راه ارتباطی مردم با امام جواد(ع) در دوران خفقان عباسی

رسیدگی به امور مردم، تربیت شاگردان و فرستادن نمایندگان به مناطق مختلف جهان اسلام از جمله فعالیت‌هایی بود که در دوران ائمه اطهار علیهم السلام به خصوص امامان آخری با دقت پیگیری می‌شد. در زمان امامت امام محمد تقی (ع) هم این روند ادامه داشت و آن حضرت در مدت عمر کوتاه خود تعداد زیادی از شیعیان و حتی اهل سنت و پیروان سایر ادیان را از دانش الهی خود بهره‌مند کردند.

حجت‌الاسلام محمود سبایی، کارشناس اسلامی، در یادداشتی به بررسی تلاش‌های پیگیر امام جواد علیه السلام برای ترویج آموزه‌های اسلام و قرآن پرداخته است.

امامی که باب‌الحوائج شد

تفاوتی میان زندگی و مرگ انبیا و اولیای خدا وجود ندارد؛ امام جواد علیه السلام هم از این قاعده مستثنی نیستند. به طوری که هنوز هم بعد از ۱۴ قرن، ما همچنان از جود امام جواد علیه السلام بهره‌مند می‌شویم. چون باب رحمت هیچ‌گاه به روی مردم بسته نمی‌شود. به همین دلیل است که امام جواد علیه السلام یکی از ابواب حوائجی است که خداوند متعال گشایش امور مردم را به برکت آن حضرت و به دعای ایشان انجام می‌دهد.

از جمله توصیه امام رضا علیه‌السلام در جهت نشان دادن شخصیت جوادالائمه بوده و موجب شد درب خانه آن بزرگوار نه تنها در زمان زندگی آن حضرت در دنیا، بلکه در طول تاریخ به روی مردم باز باشد و امروزه هم ما متوسل به باب‌الحوائج شده و درب رحمت الهی به وسیله دعای آن حضرت باز می‌شود.

برکت وجودی امام به قدری بود که در طول زندگی کوتاه در دنیا، به تربیت شیعیان مشغول بودند و در راستای آموزش و تبلیغ ائمه پیشین، این روند در دوران حضرت نیز پیگیری و انجام شد. ضرورت‌هایی در جامعه وجود داشته که امام جواد علیه‌السلام در دوران کوتاه امامت خود از این امر غافل نشدند و سایر ائمه اطهار علیهم‌السلام نیز تا این اندازه بر تربیت شاگردان متمرکز بوده و توجه داشته‌اند.

فراهم کردن مسیر ارتباط مردم با امام

در زمان امام موسی بن جعفر علیه‌السلام، چون آن حضرت شاهد بودند که بنی‌عباس به دنبال انوار امامت است، آن حضرت پیش‌دستی کرده و شبکه‌ای را تحت شبکه وکلا در سرزمین بزرگ اسلامی طراحی کردند. چراکه با فراست و علم خود می‌دانستند که امکان دسترسی مردم به آن بزرگان و فرزندان ایشان روز به روز سخت‌تر و دشوارتر خواهد شد؛ بنابراین با آماده کردن شبکه وکلا، کانال‌های ارتباطی مردم با امامت را فراهم کردند.

بخش زیادی از شبکه وکلا از شاگردان امام صادق علیه‌السلام بودند که در شهر‌ها و روستا‌های آن زمان وکالت دادند. در مکان‌هایی که مردم امکان دسترسی به امام زمان خود را نداشتند، مطالب و سؤالات خود را از طریق وکلا به امام می‌رساندند و آن حضرت از ناحیه همان وکلا با مردم ارتباط برقرار می‌کردند.

این ماجرا تا زمان امام رضا علیه‌السلام نیز ادامه داشت. امام جواد علیه السلام نیز این شبکه را به طور دائم توسعه دادند. به طوری که تا زمان امام حسن عسکری علیه‌السلام روزبه‌روز بر دامنه و گستردگی آن افزوده شد. تا اینکه در دوران امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف این شبکه توسعه پیدا کرد و وکلای خاص و عام ایجاد شدند.

البته امام جواد علیه السلام که تحت مراقبت شدید مأمون بودند، نمی‌توانستند کرسی درس رسمی داشته باشند. با این وجود شبکه وکالت را کنترل و هدایت می‌کردند. ایشان در بحران‌های سخت آن دوران، شاگردان و وکلایی داشتند که خود را در لباس‌ها و عناوین مختلف به محضر آن حضرت می‌رساندند و مطالب مردم را به عرض ایشان می‌رساندند. به این ترتیب شبکه وکالت ائمه اطهار علیهم‌السلام تا امروز پابرجا باقی مانده است. درست است که ایشان کرسی درس رسمی نداشتند، اما مباحث و معارف را به طور مخفیانه از طریق افراد مورد اعتماد در میان گذاشته و با آن‌ها در ارتباط بودند.

به این صورت آن حضرت پاسخگوی مشکلات جامعه آن زمان و حتی جامعه نظام بشری در طول تاریخ بوده‌اند. چراکه آن پرسش‌ها، درد‌ها و سؤالات جامعه امروز هم هست و امروز با طرح برخی مسائل و پاسخ‌هایی که به مردم می‌دادند، بسیاری از مشکلات انسان‌ها در طول تاریخ حل خواهد شد.

منبع: تسنیم

باشگاه خبرنگاران جوان وب‌گردی وبگردی