رسانه‌های اسرائیل در هفته‌ای که گذشت؛ وقتی ژنرال‌ها برای نافرمانی مدنی فراخوان می‌دهند

برآورد آمریکا که ایران در کمتر از دو هفته می‌تواند مواد شکافت‌پذیر لازم برای تولید بمب اتمی را تولید کند، زمانی منتشر شد که بنیامین نتانیاهو، مخالف سرسخت برنامه هسته‌ای ایران، در جبهه داخلی اسرائیل در حال مبارزه‌ای بی‌سابقه با طیف وسیعی از مخالفان خود است.

گسترش بحران امنیتی میان اسرائیل و فلسطینیان به‌موازات عمیق‌ترشدن شکاف داخلی در جامعۀ اسرائیل بر سر تغییرات دستگاه قضایی و تأثیرات این دو بحران بر اقتصاد و تاروپود جامعۀ اسرائیل تابلویی ترسیم می‌کند از چالش‌هایی بزرگ که فضای داخلی این کشور با آن درگیر است.

نخبه‌های نظامی و امنیتی فرمان‌های «دولت دیکتاتور» را اجرا نمی‌کنند

اسحاق هرتزوگ، رئیس‌جمهور، که درخواست‌های عاجزانه او از دولت و مخالفان سیاسی بنیامین نتانیاهو برای کوتاه‌آمدن از تعمیق بحران جاری بر سر دستگاه قضایی با دست سرد هر دو طرف روبه‌رو شده بود، بار دیگر تأکید کرد که از هر چه در توان دارد استفاده می‌کند تا کشور به نقطه غیرقابل بازگشت نرسد.

او همچنین به سرنوشت مشترک همه آحاد جامعه اشاره کرده و به طرف‌ها هشدار داده است که همه سرنشینان یک قایق هستند که اگر سوراخ شود، همه با هم غرق خواهند شد.

بنی‌گانتز، وزیر پیشین دفاع و از سران اپوزیسیون، در میانه درگیری‌های شدید موافقان و مخالفان لایحه تغییرات قضایی، به بنیامین نتانیاهو تلفن کرد و از او خواست درها را به روی مذاکره با اپوزیسیون نبندد زیرا آن‌چه در حال حاضر در مجلس در جریان است، دارد کل خانه را بر سر اهالی کشور ویران می‌کند.

بیشتر در این باره:

هشدار نیروهای امنیتی اسرائیل نسبت به «تغییر ماهیت» حکومت کشور خود به نظامی «خودکامه»

غیر از بنی‌گانتز، اهود باراک، سیاستمداری که رئیس ستاد ارتش و وزیر دفاع و یک دوره هم نخست‎‌وزیر بوده، در کنار ژنرال ایرانی‌تبار دان خالوتص و ژنرال دوره احتیاط موشه یعلون در صدر نظامیان ارشد پیشین قرار گرفته‌اند که این هفته نیز اسرائیلی‌ها را به نافرمانی مدنی فراخواندند تا دولت نتانیاهو و احزاب متحد او از اقدامات خود برای «کشاندن اسرائیل به مسیر خودکامگی عدول کنند».

برخی از این نظامیان ارشد که در دوره اخیر تمامی هم‌وغم خود را صرف فرماندهی جبهه نافرمانی مدنی می‌کنند، گفته‌اند اگر نظامیانی از اجرای دستورات یک دولت خودکامه خودداری کنند، ممکن است محق باشند، زیرا، با توجه به اساس نظام دموکراتیک، دولت پیمان خود را با ملت شکسته است.

ژنرال عاموس یادلین، از نظامیان ارشد پیشین، نیز در تفسیری برای شبکه ۱۲ تلویزیون به نتانیاهو هشدار داد که دارد در مسیری گام برمی‌دارد که با بردن کشور به سوی نظامی که زیر سلطه راستگرایان و مذهبیون افراطی است، تمامی دستاوردهای ده‌ها سالۀ خود و کشور را بر باد می‌دهد.

مفسران نظامی شبکه‌ها پیاپی نامه‌هایی را که نیروهای ویژه عملیاتی ارتش، موساد و شباک برای مقامات و فرماندهان خود فرستاده و نسبت به پیامد خطرناک تغییرات دستگاه قضایی برای کلیت اسرائیل هشدار داده‌اند، منتشر می‌کنند.

سخنگویان این نیروها که معمولاً در سایه بوده‎‌اند، حال به پشت میکروفون رسانه‌های کشورشان می‌روند و می‌گویند شرمنده نیستند که با صدای بلند اعلام کنند دیگر نمی‌توانند به حکومت و دولتی وفادار باشند که نمایندۀ دموکراسی نیست بلکه منافع شخصی نخست‌وزیر و سیاستمداران افراطی را فدای کشور و ارزش‌های بنیادین آن می‌کند.

