سرطان ریه و نشانه های این بیماری

مشخصه سرطان ریه، رشد کنترل نشده سلول در بافت ریه است؛ سرطان ریه در مورد تومورهایی به کار می ­رود که از اپیتلیوم مجاری تنفسی(برونش، برونشیول ها و آلوئول ها) منشا می­ گیرند؛ انواع اصلی سرطان ریه شامل سرطان ریه سلول کوچک و سرطان ریه غیر سلول کوچک است؛ سرطان ریه یکی از بیشترین علت های مرگ و میر در زنان و مردان محسوب می شود.

یک کارشناس مبارزه با بیماری‌های غیرواگیر در شیراز پیرامون بیماری سرطان ریه گفت: مشخصه این نوع از سرطان، رشد کنترل نشده سلول در بافت ریه است.

زهرا خسروی‌زادگان توضیح داد: به لحاظ علمی سرطان ریه در مورد تومور‌هایی به کار می ­رود که از اپیتلیوم مجاری تنفسی (برونش، برونشیول‌ها و آلوئول ها) منشا می­ گیرند.

او گفت: انواع اصلی سرطان ریه شامل سرطان ریه سلول کوچک و سرطان ریه غیر سلول کوچک است؛ سرطان ریه یکی از بیشترین علت‌های مرگ و میر در زنان و مردان محسوب می‌شود.

این کارشناس حوزه سلامت ضمن بیان اینکه دو نوع سرطان ریه وجود دارد؛ گفت: یکی سلول‌های سرطانی کوچک و دیگری سلول‌های سرطانی بزرگ ریه.

خسروی‌زادگان گفت: سلول‌های سرطانی کوچک ریه مهاجم‌تر است و به راحتی در اوایل بیماری در سایر نقاط بدن پخش می‌شود؛ این نوع سرطان با سیگار کشیدن رابطه دارد و اغلب در افراد غیرسیگاری این نوع سرطان ریه مشاهده نمی‌شود.

این کارشناس مبارزه با بیماری‌های غیرواگیر گفت: سلول‌های سرطانی بزرگ ریه، اما به کندی رشد می‌کند، ولی شایع‌تر است به طوریکه حدود ۹۰ درصد افراد مبتلا به سرطان ریه، دچار این نوع هستند.

خسروی‌زادگان، با بیان اینکه سرطان ریه در ابتدا، هیچ علامت و نشانه هشدار دهنده‌ای ندارد، گفت: هرچه سرطان ریه پیشرفت می‌کند، علائم به مرور بروز می‌کند.

او گفت: علائمی که می‌توان آن‌ها را به این بیماری مرتبط دانست شامل؛ سرفه ممتد و بدون بهبودی، درد قفسه سینه که اغلب با سرفه و یا خنده و یا حتی نفس عمیق بدتر می‌شود، خس خس سینه و صدا که در گذشته وجود نداشته است.

این کارشناس گفت: تداوم روند بیماری، منجر به بروز، تنگی نفس، سرفه به همراه خلط خونی، عفونت‌های تنفسی مکرر مثل برونشیت یا سینه پهلو که به درمان پاسخ نمی‌دهند یا مرتب عود می‌کند، احساس ضعف و خستگی مفرط، کاهش اشتها و وزن و در برخی موارد درد در دست و پا و شانه می‌شود.

خسروی‌زادگان در خصوص علل ابتلا به این بیماری بسیار خطرناک، از رابط عوامل شغلی، مصرف دخانیات، آلودگی هوا، مواد شیمیایی موجود در هوا، غذا و آب و عوامل متابولیکی نظیر ارث، گفت.

این کارشناس سلامت گفت: برخی مشاغل خاص با افزایش خطر سرطان ریه همراه است؛ افرادی که با اورانیوم، آزبست، آرسنیک و سایر مواد شیمیایی در تماس هستند، در معرض خطر قرار دارند.

او، مصرف دخانیات در هر شکل آن را مخاطره آمیز دانست و گفت: مجرای تنفسی با مژه‌های ریزی پوشیده شده است که نقش محافظتی برای ریه‌ها دارد؛ مژک ها، مواد سمی، باکتری و ویروس‌ها را جارو می‌کنند و نمی‌گذارند وارد ریه‌ها شوند؛ دود ناشی از انواع دخانیات، این مژه‌ها را فلج می‌کند.

خسروی‌زادگان گفت: مژه‌های ریوی در صورت فلج شدن قادر به انجام وظیفه خود نیستند و همین موجب تجمع مواد سرطان‌زا در ریه خواهد شد، بنابر اینهرچه زمان مصرف دخانیات، تعداد و دفعات مصرف روزانه بیشتر باشد، خطر افزایش خواهد یافت، البته تنفس هوای آلوده به دود دخانیات در خانه، محل کار و ... اثرات مشابهی را در افرادیکه مصرف کننده سیگار، قلیان، پیپ و. نیستند، ایجاد می‌کند.

