آیا اردوغان شانسی دوباره برای رسیدن به قدرت دارد؟

 به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری دانشجو، اتحاد احزاب اپوزیسیون ترکیه سرانجام نامزد نهایی خود را اعلام کرد. به رغم چالش‌های بسیار دولت اردوغان، آن چه در هفته‌های گذشته وجهه ائتلاف «اتحاد ملت» را به رقیبی از پیش بازنده بدل کرده بود، اشتراک نظر نداشتن آن‌ها برای معرفی یک نامزد واحد در آستانه انتخابات سراسری 14 می‌بود.

اختلاف از آن جایی شروع شد که مرال آکشنر، رهبر حزب خوب و یکی از اعضای ائتلاف بر انتخاب اکرم امام اوغلو شهردار کلان شهر استانبول، به عنوان نامزد نهایی پافشاری می‌کرد، اما اکرم به رغم محبوبیت بالای خود، در دسامبر سال 2022 به اتهام توهین به اعضای هیئت عالی انتخابات در ترکیه، به 2 سال و 7 ماه و 15 روز زندان و ممنوعیت فعالیت سیاسی محکوم شد. دیگر احزاب اپوزیسیون با رد پیشنهاد مرال آکشنر نشان دادند که اردوغان را به خوبی می‌شناسند و نمی‌خواهند در این مسیر بی گدار به آب بزنند.

چراکه اردوغان در سال‌های گذشته نشان داده با اهرم دستگاه قضایی می‌تواند رقبای خود را هر لحظه از میدان خارج کند. اما، حالا ائتلاف 6 حزب اپوزیسیون ترکیه کمال قلیچ‌دار اوغلوی ۷۴ ساله و رهبر حزب جمهوری‌خواه خلق را به عنوان نامزد نهایی خود برگزیده‌اند. سیاستمداری کهنه کار که در انتخابات سال 2018، برای حفظ کرسی پارلمانی و محدودیت قانونی، رقابت بر سر کرسی ریاست جمهوری را به هم حزبی خود «محرم اینجه» سپرد.

قلیچ‌دار اوغلو اکنون خود به میدان آمده تا برای رقابت بر سر کرسی ریاست جمهوری قمار کند. اما این رقابت آسان نخواهد بود. به رغم شکست‌های حزب عدالت و توسعه در مواردی همچون انتخابات پیشین شهرداری‌ها، شخص اردوغان در 20 سال گذشته هیچ گاه در رقابت تن به تن در میدان سیاست بازنده نبوده است.

حتی از زمان نخستین پیروزی انتخاباتی اردوغان در سال ۲۰۰۲، حزب اسلامی محافظه‌کار «عدالت و توسعه» تعیین‌کننده سیاست در ترکیه بوده است. هرچند در انتخابات پارلمانی 2018 این حزب حرکت ملی بود که در قالب «ائتلاف جمهور» به پیروزی پارلمانی آک پارتی کمک کرد. اما ائتلاف شش‌گانه «اتحاد ملت» امید‌ها را برای شکست اردوغان در میان شهروندان ترکیه زنده کرده است.

ائتلافی که مزیت اصلی‌اش ترکیب قدرت‌های سیاسی مختلف با گروه‌های مذهبی و قومی است که به احتمال زیاد نمی‌توانستند به صورت جداگانه به پیروزی در مقابل رقیب قدری، چون اردوغان دست یابند.

ترکیب چهره‌های حاضر در این ائتلاف بسیار حائز اهمیت است. در روز‌های منتهی به انتخابات 2018، هر دلار برابر با 7/4 لیر بود. اما سقوط ارزش پول ملی ترکیه اکنون باعث شده ارزش هر یک دلار آمریکا برابر 19 لیر باشد. همچنین، دولت اردوغان در اکتبر سال 2022 با ثبت رقم 51/85 بالاترین میزان تورم از سال ۱۹۹۷ به این سو را به ثبت رساند.

بحران اقتصادی ترکیه مستقیم با حاکمیت اردوغان ارتباط دارد. اصرار اردوغان بر کاهش نرخ بهره برای کاهش تورم، سیاستی بود که اکثر اقتصاددانان با آن مخالفت کرده بودند. در حالی که ترکیه چنین شرایط بحرانی اقتصادی را تجربه می‌کند، دو چهره اقتصادی مطرح در «اتحاد ملت» حضور دارند. اولین چهره، کمال قلیچ دار اوغلو نامزد نهایی این ائتلاف است.

دومین چهره شاخص، علی باباجان، یکی از موفق‌ترین مدیران اقتصادی و از بنیان‌گذاران حزب عدالت و توسعه ترکیه بود. او سال‌ها وزیر اقتصاد و معاون نخست وزیر ترکیه بود. مردم این کشور همچنان نام او را به دوران شکوفایی اقتصادی ترکیه گره زده اند. چهره شاخص دیگر «اتحاد ملت» احمد داود اوغلو، وزیر خارجه سابق دولت اردوغان و رهبر فعلی حزب آینده است. شخصی که با پیاده‌سازی دکترین تنش صفر با همسایگان، تاثیر شگرفی بر ساختار سیاست خارجی ترکیه گذاشت؛ بنابراین در دو حوزه اقتصادی و سیاست خارجی این ائتلاف شش‌گانه احزاب اپوزیسیون شانس بالایی برای پر کردن سبد رای خود دارند. به این‌ها باید عملکرد ضعیف دولت اردوغان در مدیریت بحران زلزله ماه اخیر را نیز اضافه کرد. زلزله‌ای که پایه حزب حاکم عدالت و توسعه را به لرزه درآورد.

رجب طیب اردوغان، هرچند با اعمال نفوذ خود، بحران اقتصادی را در داخل رقم زده، اما در حوزه سیاست خارجی، به ویژه در یک سال گذشته بسیار فعال عمل کرده است. او پس از یک دهه تنش با دولت ابوظبی بر سر جنگ‌های سوریه و لیبی، فوریه سال گذشته برای «شتاب» در بهبود روابط ترکیه و امارات متحده به این کشور سفر کرد.

تعاملات دو کشور در ماه‌های گذشته به گونه‌ای پیش رفت که جمعه گذشته دو دولت قراردادی 5 ساله را برای افزایش تجارت به ارزش ۴۰ میلیارد امضا کردند. اردوغان با مختومه کردن پرونده قتل جمال خاشقچی و ارجاع آن به عربستان، توانست روابط آنکارا و ریاض را ترمیم کند. دولت اردوغان پس از سال‌ها تنش، مناسبات خود با اسرائیل را در سطح سفیر ارتقا داد و در دیپلماسی زلزله نیز توانست مناسبات خود با دولت‌های یونان و ارمنستان را کمی بهبود بخشد.

با همه آن چه گفته شد، عملکرد اردوغان در حوزه سیاست خارجی طی یک سال اخیر پرثمر بوده است. آن چه می‌تواند باعث پایین آمدن احتمالی سلطان از تخت شود، بحران اقتصادی داخلی و افزایش نارضایتی شهروندان از خودکامگی رو به افزایش رئیس جمهور ترکیه است. هرچند اردوغان نشان داده مرد روز‌های سخت است. آیا او سرانجام کنار خواهد رفت؟

منبع: خراسان