عطوفت و مهربانی کلیدواژه اساسی بیانیه گام دوم انقلاب است

به گزارش خبرنگار مهر، همزمان با چهارمین سالگرد انتشار بیانیه گام دوم انقلاب، نشست «عطوفت و مهربانی در گام دوم، پیش‌نیاز جذب ایرانیان خارج از کشور» در قالب سلسله نشست‌های فراسوی مهاجرت در مرکز تعاملات بین‌المللی علم و فناوری معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان برگزار شد. در این جلسه، سیدمحسن سادات کیایی عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی و رایزن فرهنگی سابق ایران در هرات افغانستان، محمود دامغانی کارشناس عالی توسعه فرهنگی و روابط بین‌الملل و حمید یزدانیان درباره موضوع این جلسه صحبت کردند.

یزدانیان در ابتدای این جلسه گفت: در برنامه‌های گذشته «فراسوی مهاجرت» به زوایای مختلف موضوع مهاجرت پرداختیم و نظرات متخصصین را منعکس کردیم. کسانی که بعضاً تجربه اقامت در خارج از کشور را داشتند و می‌توانستند هم جاذبه‌ها و هم دافعه‌های مقصد را بیان کنند، درباره این موضوع صحبت کردند. از سویی دیگر، میزبان نخبگان داخلی بودیم و علل مهاجرت را از زبان آنان جویا شدیم. در دور جدید ویژه برنامه «فراسوی مهاجرت»، می‌خواهیم با نگاهی به آینده و بیانیه گام دوم انقلاب به این موضوع بپردازیم که در سال‌های آتی چه اقداماتی ضروری است که از مهاجرت‌های ناخواسته پیشگیری کنیم و از ظرفیت‌های ایرانیان خارج از کشور، نخبگان و کارآفرینان ایرانی استفاده کنیم. اینکه از این ظرفیت فوق‌العاده ایرانیان که در خارج از ایران حضور دارند بیشتر استفاده کنیم. این جلسات بر مبنای بیانیه گام دوم انقلاب و رهنمون‌های مقام معظم رهبری طراحی شده است.

وی با طرح یک پرسش صحبت‌های خود را ادامه داد و گفت: شاید برای خیلی‌ها سوال باشد در شرایطی که میل به مهاجرت زیاد شده است، چگونه می‌توان از بازگشت و استفاده از ظرفیت ۵ میلیون ایرانی خارج از کشور سخن گفت؟ جالب است بدانید با راه‌اندازی سامانه‌ای در مرکز تعاملات بین‌المللی علم و فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، طی سال‌های اخیر بیش از ۱۰ هزار نفر از نخبگان ایرانی ساکن در خارج برای همکاری با جمهوری اسلامی اعلام آمادگی کردند و قریب به ۲۷۰۰ نفر آنان قرارداد امضا کرده و شروع به فعالیت در ایران کردند. حتی ۷۰۰ نفر از همین نخبگان در دانشگاه‌های مختلف به عنوان هیئت علمی یا پژوهشگر کار می‌کنند.

یزدانیان با اشاره به ارتباط موضوع این جلسه با بیانیه گام دوم انقلاب گفت: در بیانیه گام دوم انقلاب مفهومی به نام «نیکوکاری، مهربانی و عطوفت» وجود دارد که می‌بایست بیشتر مورد توجه قرار گیرد. قصد داریم این موضوع را تبیین کرده و به این سوال پاسخ بدهیم که با استفاده از این موضوع، چگونه می‌توان ایرانیان خارج از کشور را جذب کرد؟

در بخش دیگری از این جلسه، محسن سادات کیایی با اشاره به نقش عطوفت و مهربانی در جذب ایرانیان خارج از کشور گفت: وقتی می‌خواهیم یاد خداوند بکنیم، از دو صفت و ویژگی مهم ایشان در عبارت «بسم الله الرحمن الرحیم» یاد می‌کنیم و آنهم مهربانی و رحمت است. برهمین اساس، ما هم باید با همین دو صفت با افراد روبه‌رو شویم که تأثیرات بسیار زیادی دارد. همچنین در آیه ۱۵۹ سوره آل عمران، خداوند متعال خطاب به پیامبر می‌فرمایند: «به دلیل صفت رحمانیت و عطوفت که خداوند به تو داد، افراد به سمت تو جلب شدند و اگر با روحیه خشن و تند با آنها برخورد می‌کردی، از اطرافت دور می‌شدند.» در همین آیه خداوند به پیامبر توصیه می‌کنند که با همه مهربان باش و حتی با افرادی که از کنار تو رفتند مشورت کن. این آیه ارتباط عمیقی با موضوع بحث امروز ما دارد. در بیانیه گام دوم نیز مقام معظم رهبری اشاراتی به عطوفت و مهربانی دارند که بسیار قابل تأمل است.

سادات کیایی با اشاره به تفاوت افکار و باورهای گروه‌های مختلف گفت: خیلی‌وقت‌ها تصمیماتی از روی احساس گرفته شده که باعث شده است تا جمعی از نخبگان از کشور خارج شوند. باید این تصمیمات غلط را اصلاح کرد. فراموش نکنید که مقام معظم رهبری در بیانیه گام دوم انقلاب می‌فرمایند: «انقلاب پدیده‌ای زنده، با اراده، همواره دارای انعطاف و آماده تصحیح خطاهای خویش است.» این سخنان بسیار مهم است و باید با نگاهی به گذشته، خطاهای خود را جبران کنیم.

وی تاکید کرد: بنده معتقدم که خیمه انقلاب را نباید این قدر کوچک کنیم که فقط عده‌ای خاص در آن جای بگیرند. به نظرم به جز عده‌ای معدود که علناً با مردم ایران اعلان جنگ کردند، بقیه در خیمه انقلاب جای دارند. رهبری فرمودند که بزرگترین منبع پشتوانه‌ای ما قدرت مردمی و منبع انسانی است. بنابراین باید این منبع انسانی را روز به روز گسترش داده و قوی‌تر کنیم. برهمین اساس نباید اجازه بدهیم که نخبگان کشور و افراد تاثیرگذار به راحتی از کشور بروند. متاسفانه بخش بزرگی از مهاجرت‌ها از کشورما در قشر تحصیل‌کرده رخ می‌دهد و نباید اجازه داد که چنین اتفاقی بیشتر شود.

محمود دامغانی با اشاره به مفاهیم قرآنی در موضوع عطوفت و مهربانی گفت: پیام قرآن کریم مملو از مهربانی است؛ به ویژه آنکه همه سوره‌های قرآن کریم با عبارت «بسم الله الرحمن الرحیم» آغاز شده است. بنابراین پیام مهربانی در همه تعالیم اسلامی موج می‌زند. پیامبر اسلام با سلاح مهربانی که همیشه برای جذب مردم استفاده می‌شده، بهترین شیوه را برای جذب افراد داشته‌اند. هم‌چنین در بیانیه گام دوم، موضوع مهربانی مورد توجه قرار گرفته و دلیل آنهم این است که همه آدم‌های دنیا به ویژه ایرانیان خارج از کشور با نگاهی متفاوت به انقلاب اسلامی نظر کنند.

هر گاه دلزدگی پیش آمده، به دلیل روی‌گردانی مسئولان از ارزش‌های دینی است

وی با اشاره به بخشی از متن بیانیه گام دوم انقلاب گفت: در بیانیه گام دوم، جمله قشنگی وجود دارد و آنهم این است که «هر گاه دلزدگی پیش آمده، به دلیل از روی‌گردانی مسئولان از ارزش‌های دینی است.» یکی از همین ارزش‌های دینی، عطوفت و مهربانی است. در مواجهه با نخبگان نیز همین‌گونه باید فکر و عمل کرد. باید تسهیلاتی را برای آنان درنظر گرفت تا آنها برای بازگشت به کشور ترغیب شوند. بنده معتقدم که بیانیه گام دوم انقلاب، نه فقط یک بیانیه بلکه دستورالعمل برای شرایط امروز جامعه ماست.

یزدانیان در بخش دوم صحبت‌های خود با اشاره به مهاجرت نخبگان گفت: موضوع مهمی که باید بیش از گذشته مورد توجه قرار گیرد، توجه به نخبگان و ایرانیان خارج از کشور است. بسیاری از این نخبگان به دلیل علاقه و حب به وطن تصمیم می‌گیرند دوباره به کشور بازگردند، اما در این بازگشت چه انتظاراتی از دولت و حاکمیت دارند؟ برای مثال همین فرد اگر بخواهد در خارج از ایران کسب و کاری راه بیندازد، آن چنان درگیر بروکراسی اداری نمی‌شود، در حالی که اگر بخواهد در داخل کشور کاری بکند، ممکن است بروکراسی او را دلزده و خسته کند.

وی ادامه داد: بنده گفت‌وگوهای متعددی با نخبگان ایرانی که به ایران برگشته‌اند، داشته‌ام. بسیاری از آنان از این موضوع گله‌مند هستند که چرا در مبادی ورودی کشور برخورد خوبی با آنها صورت نمی‌گیرد؟ عجیب است که این موضوع حل نشده باقی مانده است.

دامغانی گفت: دقت داشته باشید که یکی از مهم‌ترین آموزه‌های دینی ما برخورد مهربانانه با افراد است. این موضوع در بیانیه گام دوم انقلاب نیز مورد توجه قرار گرفته و به وضوح دیده می‌شود. بنابراین به نظر می‌رسد که برای مواجهه مستقیم با نخبگانی که به کشور بازگشته‌اند، باید افرادی را در سطوح مختلف آموزش بدهیم تا آنها به درستی شیوه برخورد با این افراد را بدانند. یک نخبه وقتی به کشور بازمی‌گردد قصد دارد فعالیتی را آغاز کند و به همین دلیل درگیر بروکراسی اداری می‌شود. در آنجاها باید افرادی را قرار داد که مواجهه‌ای همراه با عطوفت و مهربانی بیشتر داشته باشند.

کیایی نیز در پایان گفت: دقت داشته باشید که موضوع اخلاق دستوری نیست و نمی‌توان به کسی دستور داد که با اخلاق برخورد کن! حضرت آقا هم در بیانیه گام دوم انقلاب تاکید می‌کنند که «اخلاق و معنویت البته با دستور و فرمان به دست نمی‌آید. پس حکومت‌ها نمی‌توانند آن را با قدرت قاهره ایجاد کنند. اما اولاً افراد باید منش و رفتار اخلاقی و معنوی داشته باشند و ثانیاً زمینه را برای رواج آن در جامعه فراهم کنند.»

وی بیان کرد: به نظرم نهادهایی که در خارج از کشور قرار دارند و مستقیماً با نخبگان ایرانی سروکار دارند باید ارتباط خود با آنان را عمق بیشتری بدهند. فراموش نکنید اکثر ایرانیانی که خارج از کشور زندگی می‌کنند، حب وطن را دارند. دلشان می‌خواهد که ازسوی نهادهای رسمی کشور مورد توجه قرار بگیرند. برای مثال در سفرهایی که من داشتم خیلی از آنها به من می‌گفتند که وقتی دعوت‌نامه‌ای از سمت سفارت برای ما می‌آید، واقعاً خوشحال می‌شویم.