عادی سازی روابط ایران و آژانس

خبرگزاری مهر، گروه سیاست- محمد مهاجرانی: همزمان با آغاز جنگ ترکیبی گسترده غرب علیه کشورمان، آژانس بین المللی انرژی اتمی نیز به عنوان یکی از پازل‌های ایجاد بلوای روانی غرب وارد عمل شد و یه روال گذشته، با درز چند گزارش محرمانه به رسانه‌های غربی، به یکباره ایران متهم به غنی‌سازی اورانیوم با غنای ۸۴ درصد شد. اگرچه از همان ابتدای طرح موضوع در فضای رسانه‌ها سازمان انرژی اتمی کشورمان این موضوع را تکذیب کرد و بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی کشورمان در گفتگو با مهر اینگونه توضیح داد: این موضوع که اصلاً مهم نیست و بحثی فنی عادی است که در رسانه‌ها (بلومبرگ) درج پیدا کرده است. ما در گذشته در مواردی آژانس را مقصر می‌دانستیم که می‌گفت ما گزارش تهیه می‌کنیم در اختیار همه کشورهای عضو قرار می‌دهم، لذا ممکن است کشوری آن را به رسانه‌ها بدهد، بنابراین امکان کنترل ندارد.

وی افزود: اگر در دفعه‌های قبل می‌توانست بهانه‌های این چنین بیاورد که البته از نظر ما مورد قبول هم نبود این دفعه دیگر نمی‌تواند چنین بهانه‌هایی را بیاورد، چرا که اصلاً به ما گزارشی نکرده است و فقط نامه‌ای را نوشته‌اند و ما هم پاسخ نامه داده‌ایم. بنابراین اگر قرار باشد مطلبی منتشر شود هم باید موضع آنها و هم پاسخ ما منتشر شود؛ اما وقتی به این شکل مطالب به بیرون می‌آید مفهومش این است که فضاسازی‌هایی با هدف خاصی انجام می‌شود و این موضوع اخیر هم نیست و در طول چند ماه گذشته ما مطالبی را داشتیم و به آژانس نیز تذکر داده‌ایم که شما مؤسسه بین‌المللی هستید و اعتبارتان این است که حرفه‌ای کار کنید و بی طرفی عمل کنید.

پرونده ادعایی اورانیوم ۸۴ درصد مختومه شد

از آنجایی که ایران این موضوع را بلامحل می‌دانست در اسرع وقت با حضور تیم کارشناسی آژانس موافقت کرد و در نهایت با تأیید توضیحات کشورمان توسط رافائل گروسی، پرونده این موضوع رسماً بسته شد.

وقتی اظهارات کمالوندی و تأیید آن‌ها توسط گروسی را کنار یکدیگر قرار دهیم به نظر می‌رسد این عملیات پیچیده غرب با کارگزاری آژانس به شکست انجامید و بر اساس بیانیه مشترکی که شب گذشته (شنبه) توسط سازمان انرژی اتمی کشورمان و آژانس بین المللی انرژی اتمی منتشر شد، دو طرف به یک نقشه راه برای ادامه همکاری‌ها دست یافتند.

مختومه شدن پرونده سه مکان ادعایی به نفع ایران است

بر اساس بند دوم این بیانیه در خصوص مسائل پادمانی باقی‌مانده مربوط به سه مکان، ایران آمادگی خود را برای ادامه همکاری و ارائه اطلاعات و دسترسی بیشتر به منظور رسیدگی به مسائل پادمانی باقی‌مانده اعلام کرد. این موضوع می‌تواند یکی از بهانه‌های غرب برای احیای برجام را از بین ببرد و از طرفی نیز در صورت حل و فصل این موضوع قبل از احیای برجام، دیگر پرونده‌ای باز برای بهانه‌جویی‌های آینده غرب و آژانس به منظور برهم زدن مجدد توافق احتمالی، باقی نخواهد ماند.

از آن جایی که کشورمان همواره بر ماهیت صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای خود تاکید کرده و فتوای مقام معظم رهبری مبنی بر حرام بودن سلاح هسته‌ای نیز متضمن این رویه است، لذا ابتکار عمل سازمان انرژی اتمی در دعوت به هنگام رافائل گروسی به منظور پرهیز از جوسازی وی در نشست آتی شورای حکام، نکته‌ی مثبتی است.
اما نکته‌ی مهمی که در بیانیه مشترک آژانس و سازمان انرژی اتمی کشورمان مطرح است بند سوم آن است که تصریح دارد: ایران به صورت داوطلبانه به آژانس اجازه می‌دهد تا چنانچه مقتضی باشد فعالیت‌های راستی آزمایی و نظارت بیشتر را اجرا کند. روش اجرای آن طی یک نشست فنی که به زودی در تهران برگزار می‌شود، میان دو طرف مورد توافق قرار خواهد گرفت.

