چرا دستگیری رئیس مافیای ایتالیا ۳۰ سال طول کشید؟

آفتاب‌‌نیوز :

پلیس ایتالیا اخیرا مردی را دستگیر کرده که زمانی ادعا کرده بود با تعداد آدم‌هایی که به قتل رسانده به‌تنهایی می‌تواند یک قربستان را پر کند. نام او ماتئو مسینا دنارو است؛ یکی از تحت‌تعقیب‌ترین سران مافیای سیسیل که ۳۰ سال در اختفا زندگی می‌کرد.

مسینا دنارو به قاتلی بی‌رحم مشهور است که خشونت‌اش به شهرت خونین مافیای «کوزا نوسترا» دامن زده است. رئیس مافیای سیسیل همچنین به «دیابولیک»، نام یک شخصیت کمدی ایتالیایی شناخته می‌شد که به رهبر بلامنازع گروه جنایتکار کوزا نوسترا در استان تراپانی در غرب سیسیل تبدیل شده بود.

قدرت دنارو کم‌کم گسترده شد و تا جایی رسید که پالرمو، پایتخت سیسیل و جایی که دستگیر شد را نیز در برمی‌گرفت. مسینا دنارو از طرفداران ساعت رولکس، لباس‌های طراحان مد، کتاب‌های مصور و بازی‌های ویدیویی بود. عکسی از دنارو با عینک آفتابی روی جلد یکی از مجله‌های ایتالیایی منتشر شد که او را شبیه یک ستاره راک نشان می‌داد، اما فهرست قربانیان دنارو بسیار بلند است و جنایاتی که به ارتکاب آن‌ها متهم است، مخوف و وحشت‌انگیز.

اتهام دنارو چیست؟
مسینا دنارو در ۲۶ آوریل ۱۹۶۲ در کاستلوترانو، در جنوب سیسیل به دنیا آمد و در مرکز وقوع جنایات سازمان‌یافته بزرگ شد. پدرش، دون سیچو، رئیس یک دارودسته محلی بود و پدربزرگ‌اش که در مراسم غسل تعمید دنارو شرکت کرده بود نیز یکی از اعضای آن بود. اولین برخورد دنارو با قانون در سال ۱۹۸۹ اتفاق افتاد، زمانی که میان دو مافیا نبردی خونین شکل گرفت. دنارو در آن سال به قتل نیکولا کونسالز، صاحب یک هتل متهم شد که به یکی از کارمندانش از اینکه همیشه «این مافیا‌های کوچک سر راهمان قرار می‌گیرند» شکایت کرده بود. از شانس بد کونسالز، آن کارمند نامزد مسینا دنارو بود.

دنارو در سال ۱۹۹۲، عضوی از یک گروه اراذل و اوباش بود و برای کشتن جیووانی فلکونه، قاضی ضدمافیا به رم فرستاده شد. این گروه در نهایت توسط توتو رینا، رئیس مافیای کورلئونه که به «جانور» مشهور بود، از ماموریت خود فراخوانده شد تا رویکرد دیگری را پیش بگیرد. فلکونه در ۲۳ می ۱۹۹۲ در یک خودروی بمب‌گذاری شده در نزدیکی پالرمو به قتل رسید.

مسینا دنارو در طول دوران حرفه‌ای‌اش بسیار بی‌رحم بود. در جولای ۱۹۹۲، درحالی‌که مظنون به مشارکت در قتل وینچنزو میلاتزو، رئیس دارودسته آلکامو و رقیب مافیای دنارو بود، به خفه کردن شریک زندگی‌اش که سه‌ماهه باردار بود نیز متهم شده بود. جسد این دو نفر در حومه‌ای دفن شده است.

دنارو به‌عنوان رئیس مافیای کاستلوترانو، با مافیای کورلئونسی متحد شد؛ شخصیتی که در فیلم‌های پدرخوانده جاودانه شد.

