«میم‌مثل مادر» برای سیاسیون نیست، چون آن‌ها فیلم نمی‌بینند/ قهرمانان فیلم‌های پدر آدم‌های اجتماعی بودند نه سیاسی

مهسا بهادری: «کاشکی می‌شد بهت بگم چقدر صدات و دوست دارم، چقدر مثل بچگیام لالاییات‌و دوست دارم، سادگیات‌و دوست دارم، خستگیات‌و دوست‌دارم، چادر نماز و زیر لب خدا خدا تو دوست دارم.» جای او این روزها خالیست، رسول دیگر فیلم نمی‌سازد. رسول ملاقلی‌پور. بگذارید دقیق‌تر او را معرفی کنم.

فیلمسازی ملاقلی‌پور چند ریشه دارد؛ یک ریشه او علاقه‌مندی به سینمای آمریکاست، سینمای قصه‌گوی اکشنی که تاثیر آن در فیلم‌های بعدی‌اش مثل «پناهنده»، «خسوف»، «مجنون» و… دیده می‌شود، ریشه دیگر او فعالیت در سینمای دفاع مقدس است. بخش دیگری از ریشه این کارگردان علاقه‌مندی به آسیب‌های اجتماعی است یعنی او دوست داشت که فیلم اجتماعی بسازد، همچنین در آخرین مصاحبه‌ای که با تلویزیون داشت، از مفاهیمی چون پول‌های بادآورده، آقازاده، ثروت‌های نامشروع صحبت می‌کرد و این مساله آینده‌نگری این فیلمساز را نشان می‌داد، در همین راستا اگر فیلم‌هایی مثل «کمکم کن»، «قارچ سمی» و… را ببینید به نگاه اجتماعی این کارگردان پی خواهید برد.

«بلمی به سوی ساحل»، «سفر به چزابه» و این فیلم‌ها هم جزو آثار دفاع مقدسی این کارگردان است. هنرمندی که ۱۵ اسفند سال ۱۳۸۵ درگذشت. بهب هانه شانزدهمین سالگرد این هنرمند به گفت‌وگو با علی ملاقلی‌پور کارگردان سینما و فرزند این هنرمند پرداختیم که در ادامه می‌خوانید.

همه ما رسول ملاقلی‌پور را بیشتر برای فیلم‌های دفاع مقدسی‌اش می‌شناسیم، البته ایشان فیلم اجتماعی‌ام در کارنامه خود دارند، نکته‌ای که درباره ایشان وجود دارد این است که یک سیر تحول و استحاله را در کارهایشان می‌بینیم. چرا این رفت و برگشت و تحول در آثارشان به چشم می‌خورد؟

تحولات جامعه روی فیلمساز تاثیر می‌گذارد و فیلمساز هم روی جامعه‌اش، هرکسی از فضای اطرافش تاثیر می‌پذیرد. من یکبار برای فیلم «مزرعه پدری»، به پدرم گفتم این فیلمنامه جنگی است، چرا الان و در این زمان سراغ چنین موضوعاتی می‌روی؟ خودت چندبار گفتی دیگر اینگونه نمی‌سازم، حتی سراغ فیلم اجتماعی هم رفتی اما دوباره به این موضوع رجعت می‌کنی، چرا این کار را انجام می‌دهی؟

پدر پاسخ داد هرکسی در جوانی گُل ذهنش هرجا بسته شود، ذهنش همانجا می‌ماند. من به دلیل فقر مالی خانواده و تعداد بچه‌های زیاد و اینکه پدرم زود از دنیا رفت، مجبور شدم سرکار بروم و نتوانستم درس بخوانم، دانشگاه نرفتم و هیچ استاد دانشگاهی در زندگی‌ام نداشتم و پدری بالای سرم نبوده؛ اما جدی‌ترین و تاثیرگذارترین آدم‌هایی که حتی روی خوابم اثر گذاشتند را در جنگ پیدا کردم. یکی از این افراد شهید بهروز مرادی بود که مجسمه‌ساز، عکاس، نویسنده و نقاش بود که تاثیر بسیار زیادی روی من گذاشت.

پدر کم می‌خوابیدن، یک‌بار گفت حسن شوکت‌پور در جنگ، روی خواب من تاثیر گذاشت و از آن به بعد کمتر می‌خوابم. او همیشه می‌گفت من در جنگ آدم‌های عمیق و تاثیرگذار بسیاری پیدا کردم.

ایشان همین شخصیت‌ها را در فیلم‌هایشان هم اعمال کردند، در سینمایی «سفر به چزابه»، شخصیتی که پیمان سنندجی‌زاده آن را بازی کرده، از همه لحاظ حتی ظاهر شبیه شهید بهروز مرادی است و شخصیتی که حبیب دهقان‌نسب آن را ایفا کرده، شبیه حسن شوکت‌پور است.

علی ملاقلی‌پور