طالبان زیارتگاه سخی را بست/تعطیلی محل برپایی جشن نوروز در افغانستان

آفتاب‌‌نیوز :

افراد طالبان زیارتگاه «سخی» را که در منطقه «کارته سخی» شهر کابل و در دامنه کوه قرار دارد، بسته‌اند و هیچکس اجازه رفت و آمد به این مکان را ندارد. هر چند طالبان در این زمینه به صورت شفاف چیزی نگفته، اما مردم محل می‌گویند؛ طالبان به دلیل حک شدن آیات قرآن کریم بر روی سنگ‌های قبر که در محوطه این زیارتگاه قرار دارد، آن را بسته‌اند.

اهالی محل به نقل از طالبان گفته‌اند از آنجا که آیات حک شده بر روی سنگ قبرها با رفت و آمد مردم زیر پا قرار می‌گیرد، ابتدا باید آیات قرآن کریم از روی سنگ‌های قبر پاک شود و سپس آنها دروازه‌های زیارتگاه سخی را باز کنند. زیارتگاه سخی از اماکن تاریخی شهر کابل محسوب می‌شود و یک مکان مذهبی و تفریحی برای شهروندان اهل سنت و اهل تشیع افغانستان است. همه ساله مراسم ویژه برافراشتن پرچم موسوم به «جهنده سخی» در روز نوروز با حضور هزاران نفر از مردم افغانستان در این مکان برگزار می‌شود، زیارتگاه سخی همچنین یکی از نمادهای جشن نوروز در افغانستان محسوب می‌شود.

در همین مورد سید کاظم حجت، رئیس کانون فرهنگی زیارتگاه سخی، در صفحه فیسبوک خود نوشت که ظاهراً طالبان برخی کارها مانند بوسیدن علم در زیارتگاه سخی، را «شرک» (شریک دانستن شیء یا شخصی با خداوند) می‌دانند. او نوشت: «اما این گونه بوسیدن‌ها موجب شرک به خدا نیست، بلکه یا به عنوان تبرک و یا برای اظهار محبت و عشق به اهل بیت علیهم‌السلام انجام می‌گیرد. زیرا محبت اهل بیت در قرآن کریم بر همه مسلمانان واجب است.»

حجت تاکید دارد که در دین اسلام هیچ ممانعتی برای بوسیدن علم وجود ندارد و این گونه اعمال در میان اهل سنت و تشیع رواج دارد. او نوشت: «بر فرض که عملی از نظر یک مذهب جایز و از نظر مذهب دیگر حرام باشد، باز هم دلیل نمی‌شود که یک نظر بر نظر دیگر تحمیل شود.» رئیس کانون فرهنگی زیارتگاه سخی هشدار می‌دهد که چنین اختلافاتی باعث سوء‌استفاده «دشمن» می‌شود و اتحاد مذاهب اهل تسنن و تشیع را با مشکل مواجه می‌کند. همچنین زیارتگاه سخی یکی از مکان‌های گرامیداشت عید نوروز در شهر کابل است و بسیاری از ساکنان این شهر نخستین روز سال نو را در این زیارتگاه سپری می‌کنند. اما طالبان با گرامیداشت نوروز مخالف‌اند و آن را «حرام» می‌دانند.

طالبان سال گذشته مانع تجلیل نوروز شدند. در نهایت با بسته شدن درب زیارتگاه سخی جلسه‌ای با حضور حضرت آیت الله سید محسن حجت و هیئت امر به معروف طالبان برگزار و تصمیم نهایی گرفته شد و درب‌های زیارتگاه سخی شاه مردان، نظرگاه امام علی (ع) دوباره به روی زائرین و عاشقان اهل البیت (ع) گشوده شد. هیئت امر به معروف طالبان بسته شدن درب‌های زیارت سخی را سو تفاهم دانسته و گفت؛ طالبان حامی اماکن مقدس اسلامی بوده و هست.

درباره زیارتگاه سخی و برنامه‌های فرهنگی‌اش

به باور اکثریت مردم افغانستان، زیارتگاه سخی که در ناحیه سوم شهر کابل در دامنه کوه تلویزیون واقع شده است، نظرگاه حضرت علی (ع) امام اول شیعیان و خلیفه چهارم اهل تسنن است. همه ساله با آغاز سال جدید (نوروز) مراسم برافراشتن پرچم در این زیارتگاه برگزار می‌شود که در آن علم مبارک منسوب به حضرت علی (ع) به اهتزاز در آمده و تعداد زیادی از ساکنین استان کابل و استان‌های همجوار در این مراسم شرکت می‌کنند و محبت‌شان را نسبت به آن حضرت به نمایش می‌گذارند. در این مراسم یک عالم شیعه و یک عالم اهل سنت سخنرانی می‌کنند و در واقع این مکان فرهنگی و این جشن یکی از نمادهای «گفت‌وگو» در افغانستان به شمار می‌رود.

