رؤیاهای خامنه‌ای برای «زمستان سخت اروپا» چگونه برآورده نشد

علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، روز ۲۹ بهمن ۱۳۹۳ ضمن سخنرانی در جمع افرادی در آذربایجان شرقی، مردم قاره اروپا را به «تحریم گازی در زمان مناسب» تهدید کرد. او گفت: «بیشترین سهم گاز دنیا در اختیار ماست. همین اروپای بیچاره به آن احتیاج دارد. ما در وقتی که مناسب باشد آن‌ها را تحریم خواهیم کرد».

این رؤیای خوار پنداشتن مردم قاره اروپا، پس از آن نیز از زبان نمایندگان مجلس شورای اسلامی و رسانه‌های جمهوری اسلامی شنیده شده و در تازه‌ترین موردها، روزنامه «جوان»، وابسته به سپاه پاسداران، سه روز پیش، یعنی روز ۲۵ دی ۱۴۰۱ مدعی شد: «در شرایطی که در ایرانی که با هزار و ۶۰۰ نوع تحریم مواجه است، تنها یک درجه کاهش دمای محل کار یا زندگی می‌تواند به مدیریت شرایط کمک کند، فرانسوی‌ها حواله هیزم گرفته‌اند، آلمانی‌ها سراغ زغال‌سنگ رفته‌اند، انگلیسی‌ها خاک مدفوع گربه می‌سوزانند و سوئدی‌ها با پتو سر کار می‌روند تا در زمستان سخت امسال زنده بمانند... نروژی‌ها در این زمستان به سمت باشگاه‌های بدن‌سازی هجوم آورده‌اند، البته نه برای ورزش که دوش گرفتن!»

همچنین روزنامه‌ کیهان در ستون «گفت‌وشنودِ» شماره روز شنبه‌ خود که غالبا به قلم حسین شریعتمداری، مدیرمسئول این روزنامه تولید می‌شود‌، این‌گونه مدعی شد که «‌در انگلیس اعلام شده مردم باید بین غذا و گرما یکی را انتخاب کنند و از خاک مدفوع گربه به‌عنوان سوخت استفاده کنند. در فرانسه هیزم هم سهمیه‌بندی شده است».

مسئولان جمهوری اسلامی حتی در ماه‌های اخیر، آینده برجام و رفع تحریم از کشور را نیز به همین رؤیا گره زدند و به نوشته رسانه‌های داخلی، در میان آنها تز به تعویق انداختن مذاکره هسته‌ای تا فرارسیدن فصل زمستان مطرح شد و گفته شد که در نتیجه کاهش حداکثری و حتی قطع جریان صادرات گاز روسیه به اروپا، کشور‌های این قاره در فصل زمستان با بحرانی بزرگ مواجه خواهند شد و آن‌گاه زمان گرفتن امتیازات و بر کرسی نشاندن تمامی مطالبات در مذاکرات برجامی فرا خواهد رسید.

در همین راستا، محمد مرندی، مشاور رسانه‌ای تیم مذاکره‌کننده دولت سیزدهم هم به تازگی، ظاهرا بدون شناخت کافی از وضعیت زیرساخت‌‌های جهانی انرژی، دولت متبوع خود را نوعی غول انرژی پنداشت که «اروپای بیچاره» و «وابسته به خاک مدفوع گربه» در آستانه وابسته شدن به نفت و گاز ایران قرار گرفته و قرار است از سر ناتوانی، امتیازاتی درخشان در مذاکرات برجام به جمهوری اسلامی بدهد. محمد مرندی بعد از دو مرحله تبادل نظر بین ایران و آمریکا روز ۱۳ شهریور امسال در توئیتی نوشت که «ایران ابهامات یا خلأهای متن را نمی‌پذیرد. زمستان نزدیک است و اتحادیه اروپا با بحران انرژی فلج‌کننده مواجه است.»

جواد اوجی، وزیر نفت دولت رئیسی هم روز سوم دی در گفت‌وگویی تلویزیونی همین تز را تکرار کرده و گفت که به باور او، «زمستان سختی در انتظار اروپایی‌ها است.»

تخیلی بودن این ادعاها برای همه افرادی که با دنیای خارج ارتباط دارند آشکار است و حتی بخشی از روزنامه‌های داخلی ایران هم در روزهای اخیر صدایشان علیه این رؤیاپردازی‌ها بلند شده است.

این بحث به‌ویژه در چند روز اخیر بالا گرفته و روزنامه شرق، چاپ تهران، در شماره ۲۷ دی خود نوشت: ‌«"مردم برای گرم‌کردن خود در روستاها از هیزم و فضولات حیوانی استفاده می‌کنند"؛ این سخنان را نه یک نماینده مجلس در یک کشور اروپایی، بلکه نماینده مردم زابل در مجلس شورای اسلامی گفته است. زمستانی که قرار بود زمستان سخت اروپا باشد و این‌گونه ایران در مذاکرات برجامی دست بالا را بگیرد و برای صادرات گاز به اروپا امتیاز به دست‌ بیا‌ورد،‌ یکباره به معرکه تندروهای داخلی تبدیل شده است. تندروهایی که بر تحلیل‌های تخیلی خود اصرار دارند و سیاست داخلی و خارجی کشور را برای هیچ به گروگان گرفته‌اند.»