همچنین آویگدور لیبرمن، رهبر حزب «اسرائیل خانه ما» که در دولت‌های پیشین نتانیاهو وزیر ارشد بوده و چند سالی است به سرسخت‌ترین مخالف او تبدیل شده، این هفته بارها تأکید کرد که به هیچ گفتمانی با نتانیاهو و حامیان او باور ندارد. به‌گفتۀ لیبرمن، کشور در نتیجه بحران جاری در حال فروپاشی است اما پارلمان وقتش را صرف اختصاص‌دادن بودجه‌های کلان برای هزینه خانه‌های شخصی نخست‌وزیر و لباس و آرایش نخست‌وزیر و همسرش می‌کند.

زهاوا گال‌اون، یکی از رهبران بارز جناح چپ، اعتقاد دارد که اصلاحات قضایی که بنیامین نتانیاهو و حامیانش در مجلس تصویب کردند، یک انقلاب آپارتایدی است.

فراخوان خوانندۀ ایرانی‌تبار: به اتحاد بیندیشید

در این میان، بسیاری از چهره‌های هنری و فرهنگی و ورزشی صدای اعتراض خود را بلند کرده‌اند و در مورد عواقب چالش ایجادشده برای کشورشان هشدار می‌دهند.

ریتا، خوانندۀ ایرانی‌‌تبار، در پیامی ویژه، از مردم و سیاستمداران خواست عمیقاً فکر کنند که چرا جامعه به چنین مسیر نگران‌کننده‌ای وارد شده است. ریتا خواهان توجه به اشترکات و تلاش برای جلوگیری از وخیم‌شدن بحران داخلی شد.

اما ایال برکوویچ، یک ستاره بزرگ پیشین فوتبال که چند سالی است مجری یک برنامه سیاسی پربیننده در شبکه ۱۲ تلویزیون است، تازه‌ترین برنامه خود را با در دست‌گرفتن پرچم و سکوت برای مرگ دموکراسی آغاز کرد.

بحران دستگاه قضایی موجودیت و عملکرد نهادهای اساسی دیگر را نیز با مخاطره روبه‌رو کرده است. سیاستمداران حامی نتانیاهو در تلاش‌اند تا مهره‌های مورد نظر خود را به ریاست مراکز علمی، فرهنگی و هنری کشور منصوب کنند و فعلاً بر کنارگذاشتن شای نیتسان از ریاست کتابخانه ملی تمرکز کرده‌اند. مخالفان تأکید دارند آقای نیتسان از این نظر مورد غضب دولتی‌ها قرار گرفته که از مقامات پیشین دادستانی در زمان تشکیل پرونده اتهامی فساد علیه بنیامین نتانیاهو بود.

ده‌ها تن از نویسندگان و شاعران هشدار دادند که اگر دولت کتابخانه ملی کشور را هم سیاسی کند، تمامی کتاب‌های خود را از آن بیرون خواهند کشید. دانشگاه عبری اورشلیم هم در نامه‌ای با لحن اخطار نوشت تمامی اسناد و مدارک گران‌بهای ادبی و تاریخی خود را که ملک دانشگاه است، از جمله اسناد و نامه‌های مهم نوشته آلبرت اینشتین، از کتابخانه ملی بیرون می‌کشد.

حامیان بنیامین نتانیاهو با حضور در رسانه‌ها توسن مخالفان را به زیر تازیانه برده و آن‌ها را متهم می‌کنند که جامعه را بیهوده به هراس عمیق انداخته و عواقب اقتصادی ناخوشایندی را متوجه کشور و جامعه کرده‌اند.

یائیر لوین، وزیر دادگستری که بازوی بنیامین نتانیاهو در پیشبرد لایحه اصلاحات قضایی است، با حضور یک‌ساعته در شبکۀ کان گفت که اصلاحات یک ضرورت اساسی بوده و بیش از گذشته پایه‌های دموکراسی را تقویت خواهد کرد.

روزنامه اسرائیل‌هیوم هم تأکید کرد که مخالفان «توهم دیکتاتوری» را در برابر چشم جهانیان ترسیم کرده و برخی کشورهای غرب را به واکنش و ابراز نگرانی سوق داده‌اند، درحالی‌که این اصلاحات در راستای تأمین منافع اکثریت جامعه است.

نظرسنجی‌های پیاپی رسانه‌ها در روزهای اخیر نشان داد که با گسترش بحران داخلی، از شمار حامیان حزب لیکود کم می‌شود و اگر در این مقطع دوباره انتخاباتی برگزار می‌شد، جناح مخالف به رهبری یائیر لاپید با حمایت حزب عربی الموحده می‌توانست به قدرت بازگردد.

دراین نظرسنجی‌ها، شمار بیشتری از حامیان لیکود می‌گویند که از عواقب بحران سیاسی بر اوضاع اقتصادی و معیشت خود نگران شده‌اند. درصد نه‌چندان کمی از حامیان لیکود هم اذعان دارند که از جزئیات برنامه این حزب برای تغییرات دستگاه قضایی آگاهی نداشته‌اند.

