کاش می‌شد بگوییم جای‌تان در فجر خالی آقای پوراحمد!/ بغض ملت شکست

خبرگزاری مهر - گروه هنر: «مهر سیمرغ» عنوان بسته خبری-تحلیلی روزانه‌ای است که به مرور متن و حاشیه چهل‌ویکمین جشنواره فیلم فجر می‌پردازد. هر روز می‌توانید با «مهر سیمرغ ۴۱» در جریان آخرین تحولات بزرگ‌ترین رویداد سینمایی کشور، در تازه‌ترین دوره برگزاری قرار بگیرید.

امروز شنبه ۱۵ بهمن‌ماه و هم‌زمان با چهارمین روز اکران فیلم‌های چهل‌ویکمین جشنواره فیلم فجر، در پردیس سینمایی ملت و سایر سینماهای مردمی با چهارمین شماره از «مهر سیمرغ ۴۱» همراه شوید.

چهره روز؛ مصطفی زمانی

بالاخره طلسم حضور بازیگران مطرح در نشست‌های رسانه‌ای چهل‌ویکمین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر شکست و مصطفی زمانی به بهانه حضور در فیلم سینمایی «عطرآلود» در مقابل اصحاب رسانه قرار گرفت. در میان فیلم‌های اکران‌شده در سه روز ابتدایی جشنواره امسال، عدم حضور بازیگران مطرح در نشست‌های رسانه‌ای از اتفاقات پرسش‌برانگیز بود که البته هر بار با توضیحی از سوی عوامل مواجه می‌شد اما مصطفی زمانی اولین چهره‌ای است که ترجیح داد خودش رودرروی اهالی رسانه قرار بگیرد و پاسخگوی سوالات آن‌ها باشد.

مصطفی زمانی که سال قبل هم با فیلم «بدون قرار قبلی» به کارگردانی بهروز شعیبی در جشنواره چهلم فیلم فجر حضور داشت، در ادامه تجربه‌های متفاوت خود در عرصه بازیگری این بار با ایفای نقش اصلی تازه‌ترین ساخته هادی مقدم‌دوست در جشنواره فجر حضور دارد.

فیلم سینمایی «عطرآلود» از آن تجربه‌های خاص و متفاوت در عرصه فیلم‌سازی به حساب می‌آید که قرابت ویژه‌ای با دنیای شخصی هادی مقدم‌دوست دارد. به همین دلیل هم مخاطبان فیلم را می‌توان به دو گروه تقسیم کرد؛ گروهی که به واسطه آشنایی با این دنیای شخصی از معبر فیلم‌ها و سریال‌های قبلی مقدم‌دوست می‌توانند وارد دنیای خاص فیلم شوند و دیگرانی که احتمالاً شناختی از این جهان ندارد و سخت‌تر می‌توانند احوالات شخصیت‌های اصلی و محاکات درونی آن‌ها با خود را درک کنند.

در چنین فیلمی ایفای نقش اصلی قطعاً یک چالش است؛ چالشی که مصطفی زمانی در اولین همکاری خود با هادی مقدم‌دوست به بهترین شکل از پس آن برآمده و حالا می‌توان به جرأت گفت یکی از برگ‌برنده‌های اصلی فیلم «عطرآلود» نقش‌آفرینی زمانی در آن است.

مصطفی زمانی در نشست رسانه‌ای این فیلم درباره نسبت این کاراکتر با شخصیت خود جواب داد: «من هنوز نتوانسته‌ام شخصیت حقیقی خود را پیدا کنم، ۲۲ سالم بود که نقش یوسف را بازی کردم، من یادگرفتن را بسیار دوست دارم یاد گرفتم مهم نیست در چه مرحله‌ای هستید همیشه چیزی برای یادگرفتن است. اگر شخصیتی درست باشد آن را برای بازی پیدا می‌کنم.»

حاشیه روز؛ خوب شد نبودید آقای پوراحمد عزیز!

عوامل فیلم «پرونده باز است» در نشست رسانه‌ای آن اعلام کردند که این آخرین فیلم کیومرث پوراحمد است؛ کارگردان محترم و باسابقه‌ای که حالا با ۷۳ سال سن، تازه‌ترین ساخته سینمایی‌اش را به سرانجام رسانده تا همچنان جزو معدود فیلمسازان نسل اول پس از انقلاب باشد که در میدان حضور دارد و لااقل خودش از حرفه‌اش خسته نشده است.

