نطق مصدق در شورای امنیت سازمان ملل / وقتی ملی شدن نفت تندروی بود! / کودتای ۲۸ مرداد به روایت تصاویر بریتانیا / اعلام رادیویی کودتای ۲۸ مرداد / جزئیات عملیات آژاکس / چگونه تا پیروزی انقلاب ایران کودتا رخ نداد؟

بسته ویدیویی «تابناک» مجموعه‌ای از ویدیو‌ها عمدتاً متکی بر گزارش‌ها و تحلیل‌ها و ویدیویی‌هایی درباره دیگر موضوعات فرهنگی، اقتصادی و... است که تماشایش را از دست داده‌اید؛ نگاهی دوباره و متفاوت به آنچه در این بستر می‌توان فرا گرفت.

 

 

وقتی ملی شدن نفت تندروی بود!

پس از ملی شدن صنعت نفت ایران و اخراج کارکنان انگلیسی از صنایع نفتی ایران توسط محمد مصدق، هیات از انگلیس به ایران آمد تا حاکمیت وقت را برای تسلیم شدن و تحمیل انحصار نفتی به بریتانیا تحت فشار بگذارد. رئیس این هیات در زمان ورود به ایران با اشاره به اینکه دولت حاضر به دادن هیچ امتیازی به ایران نیست، دولت ایران را تندرو خواند! این ویدیو را با زیرنویس در «تابناک» می بینید.

 

 

نطق مصدق در شورای امنیت سازمان ملل

در جریان ملی شدن صنعت نفت، انگلیس پرونده نفتی ایران را به شورای امنیت سازمان ملل نیز کشاند. در شورای امنیت، محمد مصدق سخنرانی تاریخی کرد که بخش منتشر شده از این سخنرانی را در «تابناک» می بینید.

 

کودتای ۲۸ مرداد به روایت تصاویر بریتانیا

ریشه کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ در وقایع ۱۳۳۰ و جریان ملی شدن نفت نهفته است. بریتانیا در جریان مناقشه نفتی با ایران از طریق ثبت تصاویر و همچنین از طریق رادیو فارسی بی بی سی، روایت خود را از ماجرا می‌گفتند که طبیعتاً یک پروپاگاندا در راستای منافع بریتانیا بود. اکنون «تابناک» تمامی تصاویر ثبت شده توسط بریتانیایی‌ها را از این حوادث از تنش‌های ۱۳۳۰ تا کودتای ۱۳۳۲ کنار هم چیده و روایتی انگلیسی از کودتایی انگلیسی-آمریکایی را به تصویر کشیده است؛ کودتایی که پس از وقوع آن، انگلیسی‌ها با خوشحالی می‌گویند اکنون جریان نفت دوباره به سمت آن‌ها گشوده شد. این مستند ۴۵ دقیقه‌ای را با زیرنویس فارسی و توضیحات ویژه به صورت اختصاصی در «تابناک» تماشا می‌کنید.

اعلام رادیویی کودتای ۲۸ مرداد۱۳۳۲

همزمان با کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ علیه دولت مصدق با محوریت اردشیر زاهدی و هدایت سرویس‌های اطلاعاتی آمریکا و بریتانیا، سید مهدی میراشرافی افسر ارتش، نماینده مجلس شورای ملی و کارخانه دار در دوران پهلوی و مدیر روزنامه دست راستی تندرو «آتش» با حضور را رادیو با لحنی تند و آمیخته با دروغ، کودتا را رسماً اعلام کرد. صوت این ویدیو را در تابناک می‌شنوید.

 

جزئیات عملیات آژاکس

«عملیات آژاکس / Operation Ajax» که در ایران با نام کودتای ۲۸ مرداد شناخته می‌شود، اولین تلاش سی‌آی‌ای برای سرنگونی یک حکومت در کشوری دیگر بود. این عملیات که به رهبری کرمیت روزولت، نوه تئودور روزولت انجام شد، نقطه اوج فعالیت حرفه‌ای رئیس وقت سی‌آي‌ای آلن دالس بود. روزولت با نفوذ به ایران و پرداخت پول به برخی از ایرانیان و همچنین قرار دادن آشوبگران بین جمعیت، موفق شد مردم را علیه مصدق تحریک کرده و فرصت لازم برای شاه و طرفداران او ایجاد کند تا بتوانند مصدق را بازداشت و دولت او را سرنگون کنند. در این ویدیو می‌توانید شرح جزئیات این عملیات را از زبان کرمیت روزولت بشنوید.

چگونه تا پیروزی انقلاب ایران کودتا رخ نداد؟

پس از اوج گیری انقلاب، ماموریت ژنرال رابرت هایزر در ایران برای کودتا و جلوگیری از انقلاب مردم در سال ۱۳۵۷ به او ابلاغ شد تا سرنوشتی مشابه حرکت مصدق در سال ۲۹ مرداد ۱۳۳۲ برای انقلاب رقم بخورد، اما این بار طرح کودتا ناکام ماند و انقلاب مردم ایران پیروز شد. چرایی ناکامی این کودتا را در این موشن گرافی تاریخی می‌بینید.