جراحی رباتیک چه مزایا و معایبی دارد؟

بسیاری از بیمارستان‌های ایالات متحده و اروپا از فناوری جراحی رباتیک استقبال کرده‌اند. پرکاربردترین سیستم جراحی رباتیک بالینی شامل بازوی دوربین‌دار و بازو‌های مکانیکی با ابزار جراحی متصل به آن‌ها است. جراحان، بازو‌ها را در حالی که در کنسول رایانه‌ای نزدیک میز جراحی نشسته‌اند کنترل می‌کنند. این کنسول به جراح نمایی با وضوح از ناحیه نشان داده و همراه با بزرگنمایی، دید سه‌بعدی از ناحیه جراحی نیز ارائه می‌دهد و جراح می‌تواند در حین عمل، بر کار دیگر اعضای تیم جراحی نیز نظارت کامل داشته و به آن‌ها کمک کند.

جراحانی که از سیستم رباتیک استفاده می‌کنند تفاوت جراحی با آن نسبت به انجام جراحی توسط ابزار‌های سنتی را درک خواهند کرد. یکی از تفاوت‌ها دقت عمل بیشتر با کمک ربات و مشاهده بهتر ناحیه جراحی است. با استفاده از جراحی رباتیک، جراحان می‌توانند اقدامات ظریف و پیچیده‌ای را انجام دهند که ممکن است انجام آن کار‌ها با روش‌های دیگر، دشوار یا غیرممکن باشد. غالباً، جراحی رباتیک جراحی کم تهاجمی است و از مزایای این جراحی کم تهاجمی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

عوارض کمتر مانند عفونت کمتر محل جراحی
درد و خونریزی کمتر
بهبودی سریع‌تر
جای زخم کوچک‌تر و کمتر

نتایج مطالعه اخیر محققان کالج دانشگاهی لندن و دانشگاه شفیلد نشان داده است که جراحی رباتیک خطر کمتری دارد و دوره نقاهت آن نیز برای بیماران کوتاه‌تر است. اولین کارآزمایی بالینی این عمل که توسط دانشمندان کالج دانشگاهی لندن و دانشگاه شفیلد انجام شده نشان داده است که انجام جراحی با کمک ربات‌ها برای برداشتن و ترمیم سرطان مثانه به بیماران این امکان را می‌دهد تا خیلی سریع‌تر بهبود پیدا کنند و به میزان قابل توجهی زمان کمتری را در بیمارستان صرف کنند. نتایج مطالعه اخیر محققان کالج دانشگاهی لندن و دانشگاه شفیلد نشان داده است که جراحی رباتیک خطر کمتری دارد و دوره نقاهت آن نیز برای بیماران کوتاه‌تر است.

اما جراحی رباتیک نیز ممکن است خطراتی در پی داشته باشد برای مثال می‌توان به عفونت اندک در محل جراحی و برخی عوارض دیگر اشاره کرد. گفتنی است گزینه جراحی رباتیک برای همه افراد مناسب نیست و افراد باید با پزشک خود در مورد مزایا و خطرات جراحی رباتیک و مقایسه آن با سایر تکنیک‌ها صحبت کنند.

برخلاف جراحی باز که شامل کار مستقیم جراح بر روی بیمار و ایجاد برش‌های بزرگ در پوست و ماهیچه می‌شود، جراحی به کمک ربات به پزشکان امکان می‌دهد از راه دور ابزار‌های کمتر تهاجمی را با استفاده از کنسول و نمای سه‌بعدی کنترل کنند. محققان کالج دانشگاهی لندن اظهار کردند: به رغم اینکه جراحی به کمک ربات به طور گسترده در دسترس است، ارزیابی بالینی قابل توجهی وجود نداشته است. در این مطالعه ما می‌خواستیم مشخص کنیم که آیا جراحی با کمک ربات در مقایسه با جراحی باز در زمینه کاهش زمان سپری شده در بیمارستان، کاهش پذیرش مجدد و بهبودی بهتر و کیفیت زندگی بهتر است یا خیر. یک یافته غیرمنتظره کاهش چشمگیر لخته‌های خون در بیمارانی بود که تحت عمل جراحی رباتیک قرار گرفتند. این نشان‌دهنده یک جراحی ایمن است که بیماران از عوارض بسیار کمتر و بازگشت سریع‌تر به زندگی عادی سود می‌برند. نتایج این مطالعه مهم است. با استفاده از این جراحی پیشرفته، زمان بستری شدن در بیمارستان کاهش می‌یابد و بهبودی سریع‌تر می‌شود. در نهایت به بیماران امکان می‌دهد سریع‌تر به خانه بازگردند.

اگر ربات‌ها جراحان آینده جهان باشند، چه خواهد شد؟

در مطالعه‌ای دیگر، اما محققان نگاهی متفاوت به این فناوری نوظهور داشته و آن را بسیار کاربردی و نیاز جامعه می‌دانند و معتقدند که با کمک آن، کار‌ها با دقت بیشتری انجام می‌شود.

ربات‌های امروزی نه تنها قادر به انجام عملیات پیچیده هستند، بلکه می‌توانند دستیاران خوبی برای پزشکان در اتاق عمل نیز باشند. بیمارستان‌های Klinik Permanence و Sale-Spital برای اولین بار در سوئیس از بازوی رباتیک «ماکو» ساخت آمریکا استفاده کردند. ماکو به جراحان این امکان را می‌دهد تا عمل تعویض کامل یا جزئی از زانو یا مفصل ران را با دقت بی‌سابقه‌ای انجام دهند.

گئورگ راتر (Georg Rauter) استاد مهندسی پزشکی دانشگاه بازل سوئیس در پاسخ به محدودیت‌های این فناوری گفت: امنیت داده‌ها مسئله مهمی است، خصوصاً در حوزه رباتیک پزشکی. هکر‌ها با استفاده از اینترنت اشیا می‌توانند حملاتی داشته باشند که این بسیار خطرناک است. برخلاف سایر دستگاه‌ها حمله سایبری به یک ربات می‌تواند عواقب بسیار جدی در پی داشته باشد. برای مثال در حوزه پزشکی ربات‌ها به منظور انجام کار خاصی برنامه‌ریزی شده‌اند و اگر دستورالعمل آن‌ها به هر نحوی تغییر کند زندگی افراد در معرض خطر بسیار زیادی قرار می‌گیرد. به همین دلیل بیمارستان‌ها سعی می‌کنند سیستم‌های آی تی بسته‌ای داشته و ربات‌ها نیز به اینترنت متصل نباشند.

منبع: Codete /clevelandclinic

باشگاه خبرنگاران جوان علمی پزشکی فناوری