آلبوم‌هایی که در واپسین روزهای۱۴۰۱ شنیدنی شدند/ حسرت‌های یک بازار

به گزارش خبرنگار مهر، تعدادی از هنرمندان و ناشران حوزه موسیقی که عمده آنها در حوزه‌هایی غیر از موسیقی تجاری فعالیت می‌کنند، در آخرین روزهای باقی مانده از سال ۱۴۰۱ در حالی آثار خود را پیش روی مخاطبان قرار می‌دهند که موضوع عرضه و فروش آثار موسیقایی در حوزه‌های فیزیکی و دیجیتالی طی سال‌های گذشته به واسطه کرونا و اتفاقات اخیر با چالش‌های بسیار زیادی مواجه شده‌اند.

البته اگرچه اکنون در فرآیند جهانی بازار موسیقی تغییر و تحولات بسیاری به وجود آمده که بررسی و واکاوی آن در مقایسه با فرآیند تولید و عرضه آثار موسیقایی در ایران تا حد زیادی بی انصافی است. اما باید پذیرفت که نظام اقتصادی موسیقی کشورمان هم تراز با رشد فزاینده هنرمندان و خوانندگان صاحب سبک در همه عرصه و گونه‌ها نتوانسته ایجاد کننده یک توازن مناسب در حوزه‌های عرضه و تقاضا باشد. موضوعی که واکاوی و جستجو در آسیب‌های پیرامون آنچه در حوزه عرضه فیزیکی و چه در حوزه عرضه دیجیتالی مساله مهمی است که باید روی آن بیشتر تمرکز کرد.

از سوی دیگر هدایت عرضه آثار موسیقایی از «آلبوم» به «تک آهنگ» نیز یکی دیگر از دگرگونی‌ها و تحولات عرضه آثار موسیقایی در جهان و به تبع آن ایران است که سبب شده موضوع انتشار آلبوم‌ها به ویژه در حوزه‌های جدی تر موسیقی نیز وارد بحران و چالش جدی شود که اگر مؤسسات، مجموعه‌ها و سازمان‌های دولتی عرصه فرهنگ و هنر در این حوزه یاری گر ناشران برای خرید و همیاری در فروش و عرضه درست محصولات آنها نباشند، طی ماه‌های آینده باید منتظر اتفاقات ناراحت کننده‌ای در این حوزه باشیم. کما اینکه اکنون نیز بسیاری از ناشران و تهیه کنندگان آثار موسیقایی که در حوزه موسیقی‌های جدی و فاخر فعالیت می‌کنند ناچار به توقف یا تعطیلی فعالیت‌های خود داشته‌اند.

به هر روی آنچه اشاره شد، توضیح مختصری از فرآیند تولید، عرضه و بازاریابی محصولات موسیقایی ایران طی ماه‌های اخیراست که اگر معدود ناشران فعال در حوزه تولید موسیقی جدی نباشند، باید فاتحه فروش آلبوم در ایران را خواند.

آنچه می‌خوانید گزارشی مختصر از انتشار پنج آلبوم جدید در حوزه موسیقی است که بدون تقدم و تاخر در آخرین روزهای سال ۱۴۰۱ پیش روی مخاطبان قرار گرفته‌اند.

آن سرو نشان؛ اولین تجربه یک هنرمند در سه تار نوازی

آلبوم «آن سر و نشان» از جمله آثار تازه منتشرشده در حوزه موسیقی ردیف دستگاهی ایران است که با تک نوازی تار هامان خلیلی و نوازندگی تمبک حمید قنبری در دسترس مخاطبان قرار گرفته است.

هامان خلیلی در توضیح این اثر نوشته است: آن سرّ و نشان اولین تجربه من در تکنوازی ساز تار است که حاصل جمع‌بندی اینجانب از تجربیات شخصی نوازندگی و اجراهای صحنه‌ای‌ام در ده سال اخیر است.

برخود لازم می‌دانم از استادان عزیزم مرحوم مسعود خلیلی، جلال حیدری، مسعود شعاری و بالأخص استاد محمدرضا لطفی که در جریان هنری من بیشترین اثرگذاری را داشته است، نهایت تشکر و قدردانی را داشته باشم و همچنین از همراهی هنرمند گرامی حمید قنبری که با نهایت صبوری در بخش ریتم همراه و یار من بودند، سپاسگزارم.

فاخته؛ شنیدن قطعات آوازی استاد فقید موسیقی

آلبوم «فاخته» نیز یکی دیگر از آثار موسیقایی تازه منتشر شده است که با هنرمندی مرحوم فرامرزپایور از استادان صاحب نام موسیقی ایرانی توسط نشر ماهور در دسترس مخاطبان قرار گرفت.

در توضیح این اثر آمده است: آلبوم حاضر دربرگیرنده شش تک‌نوازی سنتور شامل قطعات ضربی و قطعات آواز از استاد فرامرز پایور است. قطعات ضربی همه از ساخته‌های این هنرمند است، جز یک مورد، سه‌مضراب بیداد، نت‌نوشت تمامی آنها در کتب ایشان موجود است.