بازرسان می‌گویند پس از دستگیری رینا در ژانویه ۱۹۹۳، مسینا دنارو به استراتژی خود در اعمال خشنونت و وحشی‌گری تمام‌عیار ادامه داد و برای بمب‌گذاری‌های فلورانس، میلان و رم در همان سال که ۱۰ کشته و نزدیک به ۱۰۰ زخمی بر جای گذاشت، پشتیبانی لجستیکی ارائه کرد.

دادگاهی در نوامبر ۱۹۹۳ نتیجه‌گیری کرد که دنارو در ربودن پسر ۱۲ ساله سانتینوس دی‌ماتئو، یکی از اعضای مافیای سیسیل نقش داشته و یکی از سازمان‌دهندگان ربودن جوزپه دی‌ماتئو بوده است.

دی‌ماتئوی ۱۲ ساله در یکی از مشهورترین جنایت‌های کوزا نوسترا که قبل از خفه و حل شدن بدن‌اش در اسید، به مدت ۷۷۹ روز زندانی شده بود.

۳۰ سال اختفا
مسینا دنارو در اواسط سال ۱۹۹۳ از دید عموم ناپدید شد و دوران اختفای ۳۰ ساله‌اش به‌خاطر اتهاماتی مانند ارتباط با مافیا، قتل، دزدی و نگهداری از مواد منفجره آغاز شد.

در سال‌های ۱۹۹۴ و ۱۹۹۶، اظهارات برخی از اعضای مافیا‌هایی که بعدا نقش شاهدان عینی را داشتند، از نقش دنارو در داخل مافیای کوزا نوسترا پرده‌برداری کردند.

سال ۲۰۰۰ پس از برگزاری دادگاهی جنایی برای صد‌ها نفر از اعضای مافیا‌های سیسیل در تراپانی، دنارو به‌طور غیابی به حبس ابد محکوم شد و تحت تعقیب قرار گرفت. او از طریق سیستم پیتزینی که در آن پیام‌های مورد نظر روی تکه‌های بسیار کوچکی از کاغذ نوشته می‌شدند، با اسم مستعار آلسیو با اعضایش ارتباط برقرار می‌کرد. شایعات بزرگی در آن زمان درباره محل اقامت و فعالیت‌های دنارو وجود داشت؛ از جمله جراحی پلاستیک برای تغییر ظاهرش. پلیس فقط عکسی قدیمی از دنارو در اختیار داشت که با استفاده از فناوری دیجیتال برآوردی از تغییر چهره او در این مدت را به دست آورد.

دنارو منابع درآمدی بسیاری داشت. از قاچاق مواد مخدر گرفته تا قمار، هم در داخل و هم در خارج از ایتالیا.

سال ۲۰۱۵، ترسا پرینسیپاتو، دادستان ایتالیا اعلام کرد که دلیل فرار دنارو از دستگیری این است که محافظت از او در «سطح بسیار بالایی» قرار دارد. پرینسیپاتو نگفت که منظورش در سطح مافیای کوزا نوسترا، سیاستمدار یا نهاد مشخصی است. پرینسیپاتو در گفتگو با روزنامه Il Fatto Quotidiano اعلام کرد: «ما می‌توانیم حضور دنارو در برزیل، اسپانیا، بریتانیا و اتریش را تایید کنیم.» به‌گفته این دادستان دنارو برای تجارت در سطح بسیار بالا سفر می‌کند و اغلب خیلی به‌ندرت و نامنظم به سیسیلی برمی‌گردد.
در سال ۲۰۲۰، چندین نفر از هم‌دستان مسینا دنارو دستگیر شدند که امکان پیدا کردن او را بیشتر کردند. در اکتبر همان سال، بار دیگر مسینا به دلیل نقش داشتن در قتل فالکونه به‌طور غیابی محکوم شد.

در دام افتادن دنارو
پاسکال آنجلوسانتو، ژنرال کارابینیری (ژاندارمری ایتالیا) که ریاست عملیات ویژه نیروی پلیس را برعهده داشت می‌گوید، بیماری مسینا دنارو در دستگیر او به بازرسان کمک کرد. این متهم فراری در یک کلینیک پزشکی دستگیر شد. کلینیکی بسیار مجلل که مرکزی برای درمان بیماران سرطانی است. به‌گفته رسانه‌های ایتالیا، دنارو یک سال بود که در این مرکز تحت معالجه قرار داشت.

