افسردگی پس از زایمان را چگونه درمان کنیم؟

آفتاب‌‌نیوز :

زهرا مجد، در مورد افسردگی پس از زایمان اظهار کرد: افسردگی یک اختلال پیچیده و چند وجهی است کە ریشە در افکار و زیستگاه انسانی دارد به همین خاطر نباید در تحلیل، ریشه یابی و درمان آن، بدون مراجعه به متخصص، روانشناس و صرفاً به قضاوت و برداشت خودمان بسنده کرد.

وی افزود: افسردگی پس از زایمان، حالتی است که با احساس گناه، کاهش توانایی در لذت بردن از زندگی، خجالت، کاهش توانایی خوب فکر کردن، ضربان قلب، تفکرات آسیب زدن به خود و نوزاد تعریف می شود که به شایع ترین بیماری در دنیای امروز تبدیل شده است و از دید روانشناسی و روانکاوی، مقوله ای انکار ناپذیر و بخش عمده ای از فضای زندگی الکترونیکی امروز را اشغال کرده است.

این روانشناس عنوان کرد: از این رو افسردگی پس از زایمان را نمی توان بیماری قرن نامید، چون از پیدایش انسان بر روی زمین و آغاز زندگی اجتماعی، افسردگی پا به عرصه وجود نهاده است. اما نوع برخورد و روش زندگی ممکن است، در معرض قرار گرفتن این فصل از افسردگی را افزایش یا کاهش دهد، چرا که زندگی امروز با آغوش باز از افسردگی و عوامل آن پذیرایی می‌کند و این تنها خود فرد و بهره گیری از دانش به روز پزشکی است که می‌تواند از دام این پدیده اجتناب ناپذیر خلاصی یابد.

مجد ادامه داد: از آنجایی که افسردگی پس از زایمان، می تواند در دو هفته تا ۱۲ ماه پس از تولد نوزاد ظاهر شود، نمی توان به طور متوسط مدت زمانی که فرد درگیر این بیماری است را تعین کرد؛ بررسی و مطالعات انجام شدە در سال ۲۰۱۴ نشان می دهد، که علائم افسردگی پس از زایمان با گذشت زمان بهبود می یابد و در بسیاری از موارد، افسردگی سه تا شش ماه پس از شروع برطرف می‌شود، بسیاری از خانم ها این دوران را طی یک الی دو هفته بعد از زایمان تجربه می‌کنند که اصطلاحاً به آن «غم و اندوه بعد از زایمان» گفته می‌شود.

وی افزود: در برخی از مادران این علایم بیش از دو هفته باقی می‌ماند که در این صورت به آن افسردگی بعد از زایمان گفته می شود و نیاز به درمان و مشاوره فردی یا دارو درمانی دارد. نا گفته نماند که هیچ دارویی بدون عوارض نیست و مادران باردار و شیرده بدانند در طول مدت مصرف دارو ممکن است که سلامت جنین و نوزاد، تحت تاثیر دارو قرار گیرد. از این رو، مهارکننده های انتخابی بازجذب «سروتونین و نوراپی نفرین» داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای، از امین ترین و بهترین داروهایی هستند که ضرر و عوارض بسیار کمی برای مادران باردار و شیرده دارند.

این روانشناس بیان کرد: باید تا جایی که امکان دارد از داروهای ضد افسردگی دوری کنیم، هرچند که برخی از داروها عوارض بسیار کمی دارند اما می توانند در خواب و تحریک پذیری نوزاد و .. تاثیر بسزایی بگذارند.

وی با اشاره به اینکه علایم افسردگی پس از زایمان در افراد متفاوت است بیان کرد: شایع ترین علایم عبارتند از «زودرنجی، خستگی، تغییر اشتها، بی خوابی و بلعکس» که همه مادران به دلیل درد زایمان و تغییرات هورمونی و ضعف بدنی، طبیعی است که خیلی زود خسته و زود رنج می شوند.

به گفته مجد، بی خوابی و تغییر اشتها، تغییر سایز و فرم بدن،کم آوردن وقت برای رسیدگی به ظاهر خود و امور منزل، گریه های گاه و بی گاه نوزاد، حضور کمرنگ همسر، سبب اوج افسردگی بعد از زایمان می شود.

وی عنوان کرد: افسردگی بعد از زایمان به چندین دلیل و وجه مشترک، میان مادران و بلاخص مادران جوان رایج است و ریشه این افسردگی می تواند در نوع تربیت خانواده باشد. افسردگی بعد از زایمان نشانه نقص، عدم علاقه به نوزاد یا ضعف شخصیتی نیست، بلکه تنها یک عارضه ساده زایمان است که گاهی اوقات دلیل آشکاری برای افسردگی بعد از زایمان می شود.

این روانشناس ادامه داد: بنا به آماری که انجام شده از هر هفت مادر زائو یک مادر دچار افسردگی بعد از زایمان می شود که این روند در جوامع شهری بیشتر از جوانع روستایی دیده می شود. مادرانی که تحت درمان قرار نمی گیرند زمان بیشتری را با بیماری می گذرانند که گاهی تا سال ها ادامه پیدا می کند!

وی افزود: زمان افسردگی، در اکثر مواقع، فرد احساس نارضایتی از خود و زندگی دارد و این امر در زمان های خاصی مانند صبح، شب یا غروب بدتر می شود،چرا که این تایم ها معمولا زمان فشار مسئولیت های خانه داری، فرزند داری و شوهرداری است و زن مستعد افسردگی، با حجم زیادی از مشغله و کار رو برو است که باعث از دست دادن شیرازه زندگی می شود.

وی خاطرنشان کرد: کودکانی که از مادران افسرده تغذیه می کنند، در خطر مشکلات احساسی، رفتاری از جمله مشکلات خوردن و خوابیدن، گریه های بیش از حد، تأخیر در تکامل صحبتی دارند.

مجد یادآور شد: هیچ چیزی به اندازه توجه از جانب همسر و کمک های هرچند کوچک و ناچیز، در فایق آمدن بر افسردگی نمی تواند کار ساز باشد.