هوشمندسازی یارانه نان در ایران آغاز شد 

سخنگوی اقتصادی دولت از عملیاتی شدن طرح هوشمندسازی یارانه نان از شب دوشنبه ۱۷ بهمن ماه خبر داد و گفت که کمک‌هزینه نانوایان دو برابر شده است. احسان خاندوزی تاکید کرده است که یارانه نان حذف نخواهد شد.

مشاور وزیر اقتصاد نیز پیش‌تر گفته بود که دولت در سال ۱۴۰۱ در قانون بودجه ۷۱ هزار میلیارد تومان بودجه یارانه نان پیش‌بینی کرده که این عدد در سال آینده به ۱۰۵ هزار میلیارد تومان خواهد رسید، در نتیجه ایده‌ای در خصوص حذف یارانه نان وجود ندارد.

این در حالی است که بخش خصوصی و فعالان صنفی انتقادات زیادی به طرح وزارت صمت دارند و حسین یزدجردی، رئیس کانون صنایع آرد ایران در این رابطه می‌گوید که «با طرح دولت آرد دونرخی‌شد» و این کلید ورود به فضای «فساد و رانت» است. به ادعای او طرح دونرخی کردن آرد «کارآمد نیست؛ زیرا تجربه سال‌ها اعمال چند قیمت بر یک کالا نشان داده که کالا از بخش ارزان‌تر به گران‌تر نشت می‌کند.»

به گفته یزدجردی دولت می‌تواند یارانه نان را از مجرایی به مردم بدهد که بستر ایجاد رانت نباشد. می‌تواند قیمت آرد را برای همه مصرف‌کنندگان یک رقم تعیین و یارانه نان را به حساب مردم واریز کند؛ «اما شهامت انجام این کار را ندارد.»

وب‌سایت تجارت نیوز هم در گزارشی پیرامون طرح دولت نوشته بود که دونرخی شدن تکرار اشتباهاتی است که پیش‌تر هم انجام شده است؛ الان دستگاه‌های کارتخوانی که در نانوایی‌ها نصب شده می‌تواند توسط نانواها دستکاری شود و «نانوا با این کار بیشتر از میزانی که نان فروخته سهمیه دریافت کند؛ این یعنی طراحی سیستم فروش نان با آرد دولتی آگاهانه نبوده است.»

محمد صاحبی، تحلیلگر اقتصاد نیز در هفته نامه «تجارت فردا» به بررسی شیوه مدیریت نان در دولت پرداخته و نوشته است که بیش از ۲۷ هزار میلیارد تومان رانت در چرخه توزیع آرد ردوبدل می‌شود.

به نوشته او بر اساس تحلیل داده‌ها اکنون مشخص شده در خوش‌بینانه‌ترین حالت و بدون حذف تراکنش‌های مشکوک، فقط ۱۶ هزار تن از ۲۱ هزار تن آرد توزیعی، تبدیل به نان می‌شود. بنابراین به گفته این تحلیگر اقتصادی اجرای طرح تا همین‌جا نشان می‌دهد سالانه حداقل ۲۷ هزار و ۳۷۵ میلیارد تومان رانت از محل توزیع آرد یارانه‌ای به «جیب سودجویان» می‌رود.

دنیای اقتصاد نیز در گزارشی نوشت که «کسی فکرش را هم نمی‌کرد گم‌شدن نان لواش خبر روز باشد؛ اما حالا این اتفاق‌افتاده است و میلیون‌ها عدد نان لواش در یک روز گم می‌شوند.»

به نوشته این روزنامه ۵‌ هزار تن آرد در نانوایی‌ها گم می‌شود که معادل ۵۰‌میلیون عدد نان لواش است. این خبر در حالی از سوی مشاور وزیر اقتصاد اعلام‌شده که سید‌احسان خاندوزی وزیر اقتصاد، شهریور ماه امسال گفته بود وزارت اقتصاد اکنون می‌داند چه کسی از کجا نان خریده است.

دنیای اقتصاد تاکید می‌کند اخباری که هر روز از گوشه و کنار کشور به گوش می‌رسد، حاکی از ناکامی طرح هوشمندسازی یارانه نان وزارت اقتصاد است، اما این وزارتخانه زیر بار این موضوع نمی‌رود.