کیومرث پوراحمد در طول ۴ دهه حضور مستمر خود در عرصه کارگردانی سینما و تلویزیون آنقدر در «خاطره‌سازی» از خود تبحر نشان داده که سهم ویژه‌ای در شکل‌گیری سلیقه و سواد سینمایی طیفی از مخاطبان حالا دیگر میان‌سال سینمای ایران داشته است؛ مخاطبانی که با «قصه‌های مجید» بزرگ شدند و با «به‌خاطر هانیه» و «خواهران غریب» و «شب یلدا» مزه‌های متنوعی از یک «فیلم خوب» را در حافظه خود ثبت کردند.

سینمای کیومرث پوراحمد در دهه ۹۰ اما گویی از جنسی دیگر شده است. وقتی در میانه دهه ۸۰ فیلم «اتوبوس شب‌» را در فضایی دفاع مقدسی ساخت هنوز می‌شد امضای کارگردان قصه‌گوی قصه‌های مجید را پای سکانس‌های فیلم دید اما با «۵۰ قدم آخر» در ابتدای دهه ۹۰ همه چیز تغییر کرد. رونمایی از این فیلم در برج میلاد که آن سال کاخ جشنواره فجر بود، با واکنش‌هایی از سوی اصحاب رسانه مواجه شد که قلب پوراحمد را شکست. فیلم بد بود اما تحمل صدای خنده جمعی برخی مخاطبان و کف زدن‌های اعتراضی آن‌ها، در توان این کارگردان کهنه‌کار نبود. پوراحمد آن روز در سالن حضور داشت و فشار جو حاکم بر سالن آنقدر سنگین بود که حالش دگرگون شد و با آب قند توانست سرپا شود.

دو فیلم «کفش‌هایم کو؟» و «تیغ و ترمه» هم نتوانست رابطه این فیلمساز با علاقه‌مندان سال‌های دورترش را ترمیم کند اما او همچنان به رونمایی آثارش در جشنواره فیلم فجر علاقه داشت. به‌عنوان فیلمسازی که خودش دست به قلم داشته و سال‌ها برای مجلات سینمایی نقد و دل‌نوشته می‌نوشته است، به‌خوبی فضای رسانه‌ها را درک می‌کرد و حتی تندترین انتقادهای احتمالی به ساخته‌هایش را هم به جان می‌خرید. امسال اما شرایط برای این کارگردان کمی متفاوت بود.

پوراحمد از چند هفته پیش‌تر از آغاز جشنواره فیلم فجر گفته بود که تمایلی به حضور فیلم تازه‌اش در جشنواره ندارد و حتی به رسانه‌های رسمی اعلام کرد فیلم «پرونده باز است» به دلیل طولانی شدن مراحل تولید به جشنواره نمی‌رسد؛ نظر علی قائم‌مقامی تهیه‌کننده فیلم اما چیز دیگری بود و در مقام مالک حقوقی فیلم آن را به فجر چهل‌ویکم فرستاد. طبیعی بود که پوراحمد دیگر تمایلی به حضور در آیین رونمایی فیلمش برای اصحاب رسانه و مهمتر از آن نشست خبری بعد از فیلم نداشته باشد، اما آیا جای او دیروز در پردیس ملت خالی بود؟

اکران «پرونده باز است» در اولین سانس روز گذشته در سالن اصحاب رسانه با واکنش‌هایی مشابه آنچه یک دهه پیش برای «۵۰ قدم آخر» رقم خورده بود همراه شد. در میانه فیلم برخی دیالوگ‌های گل‌درشت و موقعیت‌های عجیب کاراکترها، مخاطبان حاضر در سالن را به خنده انداخت و در برخی سکانس‌ها این خنده با کف‌زدن‌های اعتراضی هم همراه شد. باید اعتراف کرد که کارگردان موسپید و محترم سینما، این بار هم فیلم خوبی نساخته و چقدر خوب که دیروز در میان اصحاب رسانه حضور نداشت!

