هفته ای که گذشت؛ نگاهی به گزارشات محیط زیستی در ایران

    خانه  > slide, بهداشت و محیط زیست  >  هفته ای که گذشت؛ نگاهی به گزارشات محیط زیستی در ایران

•  خبر اختصاصی
•  تاریخ : ۱۴۰۱/۱۲/۱۲
•  دسته : slide,بهداشت و محیط زیست
•   لینک کوتاه :
•  کد خبر : 0112121046

چاپ خبر

هفته ای که گذشت؛ نگاهی به گزارشات محیط زیستی در ایران

خبرگزاری هرانا – حق بر محیط زیست و مبانی فلسفی آن، از قواعد حقوق بشر و حقوق طبیعی نشأت گرفته شده است. ابتدایی ترین حق طبیعی انسان در این کره خاکی، «حق حیات» است. اما طی دهه های اخیر به دلیل استفاده بی رویه از منابع طبیعی، عدم نظارت و توجه به مباحث زیست محیطی و الگوهای صحیح، محیط زیست طبیعی به شدت دچار صدماتی شده است. گزارش پیش رو حاصل ثبت ۴۷ واقعه محیط زیستی ایران است که در روزهای اخیر منتشر و به هدف آگاهی سازی گردآوری شده است.

به گزارش خبرگزاری هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، در هفته‌ ای که گذشت، دستکم ۸۷ شکارچی و صیاد متخلف بازداشت و به مراجع قضایی معرفی شدند. از سوی دیگر شاخص کیفی هوا دستکم در ۱۹ شهر ناسالم برای گروه های حساس و یا ناسالم و خطرناک برای تمام گروه‌ها اعلام شد. از دیگر اخبار مرتبط با محیط زیست در این هفته می‌ توان به تلف شدن پیروز، یوزپلنگ ایرانی اشاره کرد. افزون بر این، تداوم خشکسالی و همچنین بحران‌ های ناشی از سو مدیریت در مقوله پسماند و آلاینده های محیط زیستی در نقاط مختلف کشور کماکان ادامه دارد که در گزارش پیش رو به برخی از آنها پرداخته شده است.

آسیب رسانی به جنبه های مختلف محیط زیست در ایران کماکان ادامه دارد. از طرفی شهروندانی وجود دارند که به دلیل عدم آموزش یا نیازهای مالی دست به تخریب و آسیب رسانی به محیط زیست می زنند و از سوی دیگر نهادهای متولی در تلاش هستند تا از حجم این آسیب ها بکاهند، هر چند این تلاش ها قابل تقدیر است اما به نظر نمی آید میزان آن با شرایط محیط زیستی ایران تطبیق داشته باشد.

حیات وحش

حیات‌ وحش به کلیه جانداران از قبیل پستانداران، پرندگان، خزندگان و دوزیستان و تمام گیاهانی گفته می‌شود که به صورت وحشی و طبیعی بدون دخالت یا کمک انسان بر روی کره زمین زندگی کرده و آب و خوراک خود را خود تأمین می‌کند. اما دخالت و تصرف انسان در زیستگاه های طبیعی و مصرف بی‌رویه منابع طبیعی بسیاری از گونه های حیاط وحش را در معرض انقراض قرار داده است.

در هفته ای که گذشت، پیروز تنها بازمانده زایمان یوزپلنگ ایرانی که به دلیل مشکلات گوارشی‌ و همچنین مشکلاتی در ناحیه کلیه به بیمارستان منتقل شده بود، روز سه شنبه ۹ اسفندماه، تلف شد.

از سوی دیگر، در پی افزایش سگهای ولگرد و بدون صاحب در سطح شهرستان آبادان و خرمشهر یکی از مسئولین اظهار داشت: “با توجه به اینکه هزینه نگهداری و عقیم‌سازی هر قلاده سگ ۱۰ میلیون ریال است، سازمانها قادر به تامین هزینهای بالای جمع آوری و عقیم سازی سگ ها را ندارند. به همین دلیل طرحی برای کاهش سگهای بلاصاحب قرار است اجرای شود که در این طرح سگهای اصیل را عقیم سازی نماییم و سگ های بلاصاحب غیر اصیل را با تیرهای بیهوش کننده بیهوش و سپس مرگ بدون درد را روی این حیوانات اجرا کنند.”

