ژائیر بولسنارو، رئیس‌جمهوری برزیل که پس از اتمام پرجنجال یک دوره ریاست‌جمهوری در برزیل با استفاده از ویزای دیپلماتیک وارد خاک آمریکا شده اکنون با سر رسیدن موعد انقضای این ویزا، درخواست ویزای ۶ ماهه توریستی کرده است.

پس از شکست او در انتخابات و یورش هوادارانش به پارلمان، ساختمان ریاست جمهوری و دیوان عالی قضایی برزیل، نهادهای نظارتی این کشور مشغول تحقیقات درباره نقش آقای بولسنارو در این ناآرامی شده‌اند.

خبر درخواست ویزای توریستی آقای بولسنارو که احتمالا در برزیل مناقشه‌برانگیز خواهد شد را وکیل او روز دوشنبه - ۳۰ ژانویه - در گفتگو با بی‌بی‌سی تایید کرد.

آقای بولسنارو که بسیاری او را «ترامپ برزیل» می‌خوانند و ۴ سال دوره ریاست جمهوری او را با دوره حضور دونالد ترامپ در کاخ‌سفید مقایسه می‌کنند، از ۳۰ دسامبر در فلوریدا به سر می‌برد.

او با ویزای نوع آ-۱ وارد آمریکا شد که ویژه دیپلمات‌ها و سران کشورهاست و مدت اعتبار آن ۳۰ روز است. اکنون وکیل آقای بولسنارو - که یک وکیل امور مهاجرتی است - می‌گوید او همچنان در خاک آمریکا خواهد ماند تا مراحل درخواست ویزای توریستی او طی شود.

وکیل او روز دوشنبه گفت آقای بولسنارو ۳۴ سال از عمر خود را صرف خدمت به مردم و کشورش کرده و حالا «تمایل دارد که مدتی استراحت» کند.

سفر آقای بولسنارو به آمریکا - در روز ۳۰ دسامبر گذشته - تنها یک روز پیش از مراسم تحلیف و سوگند لوئیز ایناسیو لولا، روی داد که با پیروزی در انتخابات یک بار دیگر به عنوان یک رهبر چپ‌گرا، هدایت دولت برزیل را در دست گرفته است.

به این ترتیب آقای بولسنارو در مراسم تحلیف و ادای سوگند رقیب انتخاباتی خود حضور نداشت و آن طور که وکیل او می‌گوید اکنون بنا دارد «مدتی استراحت کند و به عنوان گردشگر در آمریکا بماند و فرصتی برای آزادکردن فکر خود و تصمیم درباره برنامه‌های بعدی خود پیدا کند».

پس از شکست آقای بولسنارو در انتخابات ریاست جمهوری، هزاران نفر از هواداران او در روز هشتم ژانویه به ساختمان‌های دولتی و پارلمان برزیل در پایتخت این کشور - برزیلیا - حمله کردند و صحنه‌هایی خلق کردند که بسیار با یورش ششم ژانویه سال ۲۰۲۱ به کنگره آمریکا و پس از شکست دونالد ترامپ مشابهت داشت.

او از این یورش و خشونت هوادارانش ابراز «تاسف» کرده اما هرگونه نقش داشتن در شکل‌گیری آن را رد کرده است.

ماندن آقای بولسنارو در خاک آمریکا با مخالفت‌هایی هم همراه بوده است. دموکرات‌ها در کنگره آمریکا طی نامه‌ای از جو بایدن، رئیس جمهوری، خواستند حتی ویزای دیپلماتیک آقای بولسنارو را باطل کند و اکنون تقاضای او برای ویزای گردشگری، احتمالا موج جدیدی از مخالفت‌ها را در برزیل و آمریکا پدید خواهد آورد.

با توجه به درخواست تمدید ویزای آقای بولسنارو اکنون این سؤال مطرح است که آیا می‌توان رئیس‌جمهوری سابق برزیل را از طریق استرداد یا اخراج مجبور به ترک ایالات متحده کرد؟

کارشناسان برزیل و ایالات متحده می‌گویند که - حداقل تا کنون - هیچ مبنای قانونی برای روند استرداد وجود ندارد.