مقامات ایتالیا در یک نشست خبری اعلام کردند که ادامه درمان دنارو در بند بیمارستان زندان ادامه می‌یابد.

بازرسان می‌گویند دنارو هنگام دستگیری مسلح نبوده و همانند یک بیمار معمولی لباس پوشیده و ساعتی به ارزش ۳۵ هزار یورو به‌دست داشته است. او هیچ مقاومتی در برابر بازداشت خود نکرده بود، اما صورتش رنگ‌پریده با نگاهی خیره به جلو به نظر می‌رسید.

مسینا دنارو، زمانی که به اختفا رفت مرد جوانی بود و حالا ۶۰ ساله است. او آخرین نفر از سه رئیس بلندپایه مافیاست که توانسته بود برای چندین دهه از دستگیری فرار کند. صد‌ها افسر پلیس طی این ۳۰ سال او را ردیابی می‌کردند.

پلیس ایتالیا پس از دستگیری دنارو توانست دو تا از مخفیگاه‌های او را کشف کند که تصور می‌شود در ماه‌های اخیر در آن‌ها زندگی می‌کرده است. یکی از آنها، آپارتمانی در شهر کمپوبلو دی مازارا بود که به توصیف مطبوعات ایتالیا در آن اتاقی مانند پناهگاه وجود داشت. پلیس در این آپارتمان لباس‌ها و ادکلن‌های گران‌قیمتی را کشف کرده است.

به گزارش سی‌ان‌ان، پلیس ایتالیا همچنین تاکید کرد که دناروی تحت تعقیب معمولا خرید خانه را خودش انجام می‌داده و همسایگانش او را مردی مهربان و صمیمی توصیف می‌کردند.

در دادگاهی که روز پنج‌شنبه برگزار شد، جیووانی لوپینو، یک تولیدکننده روغن زیتون که دنارو را به کلینیک پالرمو رسانده بود به دادگاه گفت که به‌هیچ‌وجه نمی‌دانسته مردی که با او دوست شده، رئیس فراری یک مافیا بوده است. مسینا دنارو به اتهام تبانی در مافیا در انتظار محاکمه است. پلیس همچنین پزشکان معالج دنارو را تحت بازجویی قرار داده است.

آخرین حلقه ارتباط به نسل قدیمی کوزا نوسترا
دستور قتل فالکونه و پائولو بورسلینو، دادستان‌های ضدمافیا توسط رئیس بزرگ سالواتوره «توتو» رینا صادر شد. توتو از سال‌ها قبل دنارو را وارد مافیای کوزا نوسترا کرده بود. بازرسان توانسته بودند از طریق استراق سمع رینا را دستگیر کنند. رینا در مکالماتش جنایت‌های دناروی جوان را تشویق می‌کرد، به‌ویژه اینکه او مشکلی در کشتن تماشاگران بی‌گناه به‌جای تمرکز بر انتقام‌گیری نداشت.

رینا در سال ۲۰۱۷ در بند بیمارستان زندان پارما به دلیل یک بیماری نامشخص از دنیا رفت و سلطنتش پایان یافت. او در آن زمان در کمای مصنوعی به سر می‌برد. ماریو فراچزی Francese، روزنامه‌نگار جنایی که برای اولین بار در گزارشی برای روزنامه Giornale di Sicilia درباره رینا افشاگری کرده بود، در سال ۱۹۷۹ به قتل رسید. در سال ۲۰۰۱، مافیای کوزا نوسترا مسئول قتل ماریو شناخته شد و رینا و جانشین‌اش برناردو پروونزانو به حبس ابد محکوم شدند.

مسینا دنارو در طول مدت زندگی در اختفا
از نزدیک تحت نظر پروونزانو کار می‌کرد. پروونزانو سال ۲۰۰۶ در مخفی‌گاهی در نزدیکی کورلئونه دستگیر شد. پروونزانو در سال ۲۰۱۶ بر اثر ابتلا به سرطان مثانه در بال زندان یکی از بیمارستان‌های میلان درگذشت و راه برای مسینا دنارو برای تبدیل شدن به رئیس ارشد مافیا باز شد.

