سالروز درگذشت نخستین فضانورد جهان

۵۵ سال پیش در چنین روزی (۲۷ مارس ۱۹۶۸) «یوری الکسی یویچ گاگارین»، فضانورد روس و نخستین فضانورد جهان در سن ۳۴ سالگی درگذشت.

به گزارش ایسنا، «یوری الکسی یویچ گاگارین» در ۹ مارس ۱۹۳۴ میلادی در یکی از روستاهای کشور روسیه متولد شد. علاقه گاگارین به فضا، ریشه در کودکی وی داشته و در دوران کودکی‌اش هواپیماهای مدل می‌ساخت و کتاب‌های ژول ورن را با علاقه مطالعه می‌کرد.

پدرش «الکسی ایوانویچ گاگارین» کشاورز و مادرش، «آنا تیموفیونا گاگارینا» چوپان بود. گاگارین در سال ۱۹۴۱ پا به مدرسه گذاشت، اما حمله نازی‌ها باعث تعطیلی مدرسه شد و آلمان‌ها، منزل آنها را اشغال کردند.

گاگارین و خانواده‌اش به اجبار، یک زیرزمین برای خود ساختند و تا پایان جنگ در آنجا به سر بردند. آن‌ها بعد از جنگ به شهر کوچک «گژانسک» که امروز به افتخار او، «گاگارین» نامیده می‌شود، مهاجرت کردند و در این شهر بود که وی بار دیگر  به مدرسه رفت. پس از پایان دوره دبیرستان وارد آموزشگاه خلبانی شد و در نهایت به نیروی هوایی شوروی پیوست.

یوری گاگارین در سال ۱۹۵۵ پس از فارغ‌التحصیلی از هنرستان، به دانشکده نیروی هوایی «اورنبورگ» رفت تا پرواز با هواپیماهای نظامی را بیاموزد. وی در سال ۱۹۵۷، مدت کوتاهی پس از پرتاب «اسپوتنیک-۱» (اولین ماهواره جهان)، با امتیازهای بالا و دریافت مدرک خلبانی از این دانشکده فارغ‌التحصیل شد.

نکته جالب راجع به ظاهر وی، قد ۱۵۷ سانتی‌متری وی بوده است که در انتخاب گاگارین به عنوان «فضانورد» موثر بوده است.

گزینش نخستین فضانوردان

تا روزهای پیش از پرواز، هر 6 عضو منتخب در گروه، مورد آزمایش‌های دشواری قرار گرفتند تا استقامت جسمی و روانی آن‌ها ثابت شود. روز ۱۷ مارس سال ۱۹۶۱، فضانوردان منتخب، تیم بزرگ پشتیبانی و گروهی از مقام‌های رسمی وارد پایگاه فضایی «بایکونور» شدند.

روز ۸ آوریل، یعنی تنها چند روز پیش از پرواز فضایی، «یوری گاگارین» به عنوان نامزد اصلی پرواز گزینش شد.

گاگارین در ساعت شش و هفت دقیقه صبح روز چهارشنبه ۱۲ آوریل