همسان‌انگاری شهرک‌نشین‌های مهاجم به فلسطینیان و مخالفان طرح قضایی

حمله صدها تن از ساکنان یهودی‌نشین‌های کرانه باختری به شهرک فلسطینی حواره و روستاهای اطراف آن، در رویدادهایی که انتقام‌گیری از کشته‌شدن دو برادر اسرائیلی از ساکنان شهرک‌نشین‌ها تعبیر شد، این هفته به موازات بحران داخلی جامعه اسرائیل و تشنج میان احزاب و رقیبان سیاسی اسرائیلی در رسانه‌ها بازتاب داشت و از زوایای گوناگون بررسی شد.

بیشتر در این باره:

آمریکا درخواست وزیر اسرائیلی برای تخریب شهرک فلسطینی را محکوم کرد

با وجود آتشی که مهاجمان مشعل‌به‌دست به جان و مال صدها فلسطینی در حواره و دهکده‌های اطراف انداختند، که با واکنش تند بخشی از جامعه اسرائیل و جامعه جهانی روبه‌رو شد، بتسال‌ال اسموت‌ریچ، وزیر ارشد دولت بنیامین نتانیاهو و رهبر حزب راست افراطی «صهیونیسم مذهبی»، گفت کشور «باید حواره را از روی زمین پاک کند» اما نه به‌دست شهروندان عادی.

تمرکز رسانه‌ها به رویدادهای مرگ دو برادر اسرائیلی و سپس کشته‌شدن یک گردشگر آمریکایی در حمله مسلحانه فلسطینیان، با تصویب قانون اعدام مهاجمان فلسطینی در مجلس هم‌زمان شد. کمیته وزیران هفته گذشته این قانون را تصویب کرده و آن را برای رأی‌گیری سریع به مجلس ارسال کرده بود.

تحلیلگران حقوقی به روزنامه جروزالم پست گفتند حمله انتقام‌جویانه به شهرک حواره می‌تواند نقطه‌عطفی در کشاندن پای اسرائیل به تحقیقات دیوان کیفری بین‌المللی لاهه باشد. به‌نوشتۀ این روزنامه، در پی تغییرات دستگاه قضایی، اسرائیل دیگر نمی‌تواند در برابر دادگاه‌های بین‌المللی و دیوان کیفری لاهه مدعی شود که به قوه قضاییۀ خود این کشور برای محاکمه عاملان خشونت علیه فلسطینیان اعتماد کنند.

به گفته نیر دبوری، مفسر امور امنیتی، در شبکه ۱۲ تلویزیون، «تروریسم» از نوع یهودی آن علیه زندگی و مال فلسطینیان افزایش یافته و اسرائیل برای آن بهای امنیتی سنگینی خواهد پرداخت. او گفت تنش میان شهرک‌نشین‌ها و سربازان اسرائیل روندی فزاینده دارد و هرج‌ومرج‌طلبانی که می‌خواهند از فلسطینیان انتقام بگیرند، احساس می‌کنند که دولت حامی گام‌های آنان است و لذا، در ادامه این روند، گستاخ‌تر شده‌اند.

سخنرانی بنیامین نتانیاهو در برابر ملت که از همه رسانه‌ها مستقیم پخش می‌شد با این امید که شاید فراخوانی برای آرام‌کردن اوضاع باشد و پاسخی مثبت به درخواست‌های مخالفان بدهد، انتظارات را برآورده نکرد.

از نظر او، عاملان حمله به حواره کفۀ مقابل ترازویی هستند که تظاهرکنندگان مخالف طرح قضایی بر کفۀ دیگر آن قرار دارند. اظهارات او که مبنی بر این‌که این هر دو عوامل برهم‌زنندۀ نظم و مخل قانون هستند، به‌ویژه این گفتۀ او که مخالفانش نه فعالان دموکراسی‌خواه که «فعالان آنارشی» به‌رهبری یائیر لاپید، رهبر اپوزیسیون، هستند و «همه خطوط قرمز را زیر پا گذاشته‌اند»، نه تنها آبی به روی آتش نریخت که با بلندترکردن شعله‌های بحران، رسانه‌های حامی و مخالف را سخت‌تر روبه‌روی هم قرار داد.

محافظت پلیس از آرایشگاهِ محل حضور همسر نتانیاهو در زمانی که معترضان در این منطقه حضور داشتنند، چهارشنبه ۱۰ اسفند

این اظهارات او پیش از آن بود که پوشش مستقیم رسانه‌ها حول رویدادی بی‌سابقه متمرکز شود که در آن، صدها نیروی امنیتی و بالگردها در تل‌آویو درگیر عملیات «خارج کردن» سارا نتانیاهو، همسر نخست‌وزیر، از آرایشگاهی شوند که در میان تظاهرکنندگان محاصره شده بود.

مخالفان به‌طعنه از زبان سارا نتانیاهو پلاکارد به دست گرفته بودند که «آرایش یه اصله، الهی کشور بسوزه» و شعار می‌دادند «کشور سقوط کرده، سارا تو سلمونی نشسته».

در این شرایط، مفسران جناح‌های رقیب بر این نظرند که این جامعه آبستن بحران‌هایی بزرگ‌تر است.