هشدار انتقال آب از هزار مسجد به مشهد / صرفه جویی و ترمیم لوله‌ها ۲ برابر آب می‌دهد

گروه استان‌های خبرگزاری دانشجو، اعظم ذوالفقاری منظری؛ * دشت مشهد قرار است بی آب شود و مشهد و شهر‌های اطرافش به جمع شهر‌های بی آب کشور بپیوندد. حدود پنج سال قبل مدیران وزارت نیرو گفته بودند که تا سال ۱۴۰۵ مجبوریم از کوه‌های هزار مسجد برای مشهد آب بیاوریم؛ این درحالی است که وزارت نیرو هم به انتقال آب از دریای عمان فکر کرده و هم استفاده از ۱۲۲ میلیون مترمکعب پساب آماده! وزارت نیرو می گوید که باوجود این‌ها باز هم مشهد برای اینکه از تشنگی خشک نشود، نیاز به آب‌های هزار مسجد دارد! سوالی که مطرح می‌شود، این است که آیا آب منتقل شده، می‌تواند نیاز مشهد به آب را از مرتفع کند؟ اثرات اجتماعی و اقتصادی انتقال آب بر ساکنان شهرهای اطراف این رشته کوه بررسی شده است؟ 

هزار مسجد؛ همان رشته کوه شمالی خراسان است که همان رشته کوه شمالی خراسان است که دشت هموار مشهد را از صحرای سرد و خشک قره قوم ترکمسنتان جدا می‌کند.

چرا صرفه جویی نمی‌کنیم؟

کارشناسان می‌گویند که حداکثر آبی که قرار است از هزارمسجد به مشهد منتقل شود، ۴۰ میلیون مترمکعب است که همین مقدار با صرفه جویی در مصرف آب، ترمیم لوله‌های فرسوده و جلوگیری از هدررفت آب تأمین می‌شود. حتی به گفته برخی کارشناسان با این اقدامات پیشگیرانه مقدار آبی که به دست می‌آید، حدود ۹۰ میلیون مترمکعب است؛ حدود ۲ برابر بیشتر از آنچه قرار است از هزار مسجد منتقل شود.

طبق گفته‌های مسئولان شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی، سالانه حدود ۸۰ میلیون مترمکعب آب از یال شمالی کوه‌های هزار مسجد از کشور خارج می‌شود. البته این مسئولان نحوه خروج این آب‌ها را اعلام نکرده اند، اما گفته اند که با رعایت مسائل محیط زیستی، می‌توانند ۳۶ و ۴ دهم میلیون مترمکعب آب به مشهد منتقل کنند. البته هزینه انتقال این مقدار آب از لوله گذاری، نصب دستگاه‌های پمپ و ... حدود ۲ هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان است که با صرفه جویی و بدون پرداخت چنین هزینه گزافی هم می‌توان این مقدار آب را در مشهد به دست مردم رساند.

از طرف دیگر، مسئولان وزارت نیرو و مدیران شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی گفته اند که قرار است این مقدار آب از مرز ایران و ترکمنستان گرفته شود و نگرانی درباره اثرات اقتصادی یا تخریب محیط زیست در کوه‌های هزارمسجد و شهر‌های لایین و ابیورد نیست. البته مسئولان این وزارتخانه‌ها درباره پیش بینی شان از واکنش مسئولان کشور ترکمنستان سخنی نگفته اند و نمی‌دانیم در صورت انتقال واقعی آب از آن سوی مرز، ترکمنستانی‌ها چه واکنشی نشان خواهند داد!

تجربه‌های گذشته درس عبرت نمی‌شود

مریم جمال پور، کارشناس محیط زیست و فعال اجتماعی در گفتگو با خبرنگار ما می‌گوید که در گذشته تجربه موفقی در انتقال آب نداشته ایم و تمام تجربیات ما در این زمینه نابودی محیط زیست مبدأ آب و ایجاد مشکلات محیط زیستی و اجتماعی برای مبدأ دریافت آب بوده است و البته طبق این تجربه، مردم مناطق مقصد هم دوباره با بی آبی مواجه شده اند.

جمال پور می‌گوید که اجرای چنین طرح‌هایی بیشتر از یک مُسَکن برای درد بی آبی نیست و بیشتر از آنکه به درمان مشکل کمک کند، باعث از بین رفتن محیط زیست و حیات وحش هزار مسجد می‌شود. مردم منطقه هم از این موضوع نگرانند و از فعالان محیط زیست خواسته اند به موضوع ورود کنند.

نکته مهم این است که هشدار‌های اساتید محیط زیست دانشگاه‌ها و نگرانی‌های فعالان محیط زیستی درباره انتقال آب از هزار مسجد به مشهد نادیده گرفته می‌شود.