شی جین ‌پینگ در دیدار با پوتین: ندای صلح و منطق در جنگ اوکراین بیشتر می‌شود

ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه و شی جین پینگ، رهبر چین امروز سه‌شنبه یکم فروردین / ۲۱ مارس در مسکو دیدار و گفت‌وگو کردند. این مذاکرات از جمله در مورد همکاری‌های اقتصادی دو کشور است.

به‌گفته کرملین، امضای دو توافق‌نامه بزرگ برای «مشارکت‌های فراگیر» و «همکاری‌های استراتژیک» از جمله در زمینه همکاری‌های نظامی-فنی در دستور کار قرار دارد. غرب نگران است که چین در جنگ اوکراین به روسیه کمک تسلیحاتی بکند. دمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین اعلام کرد که پوتین دیدگاه روسیه را در مورد بحران اوکراین برای شی توضیح خواهد داد.

شی و پوتین در آغاز این سفر سه روزه بر روابط نزدیک میان دو کشور تأکید کردند. پوتین گفت این همکاری‌ها به تقویت بنیان‌های اساسی نظم چندقطبی جهانی کمک می‌کند و دو کشور به‌طور مشترک به عدالت بین‌المللی کمک می‌کنند.

به گزارش رسانه‌های دولتی چین، شی در مورد مسئله اوکراین گفت: «ندای صلح و منطق در حال افزایش است و اکثر کشورها از کاهش تنش‌ها و مذاکرات صلح حمایت می‌کنند و مخالف ریختن نفت بر روی آتش‌اند». شی با اشاره به برنامه ۱۲ ماده‌ای خود برای پایان دادن به جنگ اوکراین تأکید کرد که «تاریخ نشان می‌دهد که مناقشات باید در نهایت از طریق گفت‌وگو و مذاکره حل‌وفصل شوند». او در عین‌حال بار دیگر خواستار پایان تحریم‌ها علیه روسیه شد.

چین هنوز روسیه را به دلیل حمله به اوکراین محکوم نکرده، اما بارها علیه استفاده از سلاح هسته‌ای در جنگ اوکراین سخن گفته است. پکن در ابتکار صلح خود خواستار آتش‌بس و گفت‌وگو شده است.

پوتین نیز به شی جین پینگ گفت به پیشنهادهای چین برای حل مناقشه اوکراین به دیده احترام می‌نگرد. شی به نوبه خود از پوتین تمجید کرد.

ابتکار صلح چین عمدتاً در غرب به‌عنوان ترفندی برای خرید زمان توسط پوتین برای سازماندهی مجدد نیروهایش و تحکیم کنترل خود در سرزمین‌های اشغالی رد شده است. مقام‌های اوکراینی و غربی نگران هرگونه آتش‌بسی هستند که صرفاً خطوط مقدم را خاموش کند و روسیه را در تلاش برای پیشروی در پی شکست‌های جدی، به برتری برساند.

جان کربی، سخنگوی کاخ سفید گفت شی جین پینگ باید از نفوذ خود برای تحت فشار گذاشتن پوتین به‌منظور خروج نیروهایش از اوکراین استفاده کند.

«چین خود را قربانی روسیه نمی‌کند»

راجان کومار، کارشناس علوم سیاسی هند از مرکز مطالعات روسیه و آسیای مرکزی در دانشگاه جواهر لعل نهرو، دیدار شی جین پینگ از مسکو را کمتر به جنگ اوکراین مربوط می‌داند و معتقد است دیدار پوتین و شی بیشتر تلاش‌های دوجانبه‌ برای همکاری‌های بیشتر است. کومار گفت بدون حمایت کشورهای جنوبی جهان، ادامه رهبری روسیه در خطر خواهد بود و حمایت پکن از جنگ روسیه علیه اوکراین تاکنون محدود بوده است.

کومار ائتلاف و اتحادی میان روسیه و چین نمی‌بیند. او می‌گوید حتی دانشگاهیان چینی استدلال می‌کنند که غرب عمداً می‌خواهد این توهم را ایجاد کند تا روایت ائتلاف دولت‌های اقتدارگرا در مقابل کشورهای دمکراتیک را گسترش دهد. به‌گفته او چنین نمایندگی‌ای تأثیر منفی بر روابط چین با سایر کشورها دارد. کومار گفت:

اگر پکن واقعاً در کنار روسیه قرار بگیرد، خطر شکست و انزوا آن را تهدید خواهد کرد. تجارت چین با روسیه تنها دو درصد است در حالی‌که بیشتر روابط تجاری چین با غرب است.

