از اتباع فرانسوی زندانی در ایران چه می‌دانیم؟

از اطلاعاتی که در فضای عمومی منتشر شده، و اطلاع‌رسانی خانواده‌های زندانیان، اینطور بر‌می‌آید که این روزها فرانسه در صدر کشورهای غربی از لحاظ بیشترین تعداد زندانیان در ایران است. کسانی که خانواده‌هایشان آن‌ها را گروگان‌هایی می‌دانند که برای کسب امتیاز یا فشار بر غرب، زندانی می‌شوند.

تا پیش از آغاز اعتراضات در ایران در پایان تابستان، هویت چهار شهروند فرانسوی در ایران مشخص بود. اما به یک‌باره این فهرست طولانی‌تر شد به هفت نفر افزایش یافت.

خانواده‌های زندانیان غیرایرانی، در صحبت‌های محدودی که این‌جا و آن‌جا می‌کنند، از ارتباط بسیار کم با عزیزانشان سخن می‌گویند، که در مواردی این ارتباط در طی ماه‌ها به یک یا دو تماس کوتاه تلفنی محدود می‌شود. حال با شدت گرفتن بازداشت و سرکوب در ماه‌های اخیر در ایران، آن‌ها نگران‌تر از پیش به این وضعیت می‌نگرند و در عین حال سعی در تحت فشار قرار دادن دولت خود می‌کنند تا آزادی زندانیان را فراهم کنند.

از همین روست که کاترین کولونا وزیر خارجه فرانسه، روز چهارم بهمن، پیش از آغاز نشست وزرای خارجه اتحادیه اروپا، در حالی که مسائل متعددی برای رایزنی با همتایان اروپایی‌اش داشت، در مقابل خبرنگاران گفت :« زمان آن فرا رسیده که ما اروپایی‌ها درباره نحوه واکنشمان به این سیاست گروگان‌گیری دولتی که ایران آن را پیاده‌ می‌کند درست فکر کنیم. این موضوع باید بخشی از نحوه تصمیم‌گیری‌های ما در آینده باشد».

آنطور که دو دیپلمات اروپایی پس از آن جلسه روز دوشنبه به رادیوفردا گفتند، فرانسه از جمله کشورهایی است که با قراردادن نام سپاه پاسداران در فهرست گروه‌های تروریستی موافق نیست. رویکردی که شاید بخشی از آن ناشی از تعداد بالای شهروندان زندانی این کشور در ایران باشد.

فریبا عادلخواه ۶۳ ساله؛ استاد انسان‌شناسی

فریبا عادلخواه متخصص انسان‌شناسی است. آنطور که در زندگینامه او در وبسایت مرکز مطالعات علوم سیاسی پاریس (سیانس‌پو) آمده، خانواده او اهل خراسان هستند و او در سال ۱۳۵۶ برای تحصیل به فرانسه رفت و در دانشگاه استراسبورگ و سپس مدرسه مطالعات عالی علوم اجتماعی تحصیل کرد. او متخصص انسان‌شناسی اجتماعی و سیاسی ایران پس از انقلاب ۱۳۵۷ است. از جمله آثار مهم او «مدرن بودن در ایران» (سال ۱۳۷۹) و «هزار و یک مرز ایران:سفر وهویت» (سال ۱۳۹۳) هستند.

او در حال تحقیق در زمینه روحانیون شیعه در افغانستان، ایران و عراق بود که در ۱۵ خرداد ۱۳۹۸ به همراه شریک زندگی خود، رولن مارشال در ایران و به اتهام جاسوسی بازداشت شد. (آقای مارشال نیز محقق حوزه آفریقا در مرکز «سیانس‌پو» است و در اول فروردین ۱۳۹۹ از زندان ‌آزاد شد و به فرانسه بازگشت)

به گفته نرگس محمدی از همبندان خانم عادلخواه که اطلاعات مربوط به زندانیان را ثبت می‌کند، این شهروند ایرانی-فرانسوی، چهار ماه از ۹ ماه حبس در سلول‌های بند امنیتی ۲- الف سپاه را در سلول انفرادی و تنها سپری کرده است.

فریبا عادلخواه در اردیبهشت ۱۳۹۹ در دادگاهی به ریاست قاضی صلواتی به اتهام‌هایی چون «اجتماع و تبانی به قصد اقدام علیه امنیت ملی» و «تبلیغ علیه نظام» به شش سال حبس محکوم شد، که پنج سال آن قابل اجراست. خانم عادلخواه در مهرماه ۹۹ با پابند الکترونیکی و قرار وثیقه برای ادامه دوران حبس به خانه منتقل شد، اما ۲۲ دی ۱۴۰۰ بار دیگر به زندان اوین بازگردانده شد.