کیومرث پوراحمد هنوز هم به اعتبار «قصه‌های مجید» و «شب یلدا»، چهره‌ای معتبر و قابل احترام برای سینمادوستان است، حتی اگر حالا نامش در تیتراژ فیلم بدی همچون «پرونده باز است» درج شده باشد. به احترام همین اعتبار است که باید گفت؛ آقای پوراحمد عزیز، جای‌تان دیروز در پردیس ملت خالی نبود!

فیلم روز؛ بغضی که برای «ثریا» شکست

حضور فیلم‌ها در جشنواره فیلم فجر و رونمایی از آن‌ها گاهی فرامتنی غیرسینمایی را رقم می‌زنند که تبدیل به بخشی از خاطرات این رویداد می‌شود. دیروز و به بهانه اکران فیلم سینمایی «سرهنگ ثریا» هم پردیس سینمایی ملت شاهد حاشیه‌هایی بود که کم‌اهمیت‌تر از متن فیلم نبود.

لیلی عاج در اولین تجربه کارگردانی خود در سینما با حمایت سازمان رسانه‌ای اوج فیلم سینمایی «سرهنگ ثریا» را براساس یک کاراکتر واقعی ساخته است. شخصیت اصلی‌این فیلم برگرفته از یک کاراکتر واقعی به نام «ثریا» است؛ مادری که ۲۱ سال پیش فرزندش اسیر دام گروهک منافقین شده و حالا سرگذشت و مصائب ناگفته‌اش در قالب یک فیلم سینمایی در جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمده است.

اکران «سرهنگ ثریا» در خانه اصحاب رسانه مهمانان ویژه‌ای داشت؛ ثریا با گروهی از پدران و مادر سالخورده‌ای به پردیس سینمایی ملت آمده بود که چشم‌انتظاری برای فرزند، از سال‌ها قبل آن‌ها را به یکدیگر متصل کرده است. همین سال‌ها چشم‌انتظاری هم تبدیل به بغضی سنگین در گلوی این خانواده‌ها شده بود. بغضی که روز گذشته در جمع اصحاب رسانه شکست.

بریده فیلم‌های منتشر شده از بروز احساسات مادرانه برای فرزندانی که همچنان گرفتار گروهک منحوس منافقین هستند، به وضوح نشان دهنده فضای احساسی ویژه‌ای است که در سومین روز جشنواره فیلم فجر در پردیس ملت حاکم بود.

«سرهنگ ثریا» را از این منظر می‌توان یکی از مهمترین فیلم‌های حاضر در ویترین چهل‌ویکمین جشنواره فیلم فجر دانست.

پیشنهاد ویژه؛ بچه زرنگ

این تنها نماینده یکی از مهمترین جریانات فیلمسازی در سینمای ایران طی یک دهه گذشته، در جشنواره فجر امسال است. از جریان ساخت انیمیشن‌های سینمایی بلند صحبت می‌کنیم که در دهه ۹۰ به دوران بلوغ رسیده و به‌واسطه اتفاقات خوبی که رقم زده است، توانسته سهمی قابل توجه در گیشه همین امسال را از آن خود کند.

این جریان هر چند سال‌ها پیش‌تر و با «تهران ۱۵۰۰» جدی شد اما با دو فیلم «شاهزاده روم» و «فیلشاه» بود که اوج گرفت و توانست در چرخه اکران عمومی هم سهمی را به انیمیشن اختصاص دهد. حالا همان تیم سازندگان «شاهزاده روم» و «فیلشاه» تازه‌تری محصول خود را به جشنواره چهل‌ویکم فیلم فجر رسانده‌اند.

«بچه زرنگ» به تهیه‌کنندگی حامد جعفری و کارگردانی مشترک هادی محمدیان، بهنود نکویی و محمدجواد جنتی تنها انیمیشن سینمایی حاضر در جشنواره فجر امسال است.

این حضور در حالی است که در فراخوان جشنواره تأکید شده است داوری آثار پویانمایی مشروط به حضور حداقل دو اثر در این قالب است. «بچه زرنگ» حالا بدون هیچ رقیبی و احتمالاً بدون داوری در جشنواره فجر حضور دارد تا سینمادوستان شاهد رونمایی از آن باشند.

این انیمیشن سینمایی امروز و در سانس دوم اکران در پردیس سینمایی ملت، ساعت ۱۶ برای اصحاب رسانه به نمایش درخواهد آمد.