راجان کومار در مقاله‌ای که در «ایندین اکسپرس» نوشته گفته است که چین به‌عنوان بازیگر مهم در تجارت جهانی منافع اقتصادی خود را قربانی محافظت از روسیه نمی‌کند.

میکو هووتاری، مدیر مؤسسه مطالعات چین (مرکاتور) به شبکه رادیویی آلمان گفت روسیه شریک کلیدی سیاست خارجی چین محسوب می‌شود و درک نزدیک رهبران دو کشور بی‌نظیر است. هووتاری روابط اقتصادی دو کشور را در جهت توسعه زیرساخت‌ها و امکان تأمین بیشتر گاز از روسیه به چین می‌بیند و می‌گوید چین قطعاً می‌تواند روسیه را در رابطه با جنگ اوکراین تحت فشار قرار دهد با این حال، پکن بر اساس منافع خود تصمیم می‌گیرد.

استفن روت، خبرنگار پیشین شبکه «ای.آر.دی» آلمان در چین بر وابستگی روسیه به چین تأکید کرد و گفت روسیه به چین به‌عنوان بازار جایگزین فروش نفت و گاز نیاز دارد تا اقتصاد خود را حفظ کند. با این حال رهبری چین در این همکاری برای دوری از تحریم‌های غرب از همه مرزها عبور نخواهد کرد.

فشار غرب

شی جین پینگ قرار است به‌شکل آنلاین با ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین نیز گفت‌وگو کند. ایرینا ورشچوک، معاون نخست‌وزیر اوکراین به روزنامه ایتالیایی کوریره دلا سرا گفت:

ما منتظر تأیید این خبر هستیم. این اقدام مهمی خواهد بود. آن‌ها چیزهایی برای گفتن به یکدیگر دارند.

دولت آلمان نیز از چین خواسته است که در تلاش‌های میانجی‌گری خود مستقیماً به زلنسکی مراجعه کند.

وزارت امور خارجه اوکراین از شی خواسته است تا از نفوذ خود در روسیه برای پایان دادن به جنگ استفاده کند.

آمریکا هم از سفر شی به مسکو انتقاد کرده است. آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا در واشنگتن به حکم بازداشت بین‌المللی اخیر علیه پوتین اشاره کرد و گفت سفر شی به مسکو نشان داد که چین در قبال پاسخگویی کرملین به جنایت‌های صورت گرفته در اوکراین احساس مسئولیت نمی‌کند و ترجیح می‌دهد از روسیه حمایت دیپلماتیک کند.

از اوکراین نیز اظهارات انتقاد‌آمیزی به گوش می‌رسد که براساس آن‌ها چین با گسترش روابط نزدیک اقتصادی خود با روسیه به تأمین مالی جنگ کمک می‌کند.

جبهه جنگ

روز سه‌شنبه یکم فروردین / ۲۱ مارس ارتش اوکراین اعلام کرد که روسیه به حملات هوایی و همچنین حملات موشکی به مناطق وسیعی در شرق اوکراین ادامه داده است.

اوکراین گفته است که هدف اصلی روسیه رسیدن به مرزهای دونتسک و لوهانسک در دونباس است که مناطق وسیعی از آن در حال حاضر تحت کنترل روسیه قرار دارد.

براساس اطلاعات ارتش اوکراین، نیروهای روسیه بار دیگر به شهر باخموت – محل طولانی‌ترین و خونین‌ترین نبردها – و سایر اهداف حمله کردند اما این حملات دفع شده‌اند. ارتش اوکراین گفته است: «اشغالگران حملات خود به شهر باخموت را متوقف نمی‌کنند».

اوکراین همچنین روز سه‌شنبه اعلام کرد که انفجاری در شهر ژانکوی در شمال شبه‌جزیره کریمه تحت اشغال روسیه رخ داده است و موشک‌های کروز کالیبر-کی‌ان روسیه حین حمل از طریق راه‌آهن منهدم شده‌اند. اداره اطلاعات وزارت دفاع اوکراین گفته است که این موشک‌ها برای شلیک از کشتی‌های ناوگان دریای سیاه روسیه طراحی شده‌اند. با این حال اوکراین مسئولیت این انفجار را برعهده نگرفت.

روز گذشته چندین کشور عضو اتحادیه اروپا در بروکسل توافق کردند که به‌طور مشترک یک میلیون گلوله توپ ۱۵۵ میلی‌متری برای اوکراین خریداری کنند. ایالات متحده نیز آخرین بسته کمک‌های تسلیحاتی خود به اوکراین را به ارزش ۳۵۰ میلیون دلار اعلام کرد.