مرور هفتگی رسانه‌های روسی؛ مراسم باشکوه برای قاتلی که مادر خود را کشته بود

تأثیر ویرانگر تهاجم نظامی روسیه علیه اوکراین روز به روز محسوس‌تر می‌شود و به‌رغم سانسور شدید، گزارش‌ها گویای بروز چالش‌ها و مشکلات جدید در داخل و پیرامون روسیه است. تنها چیزی که تغییر نمی‌کند، علاقهٔ روس‌ها به ولادیمیر پوتین است.

«عملیات ویژه»: از فرماندار جدید تا جنایتکارانی که «قهرمان» شده‌اند

هفتهٔ گذشته والری گراسیموف، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح روسیه به عنوان فرمانده جدید نظامیان روس در اوکراین انتخاب، و سرگئی سورویکین که سه ماه این سمت را برعهده داشت، معاون وی شد. وزارت دفاع روسیه اعلام کرد این تحول «در راستای گسترش ابعاد عملیات ویژهٔ نظامی» است اما به عقیدهٔ برخی کارشناسان، شکست‌های پیاپی ارتش روسیه در اوکراین دلیل اصلی این جابجایی‌ها بوده. برخی می‌گویند زیر نظر فرمانده جدید، نه تنها ارتش، بلکه اقتصاد و کل جامعهٔ روسیه روی ریل جنگ قرار خواهد گرفت.

عده‌ای بر این باورند واگذاری زمام امور جنگ به والری گراسیموف به آن دلیل است که او رئیس‌جمهور روسیه را متقاعد کرده که می‌تواند اوضاع جنگ را به نفع روسیه تغییر دهد. بسیاری از صاحب‌نظران معتقدند جابجایی‌های اخیر ثمرهٔ جنگ قدرت و نشانگر آن است که ولادیمیر پوتین وفاداری را به مهارت و تخصص ترجیح می‌دهد. بسیاری از طرفداران جنگ از جمله رمضان قدیروف و یوگنی پریگوژین که ارتش‌های شخصی برای جنگیدن در اوکراین تشکیل داده‌اند همواره نظامیان ارشد روس را هدف انتقادهای تند قرار داده و مسئول ضعف‌های رویکرد ارتش روسیه در اوکراین دانسته‌اند.

یوگنی پریگوژین، رئیس گروه واگنر با انتشار ویدئوهای متعدد از حوالی سولِدار، ارتش خصوصی خود را ستود و صراحتاً آنها را برتر از ارتش روسیه به فرماندهی ولادیمیر پوتین، رئیس کل قوا، خواند:

در روزهای اخیر یوگنی پریگوژین که به عنوان «آشپز پوتین» معروف بود اما به نظر می‌رسد به جایگاهی بسیار بالاتر در پلکان قدرت در روسیه چشم دوخته، کوشش‌های تازه‌ای ترتیب داده که به‌ویژه تلاش وی برای گسیل زندانیان به جبهه‌های اوکراین مورد توجه رسانه‌ها بوده است.

مزدوران «واگنر» در هفتهٔ گذشته توانسته‌اند به شهر سولدار در شرق اوکراین دست یافته و نخستین پیروزی نیروهای روس از اوایل تابستان را رقم بزنند. ارتش خصوصی «واگنر» پیش‌تر در سوریه و به‌ویژه کشورهای آفریقایی همواره به دنبال بهره‌برداری از معادن بود؛ ظاهراً به همین دلیل سولدار که بزرگ‌ترین معدن نمک اوکراین را در خود جای داده، توجه یوگنی پریگوژین و مزدورانش را به خود جلب کرد. اما برای نخستین بار آنها در پی امتیازهای سیاسی نیز هستند.

از آنجا که دستاوردهای نظامی «واگنر» همراه با تلفات بسیار سنگین است، آنها از مجرمین زندانی به عنوان سپر استفاده می‌کنند. به زندانی‌ها وعده داده‌اند در روزهای جنگ می‌توانند پولدار شوند و پس از شش ماه جنگیدن زندگی عادی را ازسر گیرند؛ حتی به آنها قول داده‌اند به نمایندگی از «روسیهٔ متحد» - حزب حاکم روسیه زیر نظر ولادیمیر پوتین - می‌توانند نمایندهٔ دوما شوند. یک زندانی که به دلیل قتل ۸۰ زن به دو بار حبس ابد محکوم شده گفته تمایل دارد برای جنگیدن در اوکراین به جبهه اعزام شود. البته از گزارش‌ها برمی‌آید بسیاری از زندانیان نه پول می‌بینند، نه آزادی، بلکه اکثراً توسط نیروهای اوکراینی و اگر قصد تسلیم داشته باشند توسط مزدوران «واگنر» کشته می‌شوند.

یک زندانی که مادر پیر خود را تا حد مرگ کتک زده و به قتل رسانده بود و قرار بود طولانی‌مدت در حبس بماند، به «واگنر» پیوست و پس از کشته شدن، به عنوان یک قهرمان به خاک سپرده شد. مقامات ارشد محلی در مراسمی باشکوه او را به عنوان «مدافع ملی» ستودند:

اقتصاد روسیه؛ آیا ایران می‌تواند شریک تجاری مسکو شود؟

به‌رغم این‌که بیشترین شمار تحریم‌های بین‌المللی تاکنون علیه روسیه وضع شده اما تأثیر مخرب آنها بسیار کمتر از تحریم‌هایی است که علیه ایران و یا سایر کشورها پابرجاست.

در عین حال صاحب‌نظران از جمله در پژوهشکده‌های مورد پشتیبانی کرملین معتقدند دولت روسیه به دلیل سقوط بهای نفت و کسری روزافزون بودجه ناچار است مالیات تمام شهروندان را افزایش دهد. به دلیل کمبود قطعات هواپیما، پروازها تعطیل می‌شود؛ طی ده روز اول سال دست‌کم ۱۰ سانحهٔ هوایی در روسیه ثبت شده. بازار خودرو حدود ۶۰ درصد کوچک شده و به سطح دههٔ ۹۰ میلادی رسیده؛ از این رو روسیه حتی به ایران به عنوان فروشندهٔ خودرو توجه جدی دارد. روسیه و ایران قصد دارند با توسل به ارز دیجیتال دادوستد خود را افزایش دهند؛ خواهان گسترش همکاری در فضا هستند اما بعید نیست به دلیل معاملات نظامی خود از جمله تحویل پهپادهای ایرانی که روسیه علیه غیرنظامیان اوکراینی استفاده می‌کند، پایشان به دادگاه‌های بین‌المللی کشیده شود.

به‌رغم وعدهٔ مسئولین، همکاری‌های تجاری-اقتصادی روسیه و ایران با چالش‌های پرشمار روبه‌روست:

«پوتین همچنان محبوب‌ترین سیاستمدار در روسیه است»

مطابق گزارش‌ها، بسیج نیرو در روسیه ادامه دارد و انتظار می‌رود ۵۰۰ هزار نفر دیگر به نظامیان روس در اوکراین بپیوندند.
همزمان گزارش شده نیروهای مجروح پیش از این‌که کامل درمان شوند بدون اجازهٔ کادر پزشکی به جبهه اعزام می‌شوند.

از سوی دیگر، برپایه گزارش‌ها، فرزندان مقامات ارشد روس از اعزام به جبهه هراسی ندارند و به‌رغم تحریم‌هایی که علیه والدین‌شان اعمال شده در پرطرفدارترین تفرجگاه‌های جهان از جمله در کشورهای غربی دیده شده‌اند و عکس‌های خود را در اینستاگرم منتشر می‌کنند.

اما نه فساد، نه تلفات سنگین و نه مشکلات اقتصادی باعث رویگردانی روس‌ها از جنگ و یا کاهش محبوبیت ولادیمیر پوتین نشده.

خانواده‌های روس که در جنگ اوکراین عزیزان‌شان کشته شده‌اند همچنان ولادیمیر پوتین را می‌پرستند:

به گزارش اختصاصی کامرسانت، کرملین تدارک انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۲۰۲۴ در روسیه را آغاز کرده – با این پیش‌فرض که ولادیمیر پوتین در این دور نیز نامزد خواهد شد. برای سال جاری انتخابات محلی برنامه‌ریزی شده و کرملین انتظار دارد «روند انتخابات را بسنجد و با استفاده از نتایج آن، شعارهای کارزار انتخاباتی ریاست‌جمهوری را تعیین کند».

همزمان، گزارش‌ها از تشدید جنگ قدرت در روسیه حکایت دارد؛ گویا رقابت بین نزدیکان پوتین شدت یافته و توان وی برای حفظ تعادل رو به سستی گذاشته است.

به نوشته یکی از این گزارش‌ها: «پوتین که قدرت مطلق را در دست دارد، مسئول تام و تمام به‌شمار می‌رود. اکنون از محبوبیت بالا برخوردار است اما اگر شرایط زندگی برای شهروندان روسیه غیرقابل تحمل شود، ممکن است همو را پاسخگو کنند هرچند هنوز با این تحول سال‌ها فاصله داریم.»

برخی بر این باورند که پوتین روسیه را نابود کرده. پس چرا روس‌ها دست‌کم در خارج روسیه علیه وی تظاهرات نمی‌کنند؟ «چرا برخلاف ایرانی‌ها که سراسر جهان برای حمایت از جنبش اعتراضی داخل کشور به خیابان آمده‌اند، علناً مخالفت خود را با سیاست‌های کرملین نشان نمی‌دهند؟» این پرسشی است که حتی فعالان مدنی روس پاسخی برای آن ندارند.

نظرسنجی‌ها حاکی است پوتین محبوب‌ترین سیاستمدار روس است. پس از وی نخست‌وزیر و وزیر خارجهٔ روسیه از بیشترین محبوبیت بین شهروندان روس برخوردارند. خبرنگاران مورد حمایت کرملین یادآوری می‌کنند ولادیمیر پوتین از سال ۲۰۰۶ هر سال در صدر محبوب‌ترین سیاستمداران روس قرار داشته است:

مرور هفتگی رسانه‌های روسی

دنیای تخیلی پوتین؛ روسیه در سال جدید چه سرنوشتی خواهد داشت؟

از سرکوب مخالفان تا فرار مغزها؛ همه رکوردهای پوتین در ۲۰۲۲

مرور هفتگی رسانه‌های روسی؛ ارزیابی سالانه از جنگ، سرکوب و فصل نوین روابط با ایران

مرور هفتگی رسانه‌های روسی؛ دستور کرملین برای جمع‌آوری «خبرهای خوش»