درباره گوشه‌ها هم باید گفت که به‌نظر می‌رسد که آنها به‌صورت بداهه نواخته شده‌اند. البته تعداد گوشه‌ها در هر دستگاه / آواز فرق دارد. برخی مانند دستگاه ماهور بسیار پُرتعداد و مفصل‌اند و برخی هم مانند دستگاه‌های چهارگاه و همایون کم‌تعدادتر و معطوف به شاه‌گوشه‌هایی خاص هستند.

۲۸ رنگ برای نی؛ شنیدن آثاری از دوره قاجار

آلبوم «۲۸ رنگ برای نی» عنوان یکی دیگر از آلبوم‌های منتشر شده این روزهاست که با بازسازی و اجرای زمان خیری و گردآوری قطعات و نوازندگی تمبک محمدرضا شرایلی پیش روی علاقه مندان قرار گرفته است.

در توضیحات تکمیلی این آلبوم آمده است:

اثری که پیش رو قرار دارد مجموعه ۲۸ رِنگ و ضربی قدیمی از آثار آهنگسازان، نوازندگان و موسیقیدانان بزرگ و صاحب‌نام ایران از دوره قاجار تا اواخر دوره پهلوی اول است که برای ساز نی انتخاب، آوانویسی، تدوین و اجرا شده است.

ضربی هایی اجراشده با سازهایی چون پیانو، تار، سنتور، کمانچه و بعضاً نی که با حفظ حالت و ظرایف نواخته‌های پیشینیان، برای «نی» آماده نواختن و شنیدن شده‌اند.

موسیقی نو در ایران؛ رسیدن به آلبوم پنجم با چند هنرمند

آناهیتا عباسی، آیدین صمیمی‌مفخم، سارا اباذری، امین شریفی، احسان خطیبی، آیدا شیرازی با همراهی علیرضا مشایخی از استادان شناخته موسیقی کشورمان آلبوم «موسیقی نو در ایران ۵» را منتشر کردند.

در توضیحات تکمیلی این آلبوم به قلم هانی اشرفی آمده است: علیرضا مشایخی با تعهّد برای ایجاد تحرّکی جدّی در فضای موسیقی ایران‌زمین، پس از تحصیل و کسب تجربه در محضر اساتید عالی‌رتبه موسیقی اروپا و نیز سال‌ها آهنگسازی به کشورش بازگشت و با همکاری موّثر فریماه قوام‌صدری در سال ۱۳۷۲ «گروه موسیقی تهران» را بنیاد نهاد. «گروه موسیقی تهران» بر آن بوده است تا با پرورش آهنگسازان و نوازندگان جوان در پارادایم موسیقی فاخر بین‌المللی و معرّفی و اجرای آثار آنها، امکان مواجهه شنیداری هموطنان را با آنچه مشایخی «موسیقی تفکّر» می‌نامد تدارک ببیند.

علیرضا مشایخی به‌عنوان یکی از معدود آهنگسازانی در تاریخ که همواره درگیر تامّلات فلسفی بوده است، تمام تلاش خود را برای تبیین موسیقی جدّی به‌مثابه «تداوم تفکّر» مصروف کرده است. مصاحبه‌ها، سخنرانی‌ها و کتب منتشر شده از او می‌تواند در این زمینه به ما یاری رساند تا بتوانیم به ژرفای تامّلات مورد نظر او در موسیقی‌اش بهتر گوش سپاریم.

«موسیقی تفکّر» یا «موسیقی نو»، در تقابل با موسیقی‌هایی که صرفاً به منظور تفنّن و التذاذ و آرامش بر پایه‌ی شیرینی تخدیر و نوستالژی بنا می‌شوند، طعم گسی را می‌ماند که برگشاینده تحرّک دیالکتیکی تولّد و بسط فرم‌های معناداری است که زیرلایه فرهنگ تاریخی انسان را پیش چشم ما می‌آورند و یا به بیان روشن‌تر تقدیر تاریخی بشر را در گوش سنگینمان نجوا می‌کنند.

ردیف آوازی به روایت عبدالله دوامی؛ شنیدن یک آلبوم آموزشی جذاب

«ردیف آوازی به روایت عبدالله دوامی» عنوان یکی از تازه‌ترین آلبوم‌ها در حوزه موسیقی ردیف دستگاهی ایران است که به تازگی با گردآوری مرحوم فرامرز پایور منتشر شده است.

در توضیح این آلبوم که با آواز رهام شیرمحمدزاده و نوازندگی سه تار محمدرضا شیرمحمدزاده منتشر شده، آمده است: اثر پیش رو اجرایی از ردیف آوازی استاد عبدالله دوامی بر مبنای آوانگاری استاد فرامرز پایور است که سعی شده وفاداری به مکتب و شیوه‌دوامی مبنای اجرا باشد. این اثر در قیاس با اجرایی که از خود استاد در دست است از حیث تعداد گوشه‌ها، مفصل‌تر بودن برخی جملات و تحریرها و نیز استفاده از اشعار متفاوت حاوی مطالب تکمیلی است.

برای آن‌که کار، علاوه بر جنبه‌ی آموزشی، جنبه‌ی شنیداری‌هنری نیز داشته باشد، این اثر به صورت ساز و آواز اجرا شده است.