فلیا آلوم، استاد جنایات سازمان‌یافته و فساد در دانشگاه باث انگلیس می‌گوید: دنارو نماینده آخرین حلقه اتصال میان هویت آشکار مافیای جنگ‌طلب کوزا نوسترا در اوایل دهه ۹۰ میلادی و مافیای بی‌سروصدا و تجاری قرن بیست‌ویکم است.

آلوم همچنین تاکید می‌کند که دستگیری مسینا دنارو پایان مافیا نیست: «اگر ندانیم که چه کسی از او محافظت می‌کرده و اگر دنارو همکاری نکند، به پایان مافیا نزدیک نشده‌ایم.»

به گفته روبرتو ساویانو، نویسنده Gomorrah، کتابی پرفروش درباره جنایتکاران ناپلی کامورا، شایعات مربوط به معامله یا قول و قرار میان دولت ایتالیا و مافیای کوزا نوسترا برای کشاندن مسینا دنارو به بیرون از اختفا قابل تامل است. ساویانو می‌گوید: «همیشه گفته می‌شود که مافیا ضددولت است، اما این یک اشتباه است. مافیا با یک بخشی از دولت هم‌دست است درحالی‌که بخش دیگری با آن‌ها در حال مبارزه است و در این بازی قدرت، ماتئو مسینا دنارو دستگیر شده است.»

ساویانو به سی‌ان‌ان می‌گوید که دلیل دیگری نیز وجود دارد که ۳۰ سال طول کشید تا مسینا دنارو دستگیر شود: «آن‌ها بعد از ۲۰ سال جست‌وجو برای پیدا کردن دنارو را آغاز کردند.».

قدرت رو به زوال
جان دیکی، استاد مطالعات ایتالیایی در دانشگاه کالج لندن و نویسنده کوزا نوسترا دیدگاه متفاوتی دارد. او به سی‌ان‌ان می‌گوید، نشانه‌های زیادی حاکی از آن است که هیچ توافقی با مافیای سیسیل صورت نگرفته و مسینا دنارو دیگر آن قدرت گذشته را ندارد. به گفته دیکی، دنارو به فرد کم‌ارزشی برای محافظت تبدیل شده بود.

دیکی می‌گوید، طی دهه گذشته، دارایی‌های بسیاری به ارزش میلیارد‌ها یورو از نزدیک‌ترین متحدان و اعضای خانواده دنارو مصادره شده، در نتیجه قدرت و توانایی لازم برای اینکه تحت محافظت قرار بگیرد را ندارد. به گفته این استاد دانشگاه شبکه ارتباطی دنارو در طول سال‌ها از بین رفته و دستگیری‌های اعضای مافیا قدرت‌اش را تضعیف کرده بود. مافیای ۳۰ سال پیش متفاوت و بسیار قوی‌تر بود.

جان دیکی در ادامه تاکید می‌کند، دستگیری اعضای خانواده مسینا دنارو و تحت نظر نگه داشتن بقیه اعضا احتمالا منجر به دستگیری دنارو شده است: «اهمیت دنارو نمادین است. زمانی که پنهان شده بود، تبلیغی زنده برای قدرت کوزا نوسترا بود، اما حالا این قدرت را از دست داده بود.»

این دستگیری چه نتیجه یک معامله باشد چه واقعا حاصل سه دهه تحقیق، مورد استقبال افرادی قرار گرفت که بیشتر از همه از دستان مرگبار مافیا آسیب دیده‌اند.

ماریا فالکونه، خواهر دادستان کشته شده، دستگیری مسینا دنارو را تحسین کرد. او در گفتگو با روزنامه ایتالیایی Corriere Della Sera می‌گوید: «چقدر دلم می‌خواست جیووانی و پائولو تشویق و دستان بالا رفته مردم پالرمو را پس از دستگیری دنارو ببینند. این یک قدمی بزرگ به سمت دموکراسی کامل بود.»