بازداشت و محکومیت متخلفان محیط زیستی

یکی از موضوعات مورد بحث محیط زیست مسئله حمایت از منابع طبیعی بوده و از سوی دیگر، حفاظت از جنگل‌ها،حیات وحش و جلوگیری از قاچاق چوب، شکار و صید بی رویه به عنوان بخشی از مقوله حفاظت از منابع طبیعی، و در نهایت حفظ محیط زیست تلقی می‌شود. بسیاری از حیوانات، به دلیل شکار غیرقانونی در معرض خطر قرار دارند.

طی یک هفته اخیر، با تلاش محیط بانان و جنگل بانان، دستکم ۸۷ شکارچی متخلف در استان های کهگیلویه و بویراحمد، مازندران، قزوین، لرستان، زنجان، خراسان رضوی، ایلام، خراسان جنوبی، کردستان و فارس بازداشت و به مراجع قضایی معرفی شدند. علاوه بر این طی هفته گذشته بیش از ۵۶ تن چوب قاچاق در استان های گیلان، فارس و لرستان کشف و ضبط شده و ۷ نفر در این راستا بازداشت و به مراجع قضایی معرفی شدند.

همچنین، فرمانده یگان حفاظت محیط زیست استان مرکزی اظهار داشت: “۲۳۳ صید و شکار غیرمجاز از ابتدای امسال تاکنون توسط ماموران یگان حفاظت محیط‌ زیست این استان کشف شد.”

افزون براین، احسان خسروی رییس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان آوج واقع در استان قزوین عنوان کرد: “پیرو پایش گشت و کنترل مناطق جهت جلوگیری از هر گونه تخلفات زیست محیطی، گروه گشت سیار به منطقه اعزام که پس ازماموریت‌های متعدد ۱۱ گروه شکارچی در طی ۴۵ روز دستگیر شدند. از این شکارچیان بیش از ۴۵۰ رشته دام زنده گیری پرندگان که توسط متخلفین در زیستگاه‌ها کارگزاری شده بود کشف و جمع آوری شده و پرونده متخلفین مزبور در مراجع قضایی درحال رسیدگی میباشد.”

لازم به ذکر است، در هفته ای که گذشت، مجلس شورای اسلامی با اصلاحیه قانون حمل سلاح توسط محیط‌بانان موافقت نکرد چراکه محیط‌بانان، مشمول نیروهای نظامی و انتظامی نیستند.

سلاجقه، ئیس سازمان حفاظت محیط زیست تصریح کرد: اصلاح این قانون در دستور کار است و وضعیت محیط‌بانان باید تعیین تکلیف شود. محیط‌بانان مسئولیت نیروهای نظامی و انتظامی را دارند اما پرداختی آنها مانند کارمندان است.

حق تنفس و هوای پاک

بر اساس گزارش‌ها، سالانه تعداد پرشماری از شهروندان بر اثر آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند. این مشکل علتی جز سو مدیریت و عدم توجه به کنوانسیون‌ها و قراردادهای بین‌المللی در این زمینه ندارد.

طی هفته ای که گذشت شاخص کیفی هوا در شهرهای تهران ۱۱۳، اراک ۱۲۹، شاندز ۱۰۶، مشهد ۱۲۵، همدان ۱۳۲، اصفهان ۱۱۴، تبریز ۱۲۰، اشتهارد ۱۰۴، ساوجبلاغ ۱۲۵، کرج ۱۴۳، نظرآباد ۱۰۳، اهواز ۱۰۴، شوشتر ۱۴۷، سوسنگرد ۱۰۰، ماهشهر ۱۳۴، مسجد سلیمان ۱۰۷، دشت آزادگان ۱۰۳، هندیجان ۱۳۳ و اندیمشک ۱۰۵ ناسالم برای گروه های حساس و یا ناسالم برای تمام گروه‌ها اعلام شد.