بنجامین بریِ‌یر ۳۸ ساله؛ جهانگرد

پیش از بازداشت در ایران، بنجامین بری‌یر آخرین عکس خود را در روز ۶ خرداد ۱۳۹۹ منتشر کرده است. عکس به وضوح با پهپاد گرفته شده و او را نشسته در بالای یک صخره و پشت به ونِ سیاه رنگش نشان می‌دهد. در نوشته همراه عکس از یک دهه اخیر زندگی می‌گوید و از زمانی که فرانسه را ترک کرده و گذران زندگیش در سفر است.

او می‌نویسد «بسیار می‌شنوم که چه خوش شانسی» و اضافه می‌کند که «من این رویکرد را قبول ندارم، زندگی بر مبنای شانس نیست، بر مبنای انتخاب‌هاست». در بخش دیگری از همین نوشته آقای بری‌یر می‌نویسد: «شاید تنها شانسی که در این دنیای مدرن داشته‌ام، پاسپورت فرانسوی بوده است» و در این زمینه از سهولت سفر در کشورهای مختلف با این گذرنامه می‌گوید.

اندکی بعد از این نوشته،‌ بنجامین بری‌یر که در دی ماه ۱۳۹۸ از مسیر کردستان عراق وارد ایران شده و در اطراف کشور گشت و گذار کرده، در مناطق مرزی ایران و ترکمنستان به اتهام «به پرواز در آوردن پهپاد» بازداشت می‌شود و تا کنون در زندان وکیل‌آباد مشهد به سر می‌برد. آقای بر‌ی‌یر به تحمل هشت سال و هشت ماه زندان محکوم شده است. حکمی که به گفته سعید دهقان، وکیل دادگستری فرانسه در آن «دولت متخاصم» خوانده شده و مسائلی چون «هم‌دردی با قربانیان هواپیمای اوکراینی»، «تخصص در رشته انفورماتیک» و «داشتن بیش از یک هارد و تلفن همراه» از جمله دلایل آن عنوان شده است.

بنجامین بری‌یر از زمان بازداشت چند بار در اعتراض به وضعیتش دست به اعتصاب غذا زده است.

*در برخی گزارش‌های نام خانوادگی آقای بری‌یر به صورت بریر درج شده است.

سسیل کولر ۳۸ ساله؛ معلم و مسئول امور بین‌الملل فدراسیون ملی آموزش و فرهنگ سندیکای نیروی کار فرانسه
ژاک پاریس ۷۰ ساله؛ بازنشسته آموزش و پرورش

این زوج فرانسوی، در جریان تعطیلات عید پاک در بهار ۱۴۰۱ به ایران سفر کردند. سفری که در جریان آن به تهران، کاشان، ابیانه و اصفهان رفتند. آنطور که تلویزیون حکومتی جمهوری اسلامی در برنامه‌ای نیم ساعته پس از دستگیری آن‌ها پخش کرد، رفت و آمد این دو و دیدارهایشان با برخی از فعالان حوزه صنفی معلمان و کارگران در ایران، همواره تحت نظر بود. سفر این زوج به ایران،‌ همزمان بود با افزایش اعتراضات فرهنگیان و کارگران که پس از بازداشت آن‌ها در روز ۱۱ اردیبهشت و برخی از فعالان شناخته‌شده این حوزه، از شدت آن کاسته شد.

دستگاه قضایی جمهوری اسلامی، بازداشت این دو را پس از حدود ۵ ماه تایید کرد. سسیل کولِر و ژاک پاریس، طی اعترافاتی اجباری، از همکاری با دستگاه اطلاعاتی فرانسه سخن گفتند و هدف خود را حمایت مالی از فعالان کارگری عنوان کردند تا به «بی‌ثباتی» و «انقلاب» در ایران بیانجامد.

خانواده سسیل کولِر در ماه‌های گذشته چندین بار درباره او اطلاع‌رسانی کرده‌اند. اما درباره ژاک پاریس که شریک زندگی خانم کولِر است، اطلاعاتی منتشر نشده است. در صفحه‌ اول گذرنامه او که در برنامه صداوسیمای جمهوری اسلامی پخش شد، نام کاملش ژاک «مارسل» پُل نوشته شده که متولد ژوئن سال ۱۹۵۳ است. در همین برنامه گفته شد که او پیش‌تر ۶ یا ۸ بار به ایران سفر کرده بود.

*در برخی گزارش‌ها نام خانوادگی آقای پاریس به صورت پاری درج شده است.