جانکارلو کاسلی، دادستان سابق ضدمافیا در پالرمو و همکار دادستان‌های مقتول در گفت‌وگویی با رادیو پوپولار تاکید می‌کند که دلیل اصلی فرار مسینا دنارو همدستی محافظانش بود. کاسلی می‌گوید: «مافیا در خلاء فعالیت نمی‌کند. آن‌ها داخل سیستمی از روابط و همدستی‌هایی قرار دارند که بدون آن‌ها نمی‌توانند اقدامات جنایی خود را انجام دهند و بدون آن‌ها نمی‌توانند در اختفا زندگی کنند.»

کاسلی می‌گوید، روابط مافیا شامل متخصصان، کارآفرینان، مدیران دولتی، سیاستمداران و افرادی است که در کنار سازمانشان هستند و به اصطلاح بورژوازی مافیا یا منطقه خاکستری را تشکیل می‌دهند. به گفته این دادستان این منطقه خاکستری پشتوانه قدرت مافیاست که بدون آن نمی‌تواند تا این حد طولانی در قدرت بماند.

تاج و تخت نیمه خالی
مافیای سیسیلی کوزا نوسترا تنها سازمان جنایتکار ایتالیاست که از طریق ساختار هرمی حکومت می‌کند، به آن معنی که زمانی که رئیس کشته یا زندانی می‌شود، رئیس جدیدی جایگزین خواهد شد. اگرچه رینا و پروونزانو تسلط خود را تا حدودی از پشت میله‌های زندان حفظ کردند.

مافیای کامورای ناپلی، گروهی که کوزا نوسترا را در سال‌های ۱۸۰۰ تاسیس کردند، در کنار مافیای «ندرانگتا» در کالابریا، با یک سلسله‌مراتب افقی با گروه‌های وابسته به خانواده‌ها یا سرزمین‌ها حکومت می‌کنند. این به آن معنی است که اگر یک رئیس بالارده دستگیر یا کشته شود، سازمان به‌طور گسترده تضعیف نمی‌شود.

مافیای سیسیلی کوزا نوسترا که در اواخر سال‌های ۱۸۰۰ به ایالات‌متحده مهاجرت کردند، مافیا‌های آمریکایی را در نیویورک و نیواورلئان در برهه‌های مختلف تاریخ از جمله اوایل سال‌های ۱۹۰۰، اواسط سال‌های ۱۹۶۰ و اوایل سال‌های ۱۹۷۰ شکل دادند. درحالی‌که امروزه تمام مجرمان ایتالیایی در سطح بین‌المللی گسترش پیدا کرده‌اند، کوزا نوسترا اصلی‌ترین صادرکننده دنیای زیرین به اصطلاح مالاویتا باقی مانده است.

مسینا دنارو اکنون با مجموعه‌ای از دادگاه‌های جنایی روبه‌روست. اگرچه او به‌طور غیابی با اتهامات متعددی محاکمه شد، پرونده‌های جنایی ایتالیا همگی از سه سطح عبور می‌کنند و در آخرین مرحله با امضای دادگاه عالی به پایان می‌رسند. وکیل دنارو، لورنزا گوتادورو، دختر خواهرش روزالناست که معادل ایتالیایی آزون وکالت را در سال ۲۰۱۱ گذراند. قرار است جلسه بعدی رسیدگی به پرونده دادستان‌های ضدمافیا ۹ مارس برگزار شود.

رئیس جدید مافیا چه کسی است؟ پلیس هنوز نامی از جانشین مظنونی نبرده است. ساویانو معتقد است که مسینا دنارو همانند پیشینیان خود، رینا و پروونزانو همچنان تا زمان مرگش حکمرانی خواهد کرد.

به گفته ساویانو ماتئو مسینا دنارو، تا زمانی که توبه نکند حتی در زندان هم پادشاه کوزا نوسترا باقی می‌ماند، چون هیچ‌کس آماده نیست بر تختی که او نصف و نیمه رها کرده بنشیند.