احمد طاهری، مدیر واحد سنجش و نگهداری شرکت کنترل کیفیت هوای تهران با بیان اینکه پایتخت طی سال‌های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ تنها دو روز هوای پاک داشته است، گفت: “شهر تهران نوزدهمین شهر آلاینده جهان است.”

شاخص کیفیت هوا (Air Quality Index = AQI) معیاری برای تعیین روزانه کیفیت هوا و میزان ارتباط آن با سطوح سلامتی افراد است که جزئیات آن در پی می آید:

از صفر تا ۵۰ در شرایط پاک (سبز)، ۵۱ تا ۱۰۰ در شرایط سالم (زرد و حدمجاز استاندارد یا حد سلامت)، ۱۰۱ تا ۱۵۰ در شرایط ناسالم برای گروه حساس (نارنجی)، ۱۵۱ تا ۲۰۰ در شرایط ناسالم برای همه (قرمز)، ۲۰۱ تا ۳۰۰ در شرایط بسیار ناسالم (بنفش) و ۳۰۱ تا ۵۰۰ در شرایط خطرناک (ارغوانی) تعیین شده‌است.

خشکسالی

خشکسالی می‌تواند باعث عدم توازن در میزان آب و در نتیجه آن کمبود آب، نابودی گیاهان، کاهش عمق آب‌ های سطحی و خاک مرطوب می‌شود. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که تبخیر سطحی و تبخیر آب از گیاهان از حد معمول در مدت معین بیشتر شود و عدم مدیریت صحیح منابع آبی در کشور، اثرات جبران ناپذیر این مهم را عمیقتر می کند.

بر همین اساس در نتیجه فقدان مدیریت کارآمد، خشکسالی و کمبود آب در بسیاری از استان های کشور رو به افزایش است و خسارات جبران ناپذیری را بر اکوسیستم این مناطق وارد کرده است.

در هفته ای که گذشت، سعید سروی مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای در بیرجند با بیان اینکه تاکنون “دو هزار و ۱۸۱ قنات در خراسان جنوبی خشک شده است”، گفت: “برخی از رفتارها و عملکردهای مدیریتی و شخصی در سال‌های گذشته چون برداشت بی رویه آب و کاهش ورودی آب به واسطه کاهش بارندگی و و حفر غیر مجاز چاه از دلایل خشک شدن قنات‌ها است.”

امان محمد کمالی، مدیرکل هواشناسی گلستان در تحلیل وضعیت آب و هوایی بهمن سال ۱۴۰۱ اظهار کرد: “میزان بارش از ابتدای سال زراعی تا اول اسفند امسال، ۱۳۸.۴ میلی متر بوده که نسبت به دوره آماری ۳۸ درصد کاهش و در مقایسه با سال گذشته ۲۸ درصد کاهش را نشان می دهد. بارش در بهمن ماه نسبت به دوره آماری کاهش قابل ملاحظه ای داشته و خشکسالی بسیار شدید در استان رخ داده است.”

گفتنی است، بخش کشاورزی در گلستان طی سالهای اخیر با چالش‌ها و تنگناهای متعددی روبرو بوده است که از مهم‌ترین آنها می‌توان به خشکسالی و کاهش نزولات آسمانی، تغییر مدت و شدت بارش‌ها، افزایش هزینه‌های نهاده‌های های زراعی، گسترش انواع آفات و امراض زراعی و کاهش کیفیت خاک اشاره کرد که معضلات و سختی‌های بسیاری برای فعالان این بخش به دنبال داشته است. در گرگان نیز به دلیل استفاده خودسرانه کشاورزان در مصرف کودهای شیمیایی به یک دغدغه بزرگ تبدیل شده که بی توجهی در علاج بخشی آن باعث نابودی محیط زیست و در دراز مدت به خطر افتادن امنیت غذایی خواهد شد.