او در خصوص آلودگی هوا و سرطان ریه نیز گفت: کارشناسان بر این باورند که ممکن است دود اتومبیل ها، کارخانه‌ها و نیروگاه ها، بر ریه تاثیر مشابه دود سیگار داشته باشد و موجب سرطان ریه شود؛ هوای آلوده در شهر‌های بزرگ به ویژه اطراف مکان‌های پرترافیک، به میزان اندکی بر ریسک ابتلا به سرطان ریه می‌افزاید.

این کارشناس همچنین از رابطه گاز «رادون» و سرطان ریه خبر داد و اضافه کرد: گازی که به علت شکستن چرخه مولکولی عنصر اورانیوم موجود در خاک و سنگ، ایجاد و متصاعد می‌شود، رادیواکتیو بوده و «رادون» نام دارد؛ این گاز دیده نمی‌شود و هیچ بو یا طعم و مزه‌ای ندارد، این گاز در فضا‌های بسته وجود دارد (به ویژه زیرزمین ها)، اما در فضای باز می‌توان گفت بی اثر است؛ استنشاق دراز مدت این گاز، خطر افزایش سرطان ریه را به همراه دارد.

خسروی‌زادگان در خصوص آزبست و رابطه آن با سرطان ریه، گفت: کسانی که در معادن، آسیاب‌های صنعتی، کارخانه‌های پارچه بافی، کشتی سازی‌ها کار می‌کنند، در معرض آزبست هستند و چندین برابر افراد عادی در معرض خطر سرطان ریه و سرطان در بافت‌های اطراف ریه به نام «مزوتلیوما» هستند.

او گفت: سنگ‌های حاوی اورانیوم، و یا تنفس مواد شیمیایی همچون آرسنیک، کلرید وینیل (مواد کاربردی در صنایع پلاستیک)، سیلیس، ترکیبات نیکل، ترکیبات کروم، محصولات مختلف ذغال، گاز خردل، کلر و متیل اتر، سایر موادی است که وجود آن‌ها در محیط کار، می‌تواند منجر به آسیب ریوی یا سرطان ریه شود.

خسروی‌زادگان با بیان اینکه آرسنیک موجود در آب هم با سرطان ریه رابطه دارد خاطرنشان کرد که در مکان‌هایی که آرسنیک در آب آشامیدنی از میزان مجاز بالاتر بوده، سرطان ریه بیشتر مشاهده شده است.

او در مورد مواجهه با اشعه و خطر سرطان ریه، گفت: تابش اشعه به قفسه سینه به دلیل معالجه دیگر سرطان ها، به ویژه در افراد سیگاری، بر ریسک ابتلا به سرطان ریه می‌افزاید؛ کسانی که برای درمان بیماری «لنفوم هوچکین» و یا زنانی که سینه‌های آنان بر اثر سرطان پستان برداشته شده است و سپس پرتودرمانی شده اند، از ریسک بالاتری برخوردار هستند.

خسروی‌زادگان سابقه شخصی و خانوادگی را در ابتلا به این بیماری موثر دانست و گفت: کسانیکه پیشتر مبتلا به سرطان ریه بوده اند، با احتمال بازگشت بالایی روبرو هستند؛ از طرفی افرادیکه این بیماری در خواهر، برادر، والدین و ... آن‌ها دیده شده، احتمال ابتلای بیشتری دارند؛ البته ابتلا در سنین جوانی اهمیت بیشتری دارد.

او با بیان اینکه تشخیص زودهنگام این بیماری بسیار سخت است، گفت: سرطان ریه در ابتدا بیمار هیچ علامتی ندارد و وقتی تشخیص داده می‌شود که از نظر رشد به مرحله‌ی قابل شناسایی در سی‌تی‌اسکن رسیده باشد.

خسروی‌زادگان ادامه داد: روش‌های تشخیصی دیگر مثل بررسی خلط از نظر سلول‌های سرطانی، عکس قفسه سینه، سی تی اسکن و در صورت نیاز برونکوسکوپی و گرفتن نمونه از بافت ریه، برای این بیماری وجود دارد.

کارشناس مبارزه با بیماری‌های غیرواگیر علوم پزشکی شیراز گفت: با توجه وجود انواع مختلف سرطان ریه به لحاظ بافت‌شناسی، درمان متناسب، جراحی، شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی است.

باشگاه خبرنگاران جوان فارس شیراز