آماده انتشار آثار علامه ملاعبدالله بهابادی یزدی هستیم

به گزارش خبرنگار مهر، اعضای کنگره بین المللی علامه ملاعبدالله بهابادی یزدی با احد فرامرز قراملکی رئیس بنیاد پژوهش‌های آستان قدس رضوی دیدار و گفت‌وگو کردند.

در این دیدار رئیس بنیاد پژوهش‌های آستان قدس رضوی با ابراز خشنودی از حضور هیئت اعزامی کنگره به بارگاه مقدس امام رضا علیه السلام و خیر مقدم به آنان گفت: بنیاد پژوهش‌های آستان قدس رضوی برای اعتلابخشی و زمینه‌سازی برای پیشبرد بیشتر و بهتر کنگره علمی ملأ عبدالله بهابادی، از هر مساعدتی که در توانش باشد دریغ نخواهد کرد. البته از نظر ما این کار نهضتی است که شما آن را آغاز کرده و در حال انجام آن هستید و ما قطعاً در این قدم مبارک و مهمی که برداشته شده از هیچ عملی فروگذاری نخواهیم کرد. برای اینکه تعریف به صورت کلی و غیر عملی نباشد، بهتر است آن را با دیدی فراتر و دورتر از آنچه که هست، دید و باید به دور از تفاهمنامه‌ها و توافق‌هایی که صورت می‌گیرد، کارنامه فعالیت‌ها را روی میز گذاشت تا بگوییم سال آتی کار به اینجا رسیده است.

وی افزود: از زمانی که حاشیه ملاعبدالله در منطق که سال‌ها به عنوان کتاب درسی در حوزه تدریس می‌شد از دروس حوزه‌های علمیه حذف شد ما یک افت شدید را در منطق مشاهده می‌کنیم. کتاب حاشیه ملاعبدالله در منطق کاری فوق‌العاده و استثنایی بود. اساساً ایشان یک تسلطی بر اندیشه‌های منطقی داشته و با اینکه حاشیه ایشان موجز است، اما خیلی با اتقان نوشته شده و همین‌که حواشی بسیاری بر حواشی ایشان نگاشته شده است، خود دلیل و نشان از عظمت آن دارد.

قراملکی در ادامه با اشاره به ویژگی‌هایی که ملاعبدالله در علم منطق داشت، گفت: ایشان تشخیص داده بودند که برای منطق فکری بیندیشد. البته قبل از ملاعبدالله یزدی، علم منطق اغلب دست اهل سنت بود؛ هم منطق نُه بخشی و هم منطق دو بخشی. خود تفتازانی که منطق را نوشت از اهل سنت بود و در جایی تصریح می‌کند که منطق، حجت ما در برابر حجت شیعه است که منظور وی امام است.

این مدرس و پژوهشگر فلسفه اخلاق اضافه کرد: در شیعه عالمانی بودند که احساس وظیفه کردند و به منطق پرداخت شود علامه حلی یکی از این عالمان و دیگری ملأ عبدالله یزدی بودند. فقیه و متکلم شیعه در قرن هشتم هجری است. وی بیش از ۱۲۰ کتاب در رشته‌های مختلف علمی مثل فقه، کلام، تفسیر، منطق، اصول، و رجال نگاشته که برخی از آنها جزو منابع تدریس و تحقیق در حوزه‌های علمیه شیعه است. علامه حلی دارای نقش مهمی در گسترش فقه شیعه است و همچنین گفته می‌شود که وی مبانی کلامی و اعتقادی شیعه را با تکیه بر مبانی عقلی تبیین کرد.

وی افزود: کتاب‌های باب حادی‌عشر و کشف المراد علامه حلی که شرح تجرید الاعتقاد خواجه نصیرالدین طوسی است، جز منابع اصلی مطالعه اعتقادات در شیعه به شمار می‌رود. تشخیص او و علامه بهابادی بر این بود که در منطق دو بخشی فعال باشند. خواجه طوسی در منطق نُه بخشی فعال بودند.

رئیس بنیاد پژوهش‌های آستان قدس رضوی در ادامه با اشاره به این نکته که اگر تا به حال یک چاپ مصحّح و منقّحی از حاشیه ملاعبدالله در دسترس نیست به علت کم‌کاری و سستی ماست، گفت: اینکه دوستان ما در کنگره به این موضوع اهتمام ورزیده و در تلاش برای احیای آثار فلسفی، منطقی و فقهی این عالم بزرگ هستند، کار بسیار بزرگ و ستودنی است. همچنین مرحوم علامه ملأ عبدالله بهابادی یزدی یک الگو و اسوه بسیار خوبی است که ناشناخته مانده است. امروز طلاب ما نیاز به یک اسوه دارند و از جهت دیگر ایشان علاوه بر روحانی بودن، یک کارگزار قابلی در عصر خود به حساب می‌آمدند. روحانی کارگزار موفق و قابل، باید دیده و شناسانده شود. باید از مدیریت و تدبیر ایشان بهره جست و همچنین از خلق و اخلاقش در اداره کردن امور تجربه‌ها به دست آورد. این نکته اهمیت بسیاری دارد.

قراملکی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به امکانات خوب بنیاد پژوهش‌های آستان قدس رضوی در زمینه انتشارات و آمادگی در زمینه انتشار آثار علامه بهابادی با همکاری کنگره گفت: می‌توان با توافق طرفین آن دسته از آثاری که تاکنون آماده شده را با یک شکل و لوگوی واحد به صورت موسوعه مشترک به چاپ رساند. با توجه به تجارب بنیاد پژوهش‌ها و حضور در نمایشگاه‌های متعدد بین‌المللی و ارائه آثار فراوانی که در این زمینه انجام داده است یک ظرفیت همکاری خوبی وجود دارد. ارزیابی آثار قبل از چاپ و همچنین سابقه طولانی در تصحیح آثار از ویژگی‌های بنیاد پژوهش‌های آستان قدس محسوب می‌شود. پیشنهاد می‌شود که در نشر آثار علامه ملأ عبدالله یزدی نیز یک کار مشترک انجام گیرد و جزئیات هم قابل توافق خواهد بود و البته این کار موجب سرعت بخشیدن به کار خواهد شد.

وی افزود: بنیاد در بخش احیا تمایل دارد آثار ملأ عبدالله بهابادی یزدی و به‌ویژه موضوعات منطقی و فلسفی ایشان را در اولویت کار خود قرار دهد. این بخش به عهده معاونت پژوهشی بنیاد است که کار تصحیح و تحقیق را انجام می‌دهد. البته اینجانب با علم در مورد منطقیات علامه ملاعبدالله بهابادی یزدی پژوهشی را انجام می‌دهم چون جا برای کار وجود دارد. در مورد جنبه‌های سلوکی ملاعبدالله در موضوع صدارت تولیت عتبه نجف اشرف نیز معاونت پژوهشی بنیاد می‌تواند، با توجه به این که پژوهشگرانی را در اختیار دارد و در این عرصه فعالیت می‌کنند، توافقاتی را جهت بررسی اسناد تاریخی آن دوره انجام دهند.

قراملکی در پایان با اشاره به تعریف و سطح کنگره‌های بین‌المللی گفت: قاعدتاً هر کنگره‌ای قبل از برگزاری نیاز به پیش نشت‌هایی دارد و بنیاد پژوهش‌های آستان قدس رضوی نیز این آمادگی را دارد تا چند پیش نشست را در زمینه‌هایی که موضوع آن تا کنون وجود نداشته برگزار کند و خوشبختانه سالن‌های بنیاد برای این نشست‌ها مجهز و آماده است. البته همکاری ما با حوزه علمیه و دانشگاه فردوسی و بهره‌گیری از ظرفیت‌های ایشان نیز میسر است. همه این کارها نیاز به سرعت و هماهنگی با بخش‌های مربوطه است که در این زمینه ما آمادگی خود را در چاپ آثار، تحقیق و پژوهش و نشست‌های علمی با کنگره بین‌المللی علامه ملاعبدالله بهابادی یزدی به صورت مشارکتی اعلام می‌کنیم.