جیووانی ملیلو، دادستان ضدمافیای ایتالیا می‌گوید؛ زندانی کردن مسینا دنارو استراتژی کوزا نوسترا را که بیش از یک دهه دنبال کرده، تغییر نمی‌دهد. ملیلو در یک برنامه تلویزیونی با اشاره به کشته شدن دادستان‌های پالرمو و بمب‌گذاری‌ها در سال ۱۹۹۳ در کلیسا‌های روم و گالری‌های اوفیزی در فلورانس و یک گالری هنری در میلان درباره این استراتژی گفت که دیگر خشونت‌آمیز نیست. در عوض قدرت کوزا نوسترا تضعیف شده و ترجیح می‌دهد به بافت اجتماعی و اقتصادی ایتالیا نفوذ کند.

در چند دهه گذشته، ارتش کوچکی از افرادی که به مافیا پشت کردند به کمک مقامات ایتالیایی آمدند تا تعداد زیادی از اعضای کوزا نوسترا دستگیر شوند. تبعات این اقدام، تقویت مافیای تبهکار Ndrangheta در جنوب ایتالیا بود و او را به یکی از بزرگترین دلالان کوکائین در جهان تبدیل کرد.

در دهه ۸۰ میلادی، عملیات مخفی پلیس فدرال آمریکا با همکاری با بازرسان ایتالیایی از جمله دادستان فالکونه، توانست یک زنجیره چند میلیونی هروئین و توزیع کوکائین شامل اعضای مافیای سیسیل و خانواده جنایتکار گامبینو در نیویورک را منهدم کند. به گزارش آسوشیتدپرس، فرانچسکا لو ووی، دادستان ارشد رم معتقد است که کوزا نوسترا به‌طور گسترده‌ای به سمت قاچاق مواد مخدر از جمله کوکائین، مواد مخدر صنعتی و هروئین روی آورده است. لو ووی می‌گوید، آنقدر تجارت مواد مخدر زیاد است که هیچ رقابتی میان کوزا نوسترا و Ndrangheta وجود ندارد.

او معتقد است درآمد ناشی از قاچاق مواد مخدر بسیار زیاد است و از اخاذی خطر کمتری دارد. تحت فشار قرار دادن کسب‌وکار‌های محلی برای پرداخت حق حساب ماهیانه، مدت‌هاست که پایه اصلی فعالیت‌های کوزا نوسترا بوده است. اما حدودا ۱۵ سال پیش، گروه‌های مردمی شامل جوانان پالرمو علیه تسلیم طولانی‌مدت بزرگتر‌های خود در برابر این اقدام شورش کردند. آن‌ها با تشکیل سازمانی کسب‌وکار‌ها را تشویق کردند تا پولی بابت اخاذی پرداخت نکنند و در عوض آن‌ها را به مقامات گزارش دهند.

کنترل قلمرو محلی برای حیات مافیا بسیار مهم است. لو ووی می‌گوید، در دوران همه‌گیری کرونا، زمانی که نان‌آوران خانواده شغل خود را از دست می‌دادند، این اعضای مافیا بودند که ساکنان محله‌ها مواد غذایی می‌رساندند.

نابودی کوزا نوسترا
با اینکه مسینا دنارو به زندانی با حداکثر امنیت منتقل شده، اما بعید است دستگیری او منجر به نابودی مافیای سیسیل شود. دلیل آن، ریشه‌ها و قوانین این سازمان است که قدمتی ۱۰۰ ساله دارد.

به گفته ژنرال لیا ساوا، دادستان پالرمو، نمی‌توان دقیقا گفت که چه اتفاقی می‌افتد، اما می‌توان در یک مورد مطمئن بود. ساوا در ادامه می‌گوید، کوزا نوسترا قوانین مخصوص به خود را دارد. این قوانین طی ۱۵۰ سال به‌وجود آمده‌اند بنابراین برای ترمیم خود از این قوانین استفاده و ساختار رهبری جدید پس از دستگیری را ایجاد می‌کند.

هم میهن