افزون براین، عباس محمدی، کارشناس محیط زیست در رابطه با خشک شدن تالاب میانکاله و خلیج گرگان گفت: “خاک در مناطق کوهستانی حدفاصل ساری تا نکا که جزو حوضه آبخیز تالاب میانکاله است به‌ شدت فرسوده شده است، برای احیای تالاب میانکاله و خلیج گرگان حداقل ۵۰ دستگاه ماشین آلات سنگین اطراف این تالاب مشغول به کار هستند. اسم آن را گذاشته‌اند لایروبی رودخانه‌های منتهی به تالاب، یعنی با بیل مکانیکی و لودر خاک کف رودخانه و تالاب را برداشت می‌کنند، اما به‌جای درمان درد فقط درپی تزریق مسکن هستند، ریشه این مشکل در جنگل بالادست است که پوشش گیاهی آن منطقه را از بین برده‌اند.”

به طور کلی جنگل‌ها در نتیجه عمل کربن گیری مرتباً گاز کربنیک هوا را که در اثر تنفس موجودات زنده و فعل و انفعالات شیمیایی و آلودگی های محیط زیست وارد هوا می‌شود جذب کرده و گاز اکسیژن را پس می‌دهد. از این رو باید مورد توجه ویژه ای قرار گیرند.

همچنین، کارشناس هواشناسی مازندران از احتمال آتش سوزی مراتع و جنگل‌ها در این استان به دلیل وزش باد‌های گرم جنوبی خبر داد.

روز پنجشنبه یازدهم اسفندماه ۱۴۰۱، رئیس منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان گالیکش از وقوع یک فقره آتش سوزی در مناطق جنگلی روستای بش اویلی شهرستان گالیکش خبر داد.

وی ضمن بیان اینکه این آتش سوزی به دلایل نامشخصی به وقوع پیوسته، افزود: “نیروهای امدادی از همان دقایق اولیه وقوع حریق با حضور در منطقه، عملیات اطفا را آغاز کردند اما به علت صعب العبور بودن منطقه و وزش شدید باد عملیات اطفا به سختی پیش می‌رود.”

آقای ممشلی گفت: “به علت بالا بودن رطوبت محیط، حریق سطحی شکل گرفته و خسارت جدی به درختان وارد نشده است، علت و مساحت حریق در دست بررسی است و نتایج آن، در روزهای آینده برای مردم اطلاع رسانی می‌شود.”

از سوی دیگر، روز جمعه پنجم اسفندماه، پروژه تونل انتقال آب کانی سیب به دریاچه ارومیه که متشکل از تونل ۳۶ کیلومتری و کانال ۱۱ کیلومتری است و قابلیت آبرسانی حدود ۵۰۰ میلیون مترمکعب به دریاچه ارومیه را در سال دارد؛ به بهره برداری رسید. پس از افتتاح طرح بزرگ انتقال آب به دریاچه ارومیه، آب رهاشده از این تونل پس از چند روز وارد دریاچه ارومیه شد. تصور فوق یکی از پس طرح یکی از ۲۶ طرح مصوب برای احیای دریاچه است.

علاوه براین، سد چمشیر سرانجام آبگیری شد. این سد در ۲۵ کیلومتری جنوب شرقی گچساران در استان کهگیلویه و بویراحمد و روی رودخانه زهره ساخته شد.

پیشتر نائب رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه آبگیری سد چم‌شیر تکرار تراژدی تلخ سد گتوند در خوزستان است، گفت: این سد اصلا نباید آبگیری شود.

همچنین، فعالان محیط زیست اعلام کردند با ساخت سد خرسان ۳ پیامدهای زیست محیطی جبران ناپذیر به بخشی از استان کهگیلویه و بویراحمد خواهد زد. اطلاعات موجود نشان می دهد با احداث این سد، ۱۷ روستای استان کهگیلویه و بویراحمد و چهار روستای چهارمحال و بختیاری که پیشتر بخشی از استان کهگیلویه و بویراحمد بودند زیر آب خواهند رفت. میلیون ها اصله درخت بلوط از بین می رود و بخشی از تاریخ سرزمین ایران هم برای همیشه زیرآب مدفون می شود.

پیشتر نیز علی احمدزاده، استاندار این استان در این مورد گفته بود: «با احداث این سد ۱۷ روستا و یک قبرستان تاریخی ۵ هزار ساله زیر آب می‌رود. پنج گونه درختی که در دنیا مشابه ندارد هم نابود می‌شود.»