همچنین این زیارتگاه در ایام سال به روی زائرین باز بوده و مردم از جاهای مختلف به خاطر ابراز محبت به اهل بیت پیامبر (ع) و زیارت به این مکان رفت و آمد می‌کنند. در دور اول امارت اسلامی افغانستان، رهبر وقت امارت اسلامی (ملأ عمر) طی فرمانی مراسم برافراشتن پرچم و زیارت نمودن علم سخی شاه مردان را در استان‌های کابل و بلخ، یک عمل شرک آمیز تلقی کرده و اکیداً دستور داده بود تا دروازه زیارتگاه‌های منسوب به حضرت علی (ع) که در ولایت کابل و بلخ قرار دارد، به روی زائرین بسته شود.

با روی کار آمدن نظام جمهوری در افغانستان، فرمان رهبر طالبان مطرود شد و مردم بیشتر از پیش در جشن برافراشتن پرچم که به حمایت و همکاری دولت در کابل و بلخ برگزار می‌شد، شرکت می‌کردند. بعد از استقرار مجدد امارت اسلامی در سال ۱۴۰۰، بحث برگزاری مراسم مذهبی اهل تشیع افغانستان همواره دغدغه مسئولان امارت اسلامی افغانستان بوده است. تعدادی از مسئولان امارت اسلامی که متعهد به رهبر این گروه (ملأ هبت الله آخوند) هستند و دیدگاه نسبتاً افراطی دارند، خواهان برخورد جدی با مراسم اهل تشیع مثل رفتن به زیارت بوده و به دلیل آنکه این مراسم را شرک می‌دانند، در تلاش هستند به کلی جلو انجام آن را بگیرند.

در مقابل مسئولان نسبتاً میانه رو امارت اسلامی که به دنبال تعامل مثبت با کشورهای جهان هستند، وانمود می‌کنند که مشکلی با هیچ مذهب، فکر و اندیشه مردم در افغانستان نداشته و هر شهروند افغانستان با توجه به اعتقادات خویش در انجام مراسم مذهبی خویش آزاد هستند. چنانچه در مراسم عاشورای سال ۱۴۰۱ برخی از مسؤولین امارت اسلامی مثل معین سیاسی وزارت امور خارجه در محفل عاشورای حسینی شرکت ورزیده و سخنرانی کرد.

مدتی پیش تعدادی از محتسبان وزارت امر به معروف و نهی از منکر طالبان با این استدلال که در زیارتگاه سخی اعمال شرک آمیز انجام می‌شود، اقدام به بستن دروازه زیارتگاه سخی به روی زائرین کردند که برای مدت چند روز این محل بروی زائرین بسته بود. متعاقب آن تعدادی از اعضای شورای علمای اهل تشیع افغانستان با مسئولان امارت اسلامی تماس گرفته و خواهان باز شدن این زیارتگاه شدند. اعضای شورای علمای شیعه افغانستان، رفتن به زیارت و ابراز محبت به اهل بیت (ع) را جز عقاید حقه اهل تشیع دانسته و ابراز داشتند که آماده هرگونه مناظره در این خصوص با وزارت امر به معروف و نهی از منکر هستند.

در مباحث متعددی که میان مسئولین امارت اسلامی افغانستان در این خصوص انجام شد، مسئولین میانه رو امارت اسلامی، استدلال کردند که جامعه تشیع افغانستان یک واقعیت عینی بوده که عقاید خاص خویش را دارند و باید به آنها اجازه داده شود که مراسم مذهبی خویش را آزادانه انجام دهند. چنانکه اهل هنود افغانستان اجازه دارند مراسم مذهبی خویش را آنگونه که لازم می‌دانند، اجرا کنند. با توجه به اینکه امارت اسلامی متعهد به رعایت حقوق و احوال شخصیه تمام مردم افغانستان است، نباید مانع آنها شده و حساسیت‌های جامعه جهانی و نهادهای حقوق بشری را برانگیخت.