مبارزات طبقاتی و آزادی‌خواهی زنان به روایت متفکر یهودی ضدصهیونیسم

به گزارش خبرنگار مهر، سومین چاپ کتاب «تاریخ سیاسی زنان: مبارزات طبقاتی و آزادی‌خواهی زنان» (Class Struggle and Women’s Liberation: ۱۶۴۰ to the Present Day) نوشته تونی کلیف (Tony Cliff) و ترجمه نیکزاد زنگنه را در ۴۵۰ صفحه و بهای ۲۵۰ هزار تومان منتشر کرد. چاپ پیشین این کتاب بهار امسال به بهای ۱۵۰ هزار تومان منتشر شده بود. چاپ نخست کتاب نیز بهار ۱۴۰۰ با شمارگان ۵۰۰ نسخه و بهای ۱۲۵ هزار تومان در دسترس مخاطبان قرار گرفت.

تونی کلیف، یهودیِ مارکسیست فلسطینی و ضدصهیونیست است که دو سال پیش از تشکیل اسرائیل به انگلستان مهاجرت کرد، کتاب «تاریخ سیاسی زنان: مبارزات طبقاتی و آزادی‌خواهی زنان» را در سال ۱۹۸۴ منتشر کرد. همان‌طور که نویسنده در عنوان فرعی نسخه اصلی تأکید کرده، این کتاب وقایع بازه زمانی سال‌های ۱۶۴۰ تا اواخر دهه ۱۹۷۰ میلادی در حوزه مبارزات زنان را در بر می‌گیرد.

کلیف در مقدمه کتاب می‌نویسد: «در طول صد و اندی سال گذشته، دو جنبش مختلف یعنی مارکسیسم و فمینیسم در پی آزادی زنان و نابودی موقعیت نابرابر و تحت ستمِ آنها در جامعه امروز و جایگزین ساختن آن با برابری کامل و حقیقی بوده‌اند. با این حال، این دو جنبش، ستم بر زنان را به دو شیوه بسیار متفاوت تبیین می‌کنند و راهبردهایی را دنبال می‌کنند که کاملاً در مقابل یک‌دیگر قرار می‌گیرد. اختلاف اصلی جهان به‌زعم فمینیسم، اختلاف میان زنان و مردان و علت ستمدیدگی زنان، پافشاری مردان بر ادامه اِعمال سلطه و کنترل آنها است.

تاریخ، داستان ساختارهای مردسالارانه تغییرناپذیری است که مردان از ره‌گذار آنها زنان را به انقیاد خود در آورده‌اند. تنها راه برانداختن این ساختارها توسط زنان - از هر طبقه اجتماعی که باشند - اتحاد علیه مردانِ تمام طبقات اجتماعی است. اما برای مارکسیسم، ستیز اساسی در جامعه، نه ستیز بین جنس‌ها که ستیز طبقاتی است.

هزاران سال است که اقلیتی از مردان و زنان برای تصاحب کار اکثریت عظیم مردان و زنان کارگر با یک‌دیگر همکاری کرده‌اند. مبارزه طبقاتی بین استثمارکننده و استثمارشونده - فارغ از جنس - نیروی محرکه دگرگونی‌های تاریخی بوده است. از این رو، ستم بر زنان تنها در بستر روابط گسترده‌تر بهره‌کشی طبقاتی قابل درک است. هرچند در سال‌های اخیر برخی از «فمینیست‌های سوسیالیست» کوشیده‌اند تا شکاف بین این دو دیدگاه را کاهش دهند، اما واقعیت این است که هیچ سازشی نمی‌تواند بین آنها وجود داشته باشد.»

نیکزاد زنگنه، دانش‌آموخته کارشناسی‌ارشد مطالعات زنان از دانشگاه علامه و مترجم حوزه سوسیالیسم و فمینیسم است. به قلم او پیشتر کتاب «پیمانکاران اعتراض: چگونه سرمایه‌داری از کنش‌گری مدنی کسب‌وکاری سودآور می‌سازد» نوشته پیتر دووِرن و جانِویو لابرن نیز منتشر شده است.