بحران پسماند و آلاینده های محیط زیستی

رئیس اداره حفاظت از محیط زیست نهاوند از معرفی دهیار بخش خزل شهرستان نهاوند به مراجع قضایی خبر داد و گفت: “این دهیار با ریختن پسماندهای روستا به بستر و حریم رودخانه موجبات آلودگی محیط زیست و تهدید علیه بهداشت عمومی را ایجاد کرده بود، توسط دادگاه عمومی شهر فیروزان بر اساس شواهد و مستندات حسب رای صادره به تحمل سه ماه و یک روز حبس تعزیری محکوم شد.”

علاوه براین سه واحد صنعتی در شهرستان رودبار که فاضلابش را وارد آب‌های جاری می‌کردند، با دستور دادستان شهرستان رودبار پلمب شدند.

رئیس اداره حفاظت محیط زیست رودبار در این بار اظهار داشت: “این واحد‌ها به دلیل ایجاد آلودگی در آب و خاک و تخلفات زیست محیطی متعدد، پس از صدور اخطاریه‌های لازم و بی توجهی برای رفع آلودگی ، به دستور مقام قضایی تا رفع کامل آلودگی پلمب شدند.”

مهدی شیرزاد، استاد دانشگاه علوم پزشکی گیلان با بیان اینکه “خطر زیست محیطی زباله‌های پلاستیکی در مرز هشدار است”، گفت: “طبق آمار روزانه ۱۴۰ تن زباله پلاستیکی روانه طبیعت می‌شود که بسیار فاجعه آمیز است.”

علاوه براین، سرپرست شهرداری جهرم گفت: “روزانه به طور میانگین ۱۵۰ تن زباله در شهر جهرم تولید می‌شود که پس از جمع‌آوری دفن می‌شود.”

در هفته ای که گذشت، رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان مهاباد ضمن بیان اینکه میزان تولید زباله و پسماند در این شهرستان نزدیک به سه برابر میانگین جهانی آن است، اظهار داشت: “براساس آمار هر شهروند مهابادی روزانه حدود یک کیلوگرم زباله و پسماند تولید می کند که این میزان در سطح جهانی حدود ۳۰۰ گرم است. همچنین بر اساس بررسیهای روزانه ۶۰۰ تا ۷۰۰ کیلوگرم زباله عفونی توسط مراکز درمانی و بیمارستانی این شهرستان تولید می شود.”

افزون براین، معاون فنی اداره کل حفاظت محیط زیست مازندران نسبت به جداسازی نشدن زباله های عفونی از زباله خانگی از سوی برخی از مراکز درمانی بخش خصوصی در این استان هشدار داد.

علی اکبر یداللهی با بیان آنکه در سطح مازندران مقدار سه هزار و ۳۰۰ تن زباله تولید می شود ، ادامه داد : “از این مقدار زباله، حدود ۱۸ تن آن عفونی است که بخشی از این زباله ها توسط مراکز درمانی بخش خصوصی مانند مطب ها و بیمارستان های خصوصی تولید می شود که بدون جداسازی با سایر زباله های تولیدی مخلوط و به مکان های دفن زباله انتقال داده می شود.”

مطالب مرتـبط

• هفته ای که گذشت؛ نگاهی به گزارشات محیط زیستی در ایران
• احضار زینب رحیمی، خبرنگار به دادسرا
• در هفته ای که گذشت؛ نگاهی به گزارشات محیط‌ زیستی در ایران
• در هفته ای که گذشت؛ نگاهی به گزارشات محیط‌ زیستی در ایران
• در هفته ای که گذشت؛ نگاهی به گزارشات محیط‌ زیستی در ایران

برچسب ها: آتش سوزی آلاینده زیست محیطی آلودگی هوا پسماند پیروز حق تنفس و هوای پاک حیات وحش خشکسالی شکارچی غیر مجاز قاچاقچی چوب متخلفان محیط زیستی محیط زیست یوزپلنگ

بدون نظر

نظر بگذارید