انواع آکنه و راه‌های درمان آن را بشناسید

در برنامه ضربان شبکه سلامت سیما ، آزاده گودرزی متخصص پوست و مو و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران در خصوص جوش های صورت به گفت و گو پرداخت.

 گودرزی در پاسخ به  این سوال که آکنه چگونه بیماری است، گفت: آکنه بیماری است که بر حسب درجات به مراحل غیر التهابی و التهابی تقسیم بندی می‌شود، اغلب افراد در سنین بلوغ، درجاتی از این بیماری را تجربه می‌کنند،

وی تاکید کرد: پیشینه‌های ژنتیکی افراد و زمینه‌های محیطی، در بروز این بیماری تاثیرگذار است. ما انتظار داریم آکنه‌ها در سن حدود ۲۵ تا ۳۰ سالگی دیده شوند، اما آکنه‌هایی که به دلایل میکروبی ایجاد می‌شوند، در سنین بالاتر هم دیده می‌شوند.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران، آکنه را یک روند فیزیولوژیک در بدن دانست، که دارای یک مکانیزم و فرایند است، که ۴ عامل در بروز آن دخیل است؛ انسداد فولیکول‌های مو، که به دنبال آن، کومودون‌ها و جوش‌ها ایجاد می شوند، چربی پوست که در سنین بلوغ بیشتر می شود، باکتری‌ها که در حالت عادی در پوست وجود دارند و التهاب مواردی هستند که باعث بروز آکنه می‌شوند، همچنین دارو‌ها با اثر بر روی این چهار مکانیسم، آکنه را کنترل می کنند.

گودرزی در پاسخ به اینکه آیا با بروز آکنه بر روی پوست صورت، افراد اجازه مداخله برای از بین بردن آن‌ها را دارند؟، گفت: اگر آکنه، دستکاری و کنده شود، منجر به باقی ماندن جای آن (اسکار) می شود، این دستکاری، نه تنها ممکن است باعث بروز عفونت در محل جوش شود، بلکه با ایجاد لک و اسکار و باقی ماندن رد جوش، همراه خواهد بود.

وی افزود: آکنه به دو دسته غیر التهابی و التهابی تقسیم بندی می‌شود: نوع غیر التهابی آن، به شکل جوش سرسفید و سرسیاه می‌باشد، اما وقتی التهاب بر روی این جوش‌ها سوار شود، به آکنه التهابی تبدیل می‌شود.

گودرزی ادامه داد: آکنه در مراحل اولیه خفیف است و به صورت کومودون‌های سفید و سرسیاه بر روی پوست دیده می‌شود، پس از آنکه التهاب بر روی این جوش‌ها سوار شد، در نهایت به جوش‌های ترشح دار و قرمز رنگ تبدیل می شوند. آکنه‌ها به ۳ دسته: خفیف، متوسط و شدید تقسیم‌بندی می‌شوند، هرچقدر آکنه‌ها به سمت شدیدتر بروند، احتمال بر جای ماندن جای جوش (اسکار) بیشتر است.
آکنه علاوه بر صورت، بر گردن، تنه، ناحیه سر و کمر نیز ایجاد می‌شود.

وی افزود: آکنه شایعترین مراجعه پوستی به کلینیک‌ها محسوب می‌شود و شیوع بسیار بالایی دارد، بهتر است افراد در مرحله اولیه و خفیف آکنه، به پزشک متخصص پوست مراجعه کنند. گاهی آکنه تبدیل به کیست‌های بزرگی در زیر پوست می‌شود که درمان بسیار سختی دارد و پاسخ به درمان بسیار مشکل تری نیز خواهند داشت.

گودرزی در پاسخ به این سوال، که علت بوجود آمدن اسکار چیست؟، گفت: اگر در هر منطقه از پوست التهاب ایجاد شود به دلیل بر هم خوردن الیاف کلاژن پوست، پس از بهبودی از التهاب، باعث ایجاد اسکار می شود، این تغییرات باعث اسکار‌های فرورفته (آتروفیک) و یا اسکار‌های برجسته (کلوئیدی) می‌شوند.

وی ادامه داد: آکنه ها، اساساً اسکار آتروفیک یا فرو رفته ایجاد می‌کنند، اما در مواقعی که فرد استعداد ایجاد بافت کلوئیدی داشته باشد، اسکار کلوئیدی بر جای می‌گذارد، همچنین شدت آکنه‌ها بر میزان شدت اسکار‌ها تآثیرگذارند، البته خارج از شدت آکنه ها، توارث و ژنتیک در باقی ماندن جای جوش، تآثیرگذار است.

این متخصص پوست و مو بیان کرد: آکنه‌ها معمولاً به دو صورت اثر خود را بر جای می‌گذارند: اول، رد جوش (اسکار)، و دوم، باقی ماندن لک به دنبال آکنه که ماه‌ها و حتی سال ها، به رنگ قهوه‌ای خفیف و صورتی، باقی می‌مانند (PIH)

این کارشناس به این سوال که در حال حاضر چه روش‌هایی برای از بین بردن جای جوش‌ها وجود دارد، گفت: در حال حاضر درمان‌های بسیار موثر و متنوعی داریم، که یک قسمت آن دارویی است (لایه بردارها)، ولی موثرترین درمان‌ها شامل: لیزر، میکرونیدلینگ، انواعی از پیلینگ‌ها و موارد این چنینی است.

وی افزود: درمان اسکار تک جلسه‌ای نیست و نیاز به جلسات متعدد و روش‌های مختلف درمان دارد که معمولاً تا ۴۰ الی ۵۰ درصد نتیجه بخش هستند.

وی همچنین گفت: هرچقدر آکنه به سمت شدیدتر رود، درمان نیز، به سمت خوراکی و سیستمیک می‌رود، که معمولاً با مصرف چندین ماه آنتی بیوتیک بهبود می‌یابد، اگر پزشک تشخیص دهد که درمان جدیدتری نیاز است، درمان با راکوتان انجام می‌شود (این دارو، در افرادی که افزایش آنزیم کبدی و افزایش چربی خون دارند، منع مصرف دارد) مصرف این دارو در بانوانی که قصد بارداری دارند، اکیداً ممنوع است.

باشگاه خبرنگاران جوان علمی پزشکی کلينيک