سیروس نشواد، نامزد اسکار: جمهوری اسلامی «ویروسی» است که به جان ایران افتاده است

فیلم کوتاه «چمدان قرمز» ساخته سیروس نشواد، سینماگر ایرانی لوکزامبورگی، یکی از آثاری است که امسال نامزد دریافت جایزه اسکار شده است.

معمولا در این مراسم به آثار کوتاه توجه کمتری می‌شود. اما هنگامی که فیلمی ماجرای یک دختر جوان ایرانی را به تصویر می‌کشد که به دنبال رهایی از سلطه مردان است و حجاب اجباری را کنار می‌گذارد، شرایط فرق می‌کند.

فیلم ۱۷ دقیقه‌‌ای «چمدان قرمز» در شرایطی مورد توجه قرار گرفته است که اعتراضات سراسری در ایران از شهریور گذشته تاکنون همچنان ادامه دارد. این اعتراضات با کشته‌شدن مهسا امینی در بازداشت پلیس امنیت اخلاقی جمهوری اسلامی آغاز شد و به سرعت در سراسر کشور گسترش یافت.

چمدان قرمز درباره یک دختر ۱۶ ساله ایرانی است که اخیراً از تهران به فرودگاه لوکزامبورگ رسیده است. او با ترس حجاب خود را از سر برمی‌دارد تا از سرنوشت ناخوشایندی که توسط مردان دیکته شده است، فرار کند.

سیروس نشواد که متولد ایران است و در لوکزامبورگ زندگی می‌کند، در گفت‌وگو با خبرگزاری فرانسه، نامزدی اسکار را فرصتی برای برجسته کردن تأثیر «ویروس» رژیم اسلامی بر «بدن زیبای» کشور زادگاهش ایران می‌داند. او در ادامه می‌افزاید، هنگامی که این ویروس خارج شود، بدن دوباره شکوفا خواهد شد.

سیروس نشواد چمدان قرمز را یک سال پیش فیلمبرداری کرد و این اثر درباره رویدادهای کنونی ایران نیست، ولی به ریشه‌های این اعتراضات سراسری مرتبط است.

ریشه‌هایی مانند بی‌عدالتی‌هایی که خانواده بهایی او در ایران تجربه کردند و همچنین بی‌عدالتی‌هایی که علیه دختران و زنان ایرانی صورت می‌گیرد که حتی پیش از مرگ مهسا امینی آنها را در کانون توجه جهانی قرار داده بود.

به گفته این سینماگر، از دید او چمدان قرمز درباره یک زن در ایران است؛ کشوری که زنان در آن تحت سلطه مرد هستند. او در ادامه می‌افزاید که اگر در ایران «زنی بخواهد کاری انجام دهد یا به جایی برود، مرد (پدر یا شوهرش) باید رضایت دهند و اجازه‌نامه امضا کنند.»

سیروس نشواد می‌گوید صحنه‌ای که دختر فیلم حجاب از سر برمی‌دارد، لحظه‌ای «شجاعانه» است و علیه اجباری که به او تحمیل شده است، عصیان می‌کند، این لحظه برای تماشاگران نیز الهام‌بخش است.

به گفته او «این یک پیام خواهد بود، من را دنبال کنید، مثل من حجاب خود را بردارید، این سلطه را نپذیرید، و بیایید آزاد باشیم، حداقل اراده‌ای آزاد برای تصمیم‌گیری داشته باشیم.»

ناول ایوان، بازیگر فیلم، ایرانی نیست و برای بیان چند دیالوگ کوتاه خود به زبان فارسی، مدتی با یک مربی تمرین کرد. البته او به‌عنوان یک فرانسوی الجزایری با موضوع زنان، حجاب اسلامی، و بحث‌های پیرامون آن در غرب آشنا بود.

ناوال ایوان به خبرگزاری فرانسه می‌گوید که در خانواده‌ای مسلمان بزرگ شده است و حجاب اسلامی داشت؛ با این حال تأکید می‌کند که داشتن حجاب برای او الزامی نبود.

به گفته او «یکی از نکات زیبایی که در این فیلم می‌بینیم، تردیدهایی است که هر فردی، در هر کشوری، در هر فرهنگی با آن مواجه است... من چه چیزی را برای خودم انتخاب کنم‌؟ آیا به حرف خانواده‌ام گوش می‌دهم ؟ آیا خودم انتخاب می‌کنم؟»

چمدان قرمز یکی از پنج اثری است که برای دریافت جایزه اسکار بهترین فیلم کوتاه رقابت می‌کند. مراسم اهدای جوایز اسکار یکشنبه ۱۲ مارس در لس‌آنجلس برگزار می‌شود.

امسال داریوش خنجی، سینماگر ایرانی فرانسوی، نیز برای فیلم «باردو» به کارگردانی الخاندرو گونزالس ایناریتو نامزد دریافت جایزه بهترین فیلمبرداری شده است.