«اصلاحات ارضی» به چاپ سوم رسید/کارنامه تقسیم زمین در انقلاب سفید

به گزارش خبرنگار مهر، سومین چاپ کتاب «اصلاحات ارضی: کارنامه تقسیم زمین در انقلاب سفید» نوشته رسول مهربان را با شمارگان ۳۰۰ نسخه، ۱۷۰ صفحه (با صفحه آرایی جدید) و بهای ۱۰۰ هزار تومان توسط نشر افکار منتشر شد. چاپ‌های نخست و دوم این کتاب در ۲۲۸ صفحه به ترتیب در تیر و مرداد ماه ۱۳۹۹ به بهای ۴۵ هزار تومان منتشر شده بودند. مقدمه این کتاب را که هشتمین مجلد از مجموعه «گوشه‌هایی از تاریخ معاصر ایران» نشر افکار است، زنده‌یاد فریبرز رئیس دانا نوشته است.

رسول مهربان سال ۱۳۱۴ در بندر انزلی متولد شد. آموزش ابتدایی و متوسطه را در انزلی و رشت گذراند و سپس به تشویق خانواده مذهبی خود برای آموزش علوم مذهبی به قم رفت و به حوزه درسی مرحوم آیت‌الله سید علی‌اکبر برقعی راه یافت.

در سال‌های اوج نهضت ملی کردن نفت و جنبش دموکراسی‌خواهی دولت ملی دکتر محمد مصدق، وارد فعالیت‌های جدی اجتماعی و سیاسی شد و در روزنامه‌های قم و تهران مقاله‌هایی نوشت. در ادامه فعالیت سیاسی به «حزب ایران» و پس از شکست نهضت ملی، به «نهضت مقاومت ملی» و سپس «جبهه ملی دوم» پیوست. مدتی منشی اللهیار صالح، رهبر جبهه ملی دوم، بود و در انتخابات دوره بیستم مجلس شورای ملی، سخنگوی ستاد انتخاباتی او شد. در آن دوران طولانی پرتلاطم همواره در کنار اللهیار صالح قرار داشت و از نزدیک شاهد مذاکرات و مباحثات رهبران جبهه ملی دوم بود.

این تجربیات اجتماعی و سیاسی پشتوانه پژوهش‌های تاریخی او در سال‌های آتی شدند؛ آثاری چند در تشریح شکست نهضت ملی و علل صعود و سقوط آنکه از جمله می‌توان از «بررسی احزاب بورژوازی لیبرال در مقابله با جنبش کارگری و انقلابی ایران» (جلد اول: ۱۳۶۰؛ جلد دوم: ۱۳۶۱) و «گوشه‌هایی از تاریخ معاصر ایران» (۱۳۶۱) نام برد.

آنچه با نام اصلاحات ارضی از مجموعه‌ای با همان عنوان «گوشه‌هایی از تاریخ معاصر ایران» پیش رو دارید، گزارشی تحلیلی و انتقادی از مهم‌ترین برنامه «انقلاب شاه و مردم» است که رسول مهربان به‌عنوان کسی که خود در اجرای برنامه «اصلاحات ارضی» مسئولیت‌هایی داشته، روایتی متفاوت از آن ارائه می‌کند.

کتاب «اصلاحات ارضی» جلد ششم و پایانی از پژوهش‌های تاریخی رسول مهربان با عنوان «مجموعه گوشه‌هایی از تاریخ معاصر ایران» است. این مجموعه که به تاریخ سلطنت محمدرضا پهلوی می‌پردازد، شامل مجلدات زیر است: جلد اول: از شهریور ۱۳۲۰ تا ۳۰ تیر ۱۳۳۱؛ جلد دوم: از ۳۰ تیر ۱۳۳۱ تا کودتای ۲۸ مرداد؛ جلد سوم: از ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ تا تأیید دکترین آیزنهاور توسط حزب ایران؛ جلد چهارم: از غارت درآمد نفت ایران تا دولت دکتر علی امینی؛ جلد پنجم: از نخست‌وزیری علی امینی تا انحلال جبهه ملی دوم و جلد ششم: اصلاحات ارضی.