دوچرخه‌های بیدود، اما بی کیفیت! / توسعه حمل و نقل پاک در تهران آری یا خیر؟

دوچرخه‌هایی نارنجی که از مدیریت شهری دوره پنجم به ارث رسیده، این دوچرخه‌ها در سال‌های گذشته آنقدر در سطح شهر تعدادشان زیاد بود که به نوعی می‌توان گفت روند رو به رشد آن‌ها قارچ گونه بود و در هر خیابان  یک ایستگاه از آن‌ها پیدا می‌شد، رفته رفته استقبال شهروندان از این دوچرخه‌ها بیشتر و بیشتر می‌شد تا جایی که  شهرداری اعلام کرد بزودی این دوچرخه‌ها در جهت توسعه فرهنگ دوچرخه سواری با ودیعه رایگان به دانشجویان، اهالی رسانه و کارمندان ارائه می‌شود و با انجام چنین کاری، فقط لازم بود که افراد، هزینه سفر را بر اساس مسافت طی کنند.

اما ۲۴ آبان ۲ سال گذشته بود که این دوچرخه‌ها رفته رفته تعدادشان از سطح شهر کمتر شد و در حال حاضر شاید در خیابان ولیعصر کمتر از انگشتان دست، دوچرخه‌های بیدود به چشم بخورد و مسیر‌های دوچرخه سواری هم جایشان را به موتورسیکلت‌ها دادند! همچنین مدیر شرکت بیدود در گفت‌وگو با یکی از رسانه ها اعلام کرده به دلیل عدم حمایت‌های شهرداری دوچرخه‌ها را از سطح شهر جمع آوری کرده‌ است و اگر زودتر شهرداری پای کار آید ما هم دوباره به سطح شهر می‌آییم.

در این باره مدیرعامل سازمان حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان اظهار کرد که دوچرخه‌سواری تأثیرش بر رفع آلودگی هوای شهر بسیار مهم است، باید این موضوع مورد توجه قرار بگیرد تا قرارداد جدید دوچرخه اشتراکی به امضا برسد. همچنین دوچرخه‌سواری نیازمند حمایت مالی از سمت دولت و شهرداری است، به ازای هر یک سفر مدیریت شهری برای هر نفر حدود ۲۰ هزار تومان هزینه می‌شود، اما برای دوچرخه‌سواری هیچ اقدامی انجام نشده و در مدل جدید خرید خدمت در قالب دوچرخه اشتراکی به فردی که دوچرخه را ایجاد کرده است، یارانه پرداخت شده و این مسئله می‌تواند باعث تشویق و ترغیب دوچرخه‌سواری در سطح شهر می‌شود.

اما همین تعداد کمی هم که دوچرخه در پایتخت وجود دارد از نظر کیفیت، تعریف آنچنانی ندارند؛ این نکته را مدیرعامل سازمان حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران تاکید کرد گفت: قراردادی جدید با آنها قرار است منعقد شود اما یک سری ایراد حقوقی گرفته شده و در این قرارداد چنین نکته ای ذکر شده که انواع دوچرخه های برقی را اضافه کنند و با ترکیبی از دوچرخه های برقی و غیربرقی وارد عرصه شوند، هر تعداد دوجرخه ای که وارد تهران شود حداقل نصف آن برقی است همچنین یک سری مشوق در نظر گرفتیم تا بخش خصوصی هم وارد کار شود.

در مقابل، سیدمحمد آقامیری عضو کمیسیون حمل و نقل شورای شهر تهران درباره دوچرخه ها در تهران نظر دیگری دارد، او در تذکر خود در صحن علنی شورای شهر تهران بیان کرد که سیر دوچرخه در تهران یک مدل حمل‌ونقل شکست‌خورده است؛ بیشتر از این نباید در این حوزه هزینه شود و بودجه تعلق بگیرد ،بهتر است این دوچرخه‌ها به پارک و بوستان‌های جنگلی منتقل شود تا مردم از این وسایل در آنجا بهتر استفاده کنند. با این حال رییس کمیسیون حمل و نقل شورای شهر تهران در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان گفت: شورای شهر برای توسعه دوچرخه‌سواری تاکید دارد و حتی ردیف بودجه هم برای این کار داریم ؛ مگر می شود دوچرخه سواری را حذف کرد؟ قطعا جواب خیر است! اما طبیعتا باید امکان استفاده از دوچرخه را فراهم کنیم.همچنین پرویز سروری نایب رئیس شورای شهر تهران هم به باشگاه خبرنگاران جوان گفت که ترویج دوچرخه سواری در اولویت نیست.

با توجه به چنین اختلاف نظرهایی در مدیریت شهری؛ لازم است که توسعه حمل و نقل پاک در دستور کار مدیران قرار گیرد و درباره دوچرخه های اشتراکی و مسیرهایی که مدتی است رنگی از دوچرخه ندیدند، تدبیری اندیشیده شود!  همچنین تکلیف همین تعداد دوچرخه در تهران را مشخص کنند زیرا شهروندان از کیفیت آنها راضی نیستند و شاید بهتر باشد که برای توسعه چنین کاری از بخش خصوصی هم کمک گرفته شود؛ اما به نظر می رسد برخی از مسئولان شهری که به دوچرخه به عنوان یکی از نیازهای اساسی شهر اعتقادی ندارند نمی توانند  تهران را به شهر دوستدار دوچرخه تبدیل کنند و لازمه انجام این کار، باور دوچرخه سواری به عنوان یک مد حمل و نقل پاک است! 

افزون بر این طبق آمار اخیر، سهم دوچرخه‌سواری از سفر‌های شهری در شهر‌های مختلف جهان هم متغیر است برای مثال میانگین دوچرخه‌سواری در کمبریج این عدد به ۳۳ درصد می‌رسد. همین‌طور در شهر‌های آرژانتین از ۳.۱ درصد در شهر پرانا تا ۳.۹ درصدو  در شهر سانتافه متغیر است؛ حال گفته می شود که تهرانی‌ها امسال روزهای کمتری هوای سالم و پاک داشتند و همین مسئله کافیست تا به توسعه ناوگان حمل و نقل عمومی از جمله اتوبوس و مترو و دوچرخه‌های اشتراکی توجه شود.

باشگاه خبرنگاران جوان اجتماعی شهری