نکته خطرناک در اظهارات گروسی

این بند از بیانیه مشترک و همچنین اظهارات مدیرکل آژانس پس از بازگشت به وین که گفته است «چیزی که مهم بوده این است که ما بر روی بازرسی‌ها، دسترسی به افراد و دسترسی به مواد به خصوص توافق کردیم که این یک تغییر است.» می‌تواند زنگ خطری را با توجه به تجربه‌های سابق همکاری با آژانس برای کشورمان به صدا درآورد. زیرا در گذشته نیز اینچنین دسترسی‌هایی با سطح بالا منجر به لو رفتن اطلاعات اشخاص و اماکن مهم هسته‌ای کشورمان و در نهایت بروز خرابکاری و ترور شده بود. لذا لازم است مذاکره‌کنندگان کشورمان در خصوص این موضوع تأمل و دقت بیشتری داسته باشند.

رئیسی: انتظار ایران از آژانس عدم تاثیرپذیری از قدرت‌های سلطه‌گر است

البته به نظر می‌رسد این موضوع از دغدغه‌های مطرح شده توسط رئیس جمهور کشورمان در دیدار رافائل گروسی بوده است و رئیسی با بیان اینکه ایران بر اساس حسن نیت و وفای به عهد بالاترین سطح همکاری‌ها را با آژانس داشته است، تاکید کرد: نگاه کاملاً حرفه‌ای و پرهیز از تاثیرپذیری از قدرت‌های سلطه‌گر، انتظار جمهوری اسلامی ایران از نوع فعالیت‌های آژانس در ایران است.

مسئله‌ی دیگری که شاید مورد پرسش مخاطبین قرار گیرد این است که اگر امروز کشورمان با آژانس به توافق دست یافت، چرا این توافق در ماه‌های گذشته و در جریان سفرهای قبلی گروسی انجام نشده است؟

پیش‌بینی الگوی رفتاری غرب علیه ایران از طریق نظریه‌ی بازی‌ها

در روابط بین الملل برای ساخت الگوهای مناسب از رفتار بازیگران اقدام به طراحی الگوهایی موسوم به نظریه‌ی بازی‌ها کردند.

بازی «بزدل» یک مدل مؤثر برای بررسی تلاقی‌های دو بازیکن در نظریه بازی‌ها است. قانون بازی این است که در حین اینکه هیچ‌یک از دو بازیکن تمایلی به تسلیم شدن در مقابل دیگری ندارد، بدترین نتیجه این است که هیچ‌کدام تسلیم نشوند. در این بازی دو راننده به سمت هم در یک امتداد با سرعت زیاد حرکت می‌کنند و یکی باید از مسیر خارج شود وگرنه هر دو با هم برخورد می‌کنند و کشته می‌شوند. در حالتی که یکی از راننده‌ها خود را از مسیر خارج کند، آن راننده بازنده است و او را به خاطر ترسو بودن «بزدل» خطاب می‌کنند؛ و راننده‌ای که در مسیر باقی‌مانده بود برنده اعلام می‌شود.

این می‌تواند الگوی رفتاری آژانس و غرب در قبال کشورمان باشد که در اوج مذاکرات برای رفع تحریم‌ها به یک باره با طرح دو قطعنامه علیه کشورمان در شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی سعی در اعمال فشار علیه کشورمان و وادار ساختن ایران برای ارائه امتیازات بیشتر در مذاکرات بود که جمهوری اسلامی ایران در پاسخ به این اقدامات غربی‌ها بخش زیادی از فعالیت‌های نظارتی فراپادمانی آژانس را در ایران متوقف ساخت. حالا با گذشت چند ماه از این رخداد، آژانس به خوبی می‌داند ایران زیر بار حرف زور نمی‌رود و اگر بنای تعامل واقعی با کشورمان را دارد باید از سیاسی کاری و عملگی آمریکا و کشورهای غربی خارج شود و همچون ایران در مسیر تعامل حرکت کند.

در پایان می‌توان اینگونه نتیجه گرفت در صورت تغییر رفتار آژانس بین المللی انرژی اتمی و عدم تاثیرپذیری گروسی از القائات غرب و رژیم صهیونیستی، ماراتن اتهامی هسته‌ای علیه کشورمان به پایان خط نزدیک شده باشد.