تقلای خونین «مکبث» برای بابای بزرگ زار شدن/شاهکار شکسپیر بومی شد؟

به گزارش خبرنگار مهر، روز گذشته پنجشنبه ۶ بهمن ماه در ششمین روز از برگزاری اجراهای صحنه‌ای چهل و یکمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر، سالن اصلی تئاتر شهر میزبان نمایش «مکبث زار» به کارگردانی ابراهیم پشت کوهی بود.

این اثر نمایشی کاری از گروه تئاتر «تی‌توک» به سرپرستی پشت کوهی است که سال ۸۸ با نام «تنها سگ اولی می‌داند چرا پارس می‌کند مکبث» تولید و به عنوان اثر برگزیده بخش تجربه‌های نو جشنواره معرفی شد.

در خلاصه داستان این نمایش آمده است: مکبث در جزیره هرمز برای رسیدن به پادشاهی اهل هوا، دانکن بابای بزرگ زار را به قتل می‌رساند.

در طول این سال‌ها نمایش «مکبث زار» اجراهای بین‌المللی و داخلی زیادی داشته و موفقیت‌های نیز از جمله انتخاب به عنوان اثر برگزیده شب‌های مسکو، نمایش تقدیر شده در جشنواره مونیخ، شرکت در جشنواره آوینیون فرانسه و اجرا در انستیتو تئاتر گتیس مسکو را به دست آورده و در کشورهای ارمنستان، آذربایجان و هند نیز اجرا شده است. «مکبث زار» همچنین در شهرهای آمل، شهرکرد، یزد و بندر عباس روی صحنه رفته است.

از اثر نمایشی در بازتولید جدید با تغییراتی در میزانسن و گروه بازیگران در بخش بین‌الملل جشنواره تئاتر فجر حضور پیدا کرده است. «مکبث زار» را می‌توان یکی از متفاوت‌ترین اجراها از آثار ویلیام شکسپیر دانست که با تکیه بر مراسم زار، آیین‌های بومی و فولکلور جنوب ایران را با تلفیق داستان «مکبث» اسکاتلندی به تصویر می‌کشد و با نگاهی به شیوه‌های اجرایی کابوکی (ژاپن)، کاتاکالی (هند)، بوتو (ژاپن) و کمدیا دلارته (ایتالیا) اجرا می‌شود. در واقع از آنجا که داستان «مکبث» از حضور جادوگران و فضایی مالیخولیایی بهره می‌برد، توانسته است همخوانی مناسبی با فضای سحرآمیز و جادویی زار داشته باشد و نشانه‌های آیین زار به درستی در اثر جانمایی شده است.

پشت کوهی در اجرای «مکبث زار» توانسته است مراسم زار را به شیوه‌ای دراماتیک به مخاطب عرضه کند و در عین حال بر بستر یک نمایشنامه شناخته شده غربی، تلفیقی از آیین‌ها و شیوه‌های نمایش شرقی را برای مخاطب به نمایش بگذارد. بهره‌گیری از آوازهای فولکلور جنوب ایران و استفاده از سازهای بومی ایرانی، ژاپنی، آفریقایی و هندی حال و هوای متفاوتی را به اجرا داده بود که همین ویژگی در کنار تصویرسازی‌های جذاب، طراحی لباس خلاقانه و استفاده از نور قرمز باعث شده بود مخاطبانی که تماشاگر حرفه‌ای تئاتر نیستند و اطلاعی نیز از داستان اصلی «مکبث» شکسپیر ندارند، جذب اجرا شوند.

در این اجرا که با استقبال زیاد مخاطبان همراه بود برای اولین بار در طول اجراهای سالن اصلی در جشنواره، علاوه بر تکمیل بودن ظرفیت سالن، تعدادی از مخاطبان از بالکن تالار نیز به تماشای این اثر نشسته بودند و در پایان اجرا نیز با تشویق‌های ممتد، گروه اجرایی نمایش را دلگرم کردند.

ابراهیم پشت کوهی در پایان اجرای این اثر نمایشی با تشکر از مخاطبانی که به دیدن این اثر نشسته بودند، عنوان کرد: تئاتر کار نکردن کار اشتباهی است چون تئاتر خانه ماست و کسی خانه‌اش را ترک نمی‌کند حتی اگر ناراحت باشد.

وی همچنین اجرای شب گذشته «مکبث زار» را به کیان پیرفلک تقدیم کرد.

این اثر نمایشی امروز جمعه ۷ بهمن ماه نیز ساعت ۱۷ یک اجرای دیگر در سالن اصلی مجموعه تئاترشهر دارد.