خون پس از خون

قیام ژینا نه تنها با تنوع بی‌سابقه آثار هنری اعم هنر گرافیک، دیوارنگاری، پرفورمانس و سایر امکانات و هنرهای نمایشی همراه بود، بلکه در زمینه موسیقی هم خوانندگان و استعدادهای نوظهور برخلاف نهضت سبز، با فاصله‌گیری از موسیقی سنتی و ملی ایران و موسیقی پاپ قبل و بعد از انقلاب، با توجه به شعارها و مضامین قیام و در همراهی با ملت ایران فرصتی برای بیان خود یافتند. یکی از این هنرمندان «ماهور» است که با ترانه «خون پس از خون» در واکنش به کشتار خونین معترضان، یکی از ترانه‌های قابل تأمل جنبش را عرضه کرد و به زودی هم در شبکه‌های اجتماعی با اقبال مخاطبان مواجه شد.

«خون پس از خون» با صدای ماهور و با ترانه‌ای از طاها میرحسینی و ماهور با موسیقی «جهنم» از پل ون هاور، خواننده بلژیکی تنظیم و اجرا شده است. انتخاب این موسیقی با توجه به فضاسازی بی‌بدیل پیانو و نزدیک بودن موضوع آهنگ به فضای تاریک روز‌های خونین ایران باعث شده تا انتخاب موسیقی جهنم برای ترانه‌ی خون پس از خون انتخاب مناسبی باشد. ترانه‌ی موسیقی جهنم از پل ون هاور درگیر با موضوعاتی همچون خودکشی، تنهایی و گذران زندگی است و در شاه بیت این ترانه ون هاور به گذر از جهنم زندگی به کمک افکارش اشاره می‌کند. «خون پس از خون» اما منطبق با خواسته های ملت ایران بر میل و اراده به «زندگی» اشاره دارد.

اجرای ماهور روی این موسیقی بسیار نزدیک به اجرای ون هاور است و تفاوت‌های جزئی در اجرای دو خواننده ریشه در تفاوت خاستگاه موسیقایی آن‌ها دارد. بنابراین بی‌راه نیست که نام دیگر این اثر کاور فارسی «آهنگ جهنم» است.

به کارگیری نمادهای جنبش

Ad placeholder

ماهور با اینکه برای ترانه‌ی «خون پس از خون» از موسیقی «جهنم» بهره برده است اما درونمایه‌ی ترانه‌ی ماهور کاملا متفاوت با درون مایه ترانه‌ی جهنم است. موسیقی با افکت صدای اذان شروع می‌شود و انتخاب این صدا برای شروع این آهنگ بسیار هوشمندانه است زیرا ترانه به اعدام‌های ناعادلانه و بی‌رحمانه در زمان اذان صبح اشاره دارد. ترانه با این جملات آغاز می‌شود و سریعا شنیده شدن صدای اذان را توجیه می‌کند:

کم کم داره میشه طلوع
موذن اذان نگو
جوونُ گردن می‌گیره
طناب

درون‌مایه‌ی این ترانه اصولاً از مهم‌ترین ویژگی‌های «خون پس از خون» است که آن را از ورطه گرته‌برداری از اثر دیگری نجات می‌دهد و آن را منحصر به فرد می‌کند.  

این ترانه درباره‌ی اعدام‌های حکومتی، سرکوب بی‌رحمانه‌ی ماموران حکومت و ایستادگی مردان و زنان ایرانی در جریان قیام ژیناست که به سبب انتخاب مناسب کلمات و اجرای مناسب ماهور تأثیر بسیار عمیقی بر مخاطب خود می‌گذارد و باعث فوران احساسات مخاطبانش که در بطن این اتفاقات بودند، می‌شود و دلیل آن هم ارجاعات غیر مستقیم هوشمندانه‌ی ترانه به اتفاقات اخیر است که به خوبی در تصویرسازی موفق است. برای مثال به سخنان محمد مهدی کرمی قبل از اعدام اشاره کرد که به متن ترانه راه پیدا کرده و در هنر گرافیک و در دیوارنگاری‌ها هم ردی از آن را می‌توان سراغ گرفت:

حکمُ دادن
ولی هنوز
به مادرم چیزی نگو
که دنیا رو سرش میشه
خراب

همچنین در این ترانه دو بار به لیلی و مجنون ارجاع داده می‌شود، که به کمک آن تصویر‌سازی بی‌نظیری در دو قسمت میانی و پایانی آهنگ شکل می‌گیرد. درقسمت میانی می‌شنویم:

خراب
مثل این سقفی که نشتی داره از خون
مثل گیس لیلی سایبونِ نعش مجنون
که ریخت جای بارون رودی از خون
که رفت قد کارون خون پس از خون

و در قسمت پایانی می‌شنویم:

که زد واسه ایرون قید جونُ توی جیحون
مثل چشم لیلی خون چپونه نعش مجنون
که ریخت جای بارون رودی از خون
که رفت قد کارون خون پس از خون

تصاویری تکان دهنده که حتی اگر تمام جزئیات این ترانه هم به فراموشی بسپارید بعید است این دو تصویر از این ترانه از ذهن یک مخاطب پاک شوند.

این ترانه همچنین در ابتدای قسمت دوم به اعتراضات مردمی در زاهدان هم اشاره دارد:

جمعه شده قد قامته
تو زاهدان قیامته
آخه مکبّر اسلحه‌اس

موسیقی این ترانه که جهنم نام دارد، در ژانر پاپ قرار دارد و با صداهای الکترونیک و صدای زیر گروه کُر قسمت‌های میانی و پایانی‌اش اوج می‌گیرد و موسیقی نسبتاً آرامی را به اوج خود می‌رساند.

ساز پیانو ملودی اصلی آن را می‌نوازد و اکسیر گیرای این موسیقی را فراهم می‌سازد. همچنین اجرای خواننده، آهی در دل دارد و گه‌گاه با خارج شدن نفس‌های عمیقی همراه است که به دقت با موسیقی هماهنگ است و در سکوت‌های کوتاهی که گاهی در میان میزان‌ها پدید می‌آید نمودار می‌شود.

Ad placeholder