احترام به والدین از دیدگاه امام رضا/ غفلت به والدین، بی‌توجهی به خدا

ایسنا/لرستان استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد خرم‌آباد، احترام به والدین از دیدگاه امام رضا(ع) را تشریح کرد.

حمیدرضا زهره‌ای در گفت‌وگو با ایسنا بیان کرد: با پیشرفت‌های مادی بشر در جهان معاصر و سهولت برقراری ارتباط و نقش فزاینده ابزار و فضای مجازی در زندگی، حجم انبوهی از چالش‌ها و تهدیدها امروزه کانون خانواده را در معرض تضعیف و اضمحلال قرار داده است.

وی افزود: آموزه‌های دین اسلام  و مکتب اهل بیت(ع) کامل‌ترین راه حل برای برون رفت از مشکلات فرا روی خانواده معاصر است.

زهره‌ای ادامه داد: در این آموزه‌ها به بنیان نهادن خانواده که زمینه مهمی را برای تعالی اخلاقی و معنوی افراد فراهم می‌کند، تأکید فراوان شده است.

این استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد خرم‌آباد اظهار کرد: از آنجا که والدین رکن اصلی خانواده را تشکیل می‌دهند توجه به نقش بی‌بدیل آنان و توصیف نیکوی جایگاه این دو، سبب تقویت بنیان خانواده و الگو گیری برای فرزندان می‌شود.

زهره‌ای بیان کرد: همدلی، همکاری و حمایت روانی و مادی از یکدیگر بین والدین، به بهترین وجه در تشکیل خانواده در پرتو تعالیم اسلام فراهم می‌شود. پیامبر اعظم (ص) و ائمه اطهار (ع) جانشین خدای متعال بر روی زمین و جامع تمام کمالات انسانی هستند.

وی اضافه کرد: با عنایت به  فرمایش پیامبر رحمت (ص) ائمه اطهار (ع) همه یک نور واحدند و تمام فضایل انسانی الهی در وجود قدسی آنها جمع شده و شیعیان و پیروان وظیفه اخذ هدایت و اقتدا به آن بزرگواران که چراغ هدایت و کشتی نجات هستند را دارند که با عمل به وصایایشان در مسیر هدایت قرار گیرند و به سعادت دست یابند.

این عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خرم‌آباد با اشاره به اهمیت والای احترام به والدین گفت: والدین در جامعه اسلامی از احترامی ویژه برخوردارند تا جایی که قرآن کریم نیکی به آنان را در کنار توحید و اصل یکتاپرستی قرار داده است.

وی یادآور شد: سپاس نهادن و احترام برای پدر و مادر در کنار سپاس و احترام برای خداوند آمده است. وَقَضَی رَبُّکَ أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا إِیَّاهُ وَبِالْوَالِدَیْنِ إِحْسَانًا. "و پروردگارت فرمان داده جز او را نپرستید و به پدر و مادر نیکی کنید!  (۲۳/ سوره اسرا)

این استاد دانشگاه گفت: اطاعت از والدین را قرآن کریم در راستای اطاعت از خداوند مطرح فرموده است اما تا جاییکه خلاف دستور خداوند نباشد و منجر به شرک نشود. ( ۱۵/ سوره لقمان) و  نیز می فرماید: " واعبدوالله ولا تشرکوا به شیئا و بالوالدین احسانا؛ و خدا را بپرستید، و هیچ چیز را همتای او قرار ندهید و به پدر و مادر نیکی کنید. (۳۶/ سوره نساء)

زهره‌ای بیان کرد: علامه طباطبایی در تفسیر این آیه می‌گوید: «معلوم می‌شود مسئله احسان به پدر و مادر بعد از مسئله توحید، واجب‌ترین واجبات است، هم چنان که مسئله عقوق (نفرین) بعد از شرک ورزیدن به خدا از بزرگ‌ترین گناهان کبیره است. (ترجمه تفسیر المیزان، علامه طباطبایی، ج ۱۳، ص۱۰۹ )

وی با بیان اینکه در اسلام تأکید شده فرزندان در رعایت حقوق والدین بکوشند و با کوتاهی در این باره مورد عاق آنان قرار نگیرند چرا که عاق والدین گناهی بزرگ و نابخشودنی است، گفت: امام رضا (ع) می فرمایند: حَرَّمَ اللَّهُ عُقُوقَ الْوَالِدَینِ لِمَا فِیهِ مِنَ الْخُرُوجِ مِنَ التَّوْفِیقِ لِطَاعَةِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ. پروردگار نافرمانی والدین را به این دلیل حرام کرد که موجب بیرون رفتن از توفیق اطاعت وبندگی خداوند متعال می‌شود. (بحارالانوار: ج ۷۱، ص۷۴)

این عضو هیئت علمی دانشگاه افزود: امام رضا (ع) در این فرمایش بر حفظ حرمت پدر و مادر و در اشاره به فلسفه این دستور الهی، غفلت نسبت به والدین را نوعی  غفلت وبی توجهی به خدا و نافرمانی او به شمار می‌آورند.

وی خاطرنشان کرد: امام‌رضا(ع) می‌فرماید: «نیکی به والدین واجب است گرچه مشرک باشند، ولی در معصیت خدا نباید آنان را اطاعت کرد». (عیون اخبار الرضا، شیخ صدوق، ج ۲، ص ۱۲۴) بنابراین، نیکی و احسان به پدر و مادر و فراهم کردن خشنودی آنان حتی اگر کافر باشند لازم است و سعادت و نیک بختی دنیا و آخرت را به همراه می آورد.

استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد خرم‌آباد ادامه می‌دهد: آن حضرت همچنین در حدیث دیگری فرموده‌اند: «خدای متعال ما را به سپاسگزاری از خودش و والدین فرمان داده است، پس کسی که از پدر و مادرش سپاسگزاری نکند، خدا را شکر نکرده است. (بحار الانوار، جلد ۷۴، صفحه ۷۷)

زهره‌ای گفت: جایگاه والا و ارزشمند خانواده در نزد اهل بیت(ع) و محوری و اساسی بودن جایگاه تربیتی خانواده و نقش پررنگ آن در تربیت فرزندان، سفارشات امام رضا (ع) و سیره عملی حضرت در توسعه فضای زندگی در خانواده، رفتار نیکو با همسر و فرزندان و احترام به والدین است که از نظر روان‌شناسی، سلامت، سازگاری و رضایتمندی زندگی را به دنبال دارد.

وی اضافه کرد: امام رضا (ع) در اشاره به اهمیت خانواده در سخنی گرانمایه به رفتار نیکو در خانواده توصیه می‌فرماید و از رفتار خود به عنوان کسی که پیشوای مومنین است یاد می‌کند و می‌فرماید: «أحسن الناس ایمانا أحسنهم خلقا و الطفهم بأهله و أنا ألطفکم بأهلی»؛ «آن کس که ایمانش برتر از دیگران است، اخلاقش نیکوتر و به خانواده‌اش مهربان‌تر است و من به خانواده خود مهربانتر هستم. (مجلسی، ۱۳۵۶، ج ۶۸ ص ۳۸۷) .

استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد خرم‌آباد اضافه کرد: تعظیم وتکریم والدین فقط مربوط به زمان حیات و زنده بودن آنان نیست بلکه پس از فوت و کوتاه شدن دست آنان از دنیا، به یاد والدین بودن و خیرات کردن، زیارت قبور و دعا و التجاء به پروردگار در کنار قبور آنان باعث جلب رضای الهی، استجابت دعا، رضایت و خشنودی آنان می‌شود.

وی گفت: امام مهربانی‌ها، امام رضا (ع) نیز در این زمینه  فرموده‌اند: «همان‌طور که در زمان حیات والدین به دیدار آنان می‌روید، پس از مرگ آنان نیز به زیارت قبورشان بروید و در کنار مزارشان ضمن دعا برای آنان از خداوند خواسته‌های خود را طلب کنید که بی‌تردید به واسطه دعای خیر آنان اجابت خواهد شد».

این استاد دانشگاه اظهار کرد: این سخنان ارزشمند گزیده در راستای سرمشق گرفتن از سیره و سبک زندگی اهل بیت مخصوصا وجود مقدس حضرت ثامن الحجج(ع) امام مهربانی‌ها بود که امید است در این مسیر پرتلاطم زندگی، چراغ راه و روشنگر جاده زندگی رهروان حضرتش قرار گیرد.

زهره‌ای گفت: نکته هایی از نظرات حضرت امام رضا (ع) در مورد تکریم خانواده بویژه  احترام به والدین به عنوان الگو و نمونه‌ای از آموزه‌های آیین اسلام  و سبک زندگی الهام گرفته از آن و آموزه‌های این امام همام مجموعه‌ای از این معارف و احادیث گرانقدر اهل بیت(ع) است که می‌تواند پرتوی از سبک زندگی و الگویی نمونه برای خانواده امروزی باشد.

انتهای پیام