برنارد فیلن ۶۴ ساله؛ فعال در حوزه گردشگری

برنارد فیلن شهروند ایرلند و فرانسه است. او در حالی روز ۱۱ مهر ۱۴۰۱ در مشهد بازداشت شد که به عنوان مدیر بازاریابی بخش اروپای یک شرکت ثبت شده در ایران به اسم کاروان کوچ یا Adventure Iran در سفری به ایران رفته بود. آنطور که در معرفی برنارد، در وبسایت این شرکت آمده، او که دهه‌ها در حوزه گردشگری تجربه داشته، در سال ۲۰۱۸ به همراه خانواده و دوستانش به ایران سفر می‌کند، مجذوب این کشور می‌شود و پس از تجربه یک سفر به کویر با این شرکت، به آن‌ها پیشنهاد همکاری می‌دهد. به نوشته نشریه «آیریش اگزماینر»، مدیراجرایی این شرکت نیز همراه آقای فیلن بازداشت و سپس آزاد شده است.

به گفته خانواده‌اش، برنارد، هر سال به ایران سفر می‌کرده و معمولا نیز با گذرنامه ایرلندی اما این‌بار به عنوان شهروند فرانسه وارد ایران شده بوده است.

آنطور که خواهرش کارولین ماسه-فیلن، گفته، برنارد، اگر چه به دادگاه برده نشده اما متهم به «تبلیغ علیه نظام» شده، و مصداق این اتهام هم « عکس گرفتن از ماموران پلیس یا یک مسجد در حال سوختن» بوده که آقای فیلن این اتهام را رد کرده است. او همچنین به دزدین دو ظرف سفالی نهصد ساله از یک روستاهای تاریخی متهم شده است.

پدر ۹۷ ساله آقای فیلِن برای درخواست آزادی فرزندش، به سفیر ایران در ایرلند نامه نوشته، و برنارد فیلن که خانواده‌اش می‌گویند از مشکلات جسمی از جمله ناراحتی قلبی رنج می‌برد در دی‌ماه ۱۴۰۱ برای اعتراض به بازداشتش در زندان وکیل‌آباد مشهد دست به اعتصاب غذا زده بود. او اگرچه پس از درخواست‌های مکرر خانواده‌اش، این اقدام اعتراضی را متوقف کرد اما هشدار داده که در صورت آزاد نشدن، بار دیگر اعتصاب غذا می‌کند؛ اقدامی که خانواده‌اش بیم آن دارند به قیمت جانش تمام شود.

لویی آرنو ۳۵ ساله؛ مشاور امور بانکی

لویی آرنو در گرونوبل و در حوزه مالی و مدیریت تحصیل کرده است. بعد از اینکه در همان دوران تحصیل چند ماهی به عنوان مهماندار کار کرده، وارد حوزه مالی و مشاوره اقتصادی شده است. در زمانی که لویی آرنو به ایران سفر کرد، بیش از شش سال بود که به عنوان مدیر مشاوره در شرکت «کاپکو CAPCO» در پاریس کار می‌کرد.

حدود دو ماه پیش از بازداشت، لویی آرنو، سفری را از فرانسه آغاز کرد که به گفته والدینش، او را به ایتالیا، یونان، ترکیه، گرجستان و ارمنستان برد تا اینکه ۱۱ شهریور وارد ایران شد؛ مسیری معمول برای گردشگران مصممی که از اروپا راهی خاورمیانه می‌شوند. اما کمتر از یک ماه بعد، در بحبوحه‌ی اعتراضات به جان باختن مهسا امنیتی لویی آرنو در روز ۶ مهر ۱۴۰۱ در تهران بازداشت شد و در زندان اوین به سر می‌برد.

ژان میشِل و سیلوی، آرنو والدین لویی، به نقل از کسانی که در این سفر همراه او بوده‌اند می‌گویند فرزندشان در هیچ تظاهراتی حضور نداشته است. لویی آرنو، در همان روزی بازداشت شده، که آلِسیا پیپِرنو، گردشگر سی ساله ایتالیایی که ۴۸ روز در ایران زندانی بود و دست‌کم یک شهروند خارجی دیگر، بازداشت شدند.

این روز مصادف است با تولد سی سالگی این شهروند ایتالیایی، که « چند دوست در اقامتگاهش برنامه‌ای برای جشن گرفتن بیرون از تهران » تدارک دیده بودند. در تصاویری که آلسیا پیپرنو در اینستاگرام و پس از آزادیش منتشر کرده، لویی آرنو به وضوح با چند دوست دیگر آن‌ها دیده می‌شود.