در همین روز نیز خبرگزاری خبرآنلاین گزارشی منتشر کرد که عنوان آن این بود: «گزارش خبرآنلاین از پیش‌بینی نادرست استراتژیست‌های دولت. آینده‌نگری غلط در تحلیل دولتی‌ها به حوزه گازی هم رسید/ چرا «زمستان سخت» به جای اروپا به ایران تحمیل شد؟ /رئیسی در حلقه مشاوران ناآگاه؟»

در همین روز، رمضانعلی سنگدوینی، رئیس کمیته نفت، گاز و پتروشیمی مجلس نیز گفت: «وزیر نفت زمستان سخت را برای اروپا تعبیر کرده بود درحالیکه این زمستان سخت گریبان خودمان را گرفته است.»

با این وجود، رسانه‌های وابسته به سپاه پاسداران همچنان بر همان طبل کوبیده و در همین چند روز اخیر هم از ادعاهای خود عقب‌نشینی نکرده‌اند و برای نمونه خبرگزاری تسنیم، وابسته به سپاه، دیروز، ۲۷ دی، در ویدئویی باری دیگر مدعی شد که «در سوئیس دولت آب گرم حمام‌ها و توالت‌های عمومی را قطع کرده و استفاده از سونا، جکوزی تقریباً به‌طور کامل ممنوع و کنسول بازی، رایانه و ... ممنوع شده است.»

این ویدئو که در «اداره کل رسانه‌های نوین خبرگزاری تسنیم» تهیه شده ادامه می‌دهد که «در فرانسه نیز دولت برای حدود ۳ میلیون شهروند خود کوپن و یارانه خرید هیزم و نفت کوره در نظر گرفت تا شهروندان از سرما نمیرند. در انگلستان خاک مدفوع گربه ...»

صحنه واقعی زمستان امسال در اروپا

در پی شروع استفاده ابزاری روسیه از صادرات گاز خود به اروپا به عنوان اهرم فشار، مسئولان اتحادیه اروپا با در پیش گرفتن سریع یک رشته تدابیر به سراغ حل این چالش رفتند.

اکنون که اروپا بخشی از زمستان را پشت سر گذاشته، این تدابیر اثربخشی خود را نشان داده و چشم‌انداز پیش رو نیز مثبت دیده می‌شود.

دولت‌های اروپایی از آغاز بسته شدن فلکه‌های گاز روسیه، نزدیک به ۱ تریلیون یورو یارانه برای تأمین انرژی شهروندان خود هزینه کرده‌اند و موفق شده‌اند با بهره‌گیری از بخشی از اندوخته‌های مالی وسیع خود، از بحرانی شدن جدی وضعیت برای شهروندان اروپا، به شکل سناریوهای فرضی مورد پسند سردبیر روزنامه کیهان جلوگیری کنند.

خبرگزاری بلومبرگ امروز ۲۸ دی در گزارشی نوشت که این هفته، اروپا در حال عبور از نیمهٔ راه سه‌ماههٔ گرمایش زمستانی است و حتی اگر بقیه زمستان سردتر از حد معمول باشد، حوزه اروپا گاز کافی برای جلوگیری از بدترین سناریو را در اختیار دارد.

دولت‌ها و شهروندان اروپایی با مقداری صرفه‌جویی در مصارف گاز، بدون سرما کشیدن‌های سخت که در اوکراین و اکنون در ایران دیده می‌شود، توانستند روی هم رفته تقاضای گاز اروپا را امسال به میزان ۲۰ درصد کمتر از میانگین پنج ساله کاهش دهند. در آلمان، مصرف گاز در اوایل ماه ژانویه حتی ۳۸ درصد کمتر از میانگین بود.

با این کاهش تقاضا، اروپا موفق شد از ذخایر گاز خود استفاده کمتری بکند و مخازن ذخیره‌سازی این اتحادیه اکنون هم‌چنان به میزان ۸۲ درصد پر است.

در همین حال تولید انرژی‌های تجدیدپذیر در حوزه اروپایی نیز افزایش پیدا کرده و آلمان روز شنبه توانست مقدار بی‌سابقه‌ای انرژی بادی تولید کند و بریتانیا نیز هفته گذشته در این مورد رکورد زد.

اکنون در برخی روزها، سهم انرژی‌های جایگزین گاز در تراز انرژی کشورهای اروپایی به ۳۵ تا ۴۰ درصد می‌رسد.

آن طور که روزنامه وال‌استریت جورنال می‌نویسد، به طور کل اتحادیه اروپا توانست به واسطه منابع جایگزین، کاهش مصرف گاز و زمستانی معتدل از بروز بحران اجتناب کند.

و آن گونه که خبرگزاری بلومبرگ روز ۲۶ دی نوشت، چشم‌انداز تکمیل ذخایر گاز چین نیز اکنون باعث شده است که تاجران، محموله‌های ال‌ان‌جی چین را راهی اروپا کنند و مجموعه این عوامل، هم‌اینک قیمت گاز طبیعی در اروپا را به پایین‌ترین سطح از سپتامبر ۲۰۲۱ کاهش داده است.

مقام‌های اروپایی با دوراندیشی، در حال حاضر به صورتی پویا به دنبال تضمین منابع بیشتر انرژی برای شهروندان خود از کشورهای دور و نزدیک هستند و دیپلماسی آنها در این زمینه فعال شده است. مقصد اروپایی‌ها اما، قطر و جدیدا عراق بوده است، نه ایرانِ جمهوری اسلامی؛ آن‌گونه که علی خامنه‌ای به غلط تصور می‌کرد. تصوری که در آن فقدان هرگونه زیرساخت و خط لوله کافی برای صدور گاز ایران به جهان هم فراموش شده بود.