دختران محروم از تحصیل در افغانستان به ناچار عازم مدارس دینی و یادگیری تلاوت قرآن شدند

تعداد مدارس اسلامی که بسیار شبیه مکتب‌خانه‌های قرآنی سابق هستند، از زمان بازگشت طالبان به قدرت در ماه اوت ۲۰۲۱، در سراسر افغانستان افزایش یافته‌است و دختران نوجوان به دلیل آنکه از تحصیل در مدارس متوسطه منع شدند، به طور فزاینده‌ای در کلاس‌های درس قرآنی شرکت می‌کنند.

دختران نوجوان در افغانستان در حالی به مدرسه بازگشته‌اند که در مدارس دینی موسوم به «مَدرَسَه» در افغانستان زیر نظر یک مبلغ دینی به آموزش تلاوت قرآن می‌پردازند.

فرح دختری ۱۶ ساله‌ که با روبنده‌ای صورت و موهایش را پوشانده بود به خبرگزاری فرانسه گفت: «ما افسرده شده بودیم، چرا که از تحصیل محروم بودیم. در آن زمان بود که خانواده‌ام تصمیم گرفتند که حداقل به اینجا بیایم. درحال حاضر تنها مکان باز برای ما مدارس اسلامی است.»

دختران به جای یادگیری ریاضی و ادبیات، قرآن را به زبان عربی می‌آموزند، زبانی که بیشترشان آن‌ را نمی‌دانند.

کسانی که می‌خواهند معنی آیات را یاد بگیرند، آن را جداگانه از معلمی که متن را به زبان محلی ترجمه و توضیح می‌دهد، می‌آموزند.

به اینستاگرام یورونیوز فارسی بپیوندید 

خبرگزاری فرانسه در بازدید از سه مدرسه‌ دینی در کابل و در شهر جنوبی قندهار از دوبرابر شدن تعداد دانش آموزان دختر به نسبت سال گذشته، بر طبق گفته‌ی مسئولان این مدارس، خبر داد.

برای فرح که آرزو داشت روزی وکیل شود، با ممنوعیت تحصیل دختران در مدارس متوسطه و دانشگاه‌ها دیگر رویایی نمانده و آرزوهایش نقش بر آب شده‌اند. با این حال، او که نام واقعی‌اش برای حفظ هویتش تغییر کرده است، از اینکه والدینش به او اجازه شرکت در این کلاس‌ها را داده‌اند، خود را خوش شانس می‌داند.

بن بست آموزشی طالبان

آموزش و پرورش دولت طالبان به تفسیری سختگیرانه از اسلام پایبند است.

به گفته برخی مقامات، ملا هبت‌الله آخوندزاده، رهبر طالبان و مشاوران مذهبی‌اش که مخالف تحصیل دختران و زنان هستند، احکام را صادر می‌کنند. 

آخوندزاده دستور داده است که صدها مدرسه‌ی مذهبی جدید ساخته شود، تا امارت اسلامی بتواند بر اساس شریعت تأسیس شود.

مقامات کابل تاکنون به بهانه‌های مختلف از جمله نیاز به کلاس‌های درس جداگانه برای دختران و یونیفورم‌های اسلامی که تا حد زیادی از قبل وجود داشت، اقدام به بستن مدارس دخترانه کرده‌اند.

دولت اصرار دارد که مدارس در نهایت بازگشایی خواهند شد.

جامعه بین‌المللی آموزش در نظام طالبان را به عنوان اصلی‌ترین بن‌بستی که موجب سلب آزادی زنان و دختران شده، محکوم کرده است.

«ما افسرده شده بودیم، چرا که از تحصیل محروم بودیم. در آن زمان بود که خانواده‌ام تصمیم گرفتند که حداقل به اینجا بیایم. درحال حاضر تنها مکان باز برای ما مدارس اسلامی است.» یکی از دختران محروم از تحصیل در افغانستان

وضعیت مدارس در شرایط ناگوار اقتصادی طالبان

به گفته آژانس‌های امدادرسان، با وجود آنکه دولت طالبان در شرایط بد اقتصادی قرار دارد و بیش از نیمی از جمعیت آن با گرسنگی روبرو هستند، هیچ کشوری دولت طالبان را به رسمیت نشناخته است.

حسنا، دانشجوی سابق رشته پزشکی، در حالی در مدرسه‌ای دینی در قندهار تدریس می‌کند که آیات قرآن را برای یک کلاس متشکل از ۳۰ دختر می‌خواند تا آنها تکرار کنند.

او گفت: «تحصیل در دانشگاه‌ها به ساختن آینده کمک می‌کند و ما را نسبت به حقوقمان آگاه می‌کند. اما در این مدارس دینی آینده‌ای وجود ندارد. آنها اینجا درس می‌خوانند، چرا که درمانده هستند.»

این مدرسه دینی که در ساختمانی قدیمی قرار دارد، با کلاس‌های درس کوچک، از برق بی‌بهره است. علیرغم محدودیت‌های مالی این مدرسه دینی، ده‌ها دانش‌آموز به صورت رایگان در کلاس‌ها شرکت می‌کنند.

انتقادات از روش تحصیل در مدارس دینی

ارزش‌های تحصیلی در این مدارس دینی به شدت مورد انتقاد است و کارشناسان معتقداند که این روش تحصیل مهارت‌های لازم برای اشتغال سودمند در بزرگسالی را ارائه نمی‌دهند.

عبدالباری مدنی، یکی از کارشناسان مسائل مذهبی در افغانستان در این‌باره معتقد است: «با توجه به شرایط کنونی، نیاز به آموزش مدرن در اولویت قرار دارد. باید تلاش کرد تا جهان اسلام عقب نماند. رها کردن آموزش مدرن مانند خیانت به ملت است.»

بسیاری از رهبران طالبان در مدرسه دارالعلوم حقانیه در پاکستان تحصیل کرده‌اند، این حوزه علمیه اسلامی لقب «دانشگاه جهاد» را به خود اختصاص داده است.

نیامت‌الله الفت، رئیس مطالعات اسلامی در اداره معارف ولایت قندهار، گفت که «دولت شب و روز در فکر افزایش مدارس اسلامی است.» وی ادامه داد:«هدف ما این است که بتوانیم نسل جدید این کشور را با آموزش خوب، آموزه‌های خوب و اخلاق خوب وارد جهان کنیم.»

هنوز هم کلاس‌های این مدارس در ساعات مختلفی برگزار می‌شود تا مانع از هرگونه تعامل میان دو جنس مخالف شود.

با این حال دختران از فضای این مدارس مذهبی برای در کنار دوستان خود بودن و انگیزه گرفتن یاد ‌می‌کنند و امیدوارند که روزی مدارس تحصیلی بازشود. این در حالی است که یکی از این دختران معتقد است که با وجود اینترنت و آموزش از راه دور این مدارس مذهبی تنها راه حل موجود برای ادامه تحصیل نیستند.