چرا زلزله در خوی تکرار می‌شود؟/ پاسخ‌های مهم یک زلزله‌شناس

ایرن مهرگان: خوی امروز برای پنجمین بار با زلزله‌ای به بزرگی ۵.۶ ریشتر لرزید، رشته‌ زلزله‌هایی که از مهر سال گذشته ادامه دارد و به فروردین امسال کشیده شده است.

سیزدهم مهر سال ۱۴۰۱ برای اولین بار زلزله‌ای به بزرگای ۵.۶ ریشتر خوی را لرزاند، اتفاقی که ۲۸ دی سال گذشته مجدد و با همان قدرت تکرار شد، اما این پایان کار نبود، روز ۸ بهمن ۱۴۰۱ زلزله‌ی بزرگتری یعنی ۵.۹ ریشتر سبب شد مردم خوی یک‌بار دیگر زلزله را تجربه کنند، تجربه‌ای که ۲۵ اسفند ۱۴۰۱ مجدد تکرار شد تا رسانه‌ها بنویسند خوی با زلزله‌ی ۵.۶ ریشتری لرزید.

حالا رشته زلزله‌های خوی به امسال کشیده شده است، صبح امروز اهالی مناطق خوی و سلماس یک زلزله دیگر را تجربه کردند، مهدی زارع، استاد پژوهشگاه زلزله، در گفت‌وگو با خبرآنلاین می‌گوید: ««این منطقه تلاقی گسل‌های مهم شمال‌شرقی، جنوب‌غربی گسل خوی و شمال غربی، جنب‌شرقی مثل گسل سیاه‌چشمه‌خوی است.»

او در پاسخ به این پرسش که چرا این منطقه بسیار لرزه‌خیز شده است بیان می‌کند: «در بررسی‌هایی که ما انجام دادیم رد پای مداخلات انسانی در بروز این زلزله‌ها دیده می‌شود، دخالت انسان در حذف آب‌های زیرزمینی و خشک کردن دریاچه ارومیه دو عاملی هستند که در تحریک این منطقه برای زلزله موثر هستند. طی ۳۱ سال گذشته از این ناحیه حدود ۹ میلیارد متر مکعب آب از دشت خوی کشیده شده است، دشت خوی و دشت سلماس از جمله دشت‌های بحرانی استان آذربایجان غربی هستند. همچنین حدود ۲۵ میلیارد متر مکعب آب از سطح دریاچه ارومیه حذف شده است و در سال ۱۴۰۱ این دریاچه عملاً خشک شد و فقط بخش شمالی دریاچه با عمق کم و به شدت شور آب داشت، لذا حذف آب دریاچه ارومیه و کشیدن آب زیرزمینی دو فاکتوری هستند که در تحریک سنگ‌کره در منطقه پیرامونی دریاچه ارومیه از جمله مناطق خوی و سلماس موثر بودند، امروز ما نتایج مداخلات انسانی در حذف آب‌های سطحی و زیزمینی را به‌صورت لرزه خیزی ادامه دار در منطقه خوی و سلماس مشاهده می‌کنیم.»

این زلزله‌شناس درباره ادامه پس‌لرزه‌ها می‌گوید: «وقتی در یک منطقه زلزله مهمی می‌آید، تا شکستگی‌های موجود به وضعیت تعادل جدید برسد طول می‌کشد، برای رسیدن به وضعیت تعادلی جدید، در شکستگی گسلی که در آن‌جا زلزله اصلی رخ داده و دچار گسستگی شده، مرزهای کوچکتری شروع به شکستن می‌کنند و هربار شکستن این مرزها منجر به زلزله‌هایی با اندازه کوچکتر می‌شوند، هرچقدر ابعاد این مرزها بزرگتر باشد پس لرزه‌های بزرگتری شاهد هستیم و برعکس.»

آن‌طورکه در آخرین گزارش‌ها از خسارت زلزله امروز خوی آمده این زلزله ۵.۶ ریشتری در بهار ۱۴۰۲ منجر به مصدوم شدم ۱۱۰ نفر و تخریب ۸ منزل مسکونی شده است.(تا لحظه تنظیم این گزارش)

۲۳۳۲۳۳