویژه برای دولت جمهوری اسلامی ایران در امور اقتصادی عنوان شده‌است. این شورا از سال ۹۷ تاکنون ۲۴ بار تشکیل جلسه داده که ۱۳ بار آن در عمر یک سال و نیمه دولت سیزدهم بوده و ۱۱ بار دیگر آن در عمر چهار  ساله دولت دوازدهم تشکیل شده است.

شورای راهبری فناوری ها و تولیدات دانش بنیان: با موافقت  نمایندگان مردم در مجلس و به ریاست رئیس جمهور و نایب رئیسی معاون علمی و فناوری رئیس جمهور، این شورا برای اولین بار در دولت سیزدهم تشکیل شد. این شورا تاکنون 2 بار تشکیل  جلسه داده است.

شورای عالی فضایی: شورای عالی فضایی، نام عالی‌ترین مرجع رسیدگی به مسائل فضایی ایران است. این شورا دارای چندین عضو بوده و زیر نظر رئیس‌جمهور به مسائل مربوطه رسیدگی می‌کند. این شورا در وضعیت نیمه‌فعال به‌سر می‌برد و در دولت های قبل تنها یک بار تشکیل جلسه داده بود اما در دولت سیزدهم تاکنون دو بار این شورا تشکیل جلسه داده است.

شورای عالی استاندارد: تصویب سیاست‌های راهبردی سازمان و نظارت بر حسن اجرای آنها، بازنگری در سیاستهای کلی سازمان در چارچوب شرح وظایف مصوب، تفکیک امور حاکمیتی نظام استاندارد از تصدیگری و تحکیم مبانی آن در عرصه استاندارد کشور و اتخاذ تصمیم در مورد واگذاری وظایف تصدی گری به بخشهای خصوصی، تعاونی و غیردولتی از جمله وظلیف این شوراست. شورای عالی استاندارد در مجموع سه بار تشکیل جلسه داده که دو مورد از این جلسه ها در دولت سیزدهم تشکیل شده است.

جمیع این بررسی ها نشان میدهد دولت سیزدهم و سید ابراهیم رئیسی ، اهتمام بیشتری به نسبت رئیس‌جمهور سابق برای تشکیل شوراهای عالی داشته است. جمع بندی تشکیل جلسات شوراهای عالی در یک بازه زمانی مشخص نشان می‌دهد که حسن روحانی ریاست ۸ جلسه مربوط به شوراهای عالی رو بر عهده داشته و ۳ جلسه دیگر با ریاست معاون اول او برگزار شد و در مقابل رئیسی تا این لحظه ۲۰ جلسه شورای عالی را مدیریت کرده است.