از سوی دیگر، دولت آمریکا در تئوری می‌تواند با لغو ویزای رئیس‌جمهور سابق، او را مجبور به اخراج کند.

این یک تصمیم سیاسی از سوی دولت بایدن خواهد بود. با این حال، حتی اگر ویزای او باطل شود، بولسونارو می‌تواند با درخواست پناهندگی سیاسی با ادعای خطر آزار و اذیت در برزیل، مدت اقامت خود را در ایالات متحده تمدید کند.

این روند ممکن است ماه‌ها یا سال‌ها طول بکشد تا تصمیم نهایی گرفته شود.

در این مورد، فرد متقاضی پناهندگی، صرف نظر از اینکه رئیس‌جمهور سابق است، می‌تواند تا زمانی که این بررسی تکمیل شود، در ایالات متحده باقی بماند.

یوری ساهیون، وکیل دادگستری و کارشناس همکاری‌های بین‌المللی، می‌گوید: «اخراج زمانی اتفاق می‌افتد که آن فرد دیگر مدارک معتبر اقامت را نداشته باشد. برای مثال، اگر اعتبار ویزا به پایان رسیده باشد، فرد به یک مهاجر غیرقانونی تبدیل می‌شود. هنگامی که این مورد شناسایی شود، فرد به طور خودکار اخراج و به کشور مبدا بازگردانده می‌شود».

او می‌افزاید: «یا این‌ که دولت ایالات متحده به سادگی می‌تواند ویزا را لغو کند، زیرا اعطای ویزا از اختیارات هر کشور است: از اختيارات یک قدرت خويش‌فرما».

روند استرداد چگونه انجام می‌شود؟

استرداد پیچیده‌تر از اخراج است.

وکیل آمریکایی ژاک سمل‌مان، کارشناس فرآیندهای استرداد، به بی‌بی‌سی برزیل گفته چنین روندی به سیستم قضایی آمریکا بستگی دارد. به عبارت دیگر، این تصمیم انحصاری دولت بایدن نخواهد بود.

او می‌گوید برای شروع این فرآیند، نیازمندی‌های متفاوتی لازم است، از جمله وجود یک پرونده کیفری علیه بولسونارو در برزیل، که فعلا وجود ندارد. بر اساس یک پرونده کیفری، دولت برزیل باید از دولت آمریکا درخواست استرداد کند.

سمل‌مان گفت: «اتهام یا اتهامات کیفری باید بر اساس 'علت محتمل' باشد، که اساساً به معنای شواهد کافی برای حمایت از این باور معقول است که متهم مرتکب جرم یا جرایمی شده است که به خاطر آنها تحت تعقیب قرار گرفته است.»

در این صورت، سیستم قضایی آمریکا پرونده را بررسی خواهد کرد و بولسنارو فرصتی برای ارائه دفاعیات خود در برابر درخواست استرداد خواهد داشت. چنین فرآیندی معمولا ماه‌ها یا سال‌ها طول می‌کشد.

جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی ایالات متحده، روز دوشنبه ۹ ژانویه به خبرنگاران گفت که کاخ سفید هیچ درخواست رسمی از دولت جدید برزیل در مورد بولسونارو دریافت نکرده است.

سالیوان گفت: «تا آنجا که من می‌دانم ما در تماس مستقیم با بولسونارو نیستیم، بنابراین نمی‌توانم به طور قطعی در مورد محل اقامت او صحبت کنم.»

او گفت: «ما تاکنون هیچ درخواست رسمی از سوی دولت برزیل در رابطه با بولسونارو دریافت نکرده‌ایم. البته اگر چنین درخواست‌هایی دریافت می‌کردیم، مانند همیشه به آنها با جدیت رسیدگی می‌کردیم.

بیشتر بخوانید

ژائیر بولسنارو، رئیس‌جمهوری برزیل که پس از اتمام پرجنجال یک دوره ریاست‌جمهوری در برزیل با استفاده از ویزای دیپلماتیک وارد خاک آمریکا شده اکنون با سر رسیدن موعد انقضای این ویزا، درخواست ویزای ۶ ماهه توریستی کرده است.

پس از شکست او در انتخابات و یورش هوادارانش به پارلمان، ساختمان ریاست جمهوری و دیوان عالی قضایی برزیل، نهادهای نظارتی این کشور مشغول تحقیقات درباره نقش آقای بولسنارو در این ناآرامی شده‌اند.

خبر درخواست ویزای توریستی آقای بولسنارو که احتمالا در برزیل مناقشه‌برانگیز خواهد شد را وکیل او روز دوشنبه - ۳۰ ژانویه - در گفتگو با بی‌بی‌سی تایید کرد.

آقای بولسنارو که بسیاری او را «ترامپ برزیل» می‌خوانند و ۴ سال دوره ریاست جمهوری او را با دوره حضور دونالد ترامپ در کاخ‌سفید مقایسه می‌کنند، از ۳۰ دسامبر در فلوریدا به سر می‌برد.

او با ویزای نوع آ-۱ وارد آمریکا شد که ویژه دیپلمات‌ها و سران کشورهاست و مدت اعتبار آن ۳۰ روز است. اکنون وکیل آقای بولسنارو - که یک وکیل امور مهاجرتی است - می‌گوید او همچنان در خاک آمریکا خواهد ماند تا مراحل درخواست ویزای توریستی او طی شود.

وکیل او روز دوشنبه گفت آقای بولسنارو ۳۴ سال از عمر خود را صرف خدمت به مردم و کشورش کرده و حالا «تمایل دارد که مدتی استراحت» کند.

سفر آقای بولسنارو به آمریکا - در روز ۳۰ دسامبر گذشته - تنها یک روز پیش از مراسم تحلیف و سوگند لوئیز ایناسیو لولا، روی داد که با پیروزی در انتخابات یک بار دیگر به عنوان یک رهبر چپ‌گرا، هدایت دولت برزیل را در دست گرفته است.

به این ترتیب آقای بولسنارو در مراسم تحلیف و ادای سوگند رقیب انتخاباتی خود حضور نداشت و آن طور که وکیل او می‌گوید اکنون بنا دارد «مدتی استراحت کند و به عنوان گردشگر در آمریکا بماند و فرصتی برای آزادکردن فکر خود و تصمیم درباره برنامه‌های بعدی خود پیدا کند».

پس از شکست آقای بولسنارو در انتخابات ریاست جمهوری، هزاران نفر از هواداران او در روز هشتم ژانویه به ساختمان‌های دولتی و پارلمان برزیل در پایتخت این کشور - برزیلیا - حمله کردند و صحنه‌هایی خلق کردند که بسیار با یورش ششم ژانویه سال ۲۰۲۱ به کنگره آمریکا و پس از شکست دونالد ترامپ مشابهت داشت.

او از این یورش و خشونت هوادارانش ابراز «تاسف» کرده اما هرگونه نقش داشتن در شکل‌گیری آن را رد کرده است.

ماندن آقای بولسنارو در خاک آمریکا با مخالفت‌هایی هم همراه بوده است. دموکرات‌ها در کنگره آمریکا طی نامه‌ای از جو بایدن، رئیس جمهوری، خواستند حتی ویزای دیپلماتیک آقای بولسنارو را باطل کند و اکنون تقاضای او برای ویزای گردشگری، احتمالا موج جدیدی از مخالفت‌ها را در برزیل و آمریکا پدید خواهد آورد.

با توجه به درخواست تمدید ویزای آقای بولسنارو اکنون این سؤال مطرح است که آیا می‌توان رئیس‌جمهوری سابق برزیل را از طریق استرداد یا اخراج مجبور به ترک ایالات متحده کرد؟

کارشناسان برزیل و ایالات متحده می‌گویند که - حداقل تا کنون - هیچ مبنای قانونی برای روند استرداد وجود ندارد.

از سوی دیگر، دولت آمریکا در تئوری می‌تواند با لغو ویزای رئیس‌جمهور سابق، او را مجبور به اخراج کند.

این یک تصمیم سیاسی از سوی دولت بایدن خواهد بود. با این حال، حتی اگر ویزای او باطل شود، بولسونارو می‌تواند با درخواست پناهندگی سیاسی با ادعای خطر آزار و اذیت در برزیل، مدت اقامت خود را در ایالات متحده تمدید کند.

این روند ممکن است ماه‌ها یا سال‌ها طول بکشد تا تصمیم نهایی گرفته شود.

در این مورد، فرد متقاضی پناهندگی، صرف نظر از اینکه رئیس‌جمهور سابق است، می‌تواند تا زمانی که این بررسی تکمیل شود، در ایالات متحده باقی بماند.

یوری ساهیون، وکیل دادگستری و کارشناس همکاری‌های بین‌المللی، می‌گوید: «اخراج زمانی اتفاق می‌افتد که آن فرد دیگر مدارک معتبر اقامت را نداشته باشد. برای مثال، اگر اعتبار ویزا به پایان رسیده باشد، فرد به یک مهاجر غیرقانونی تبدیل می‌شود. هنگامی که این مورد شناسایی شود، فرد به طور خودکار اخراج و به کشور مبدا بازگردانده می‌شود».

او می‌افزاید: «یا این‌ که دولت ایالات متحده به سادگی می‌تواند ویزا را لغو کند، زیرا اعطای ویزا از اختیارات هر کشور است: از اختيارات یک قدرت خويش‌فرما».

روند استرداد چگونه انجام می‌شود؟

استرداد پیچیده‌تر از اخراج است.

وکیل آمریکایی ژاک سمل‌مان، کارشناس فرآیندهای استرداد، به بی‌بی‌سی برزیل گفته چنین روندی به سیستم قضایی آمریکا بستگی دارد. به عبارت دیگر، این تصمیم انحصاری دولت بایدن نخواهد بود.

او می‌گوید برای شروع این فرآیند، نیازمندی‌های متفاوتی لازم است، از جمله وجود یک پرونده کیفری علیه بولسونارو در برزیل، که فعلا وجود ندارد. بر اساس یک پرونده کیفری، دولت برزیل باید از دولت آمریکا درخواست استرداد کند.

سمل‌مان گفت: «اتهام یا اتهامات کیفری باید بر اساس 'علت محتمل' باشد، که اساساً به معنای شواهد کافی برای حمایت از این باور معقول است که متهم مرتکب جرم یا جرایمی شده است که به خاطر آنها تحت تعقیب قرار گرفته است.»

در این صورت، سیستم قضایی آمریکا پرونده را بررسی خواهد کرد و بولسنارو فرصتی برای ارائه دفاعیات خود در برابر درخواست استرداد خواهد داشت. چنین فرآیندی معمولا ماه‌ها یا سال‌ها طول می‌کشد.

جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی ایالات متحده، روز دوشنبه ۹ ژانویه به خبرنگاران گفت که کاخ سفید هیچ درخواست رسمی از دولت جدید برزیل در مورد بولسونارو دریافت نکرده است.

سالیوان گفت: «تا آنجا که من می‌دانم ما در تماس مستقیم با بولسونارو نیستیم، بنابراین نمی‌توانم به طور قطعی در مورد محل اقامت او صحبت کنم.»

او گفت: «ما تاکنون هیچ درخواست رسمی از سوی دولت برزیل در رابطه با بولسونارو دریافت نکرده‌ایم. البته اگر چنین درخواست‌هایی دریافت می‌کردیم، مانند همیشه به آنها با جدیت رسیدگی می‌کردیم.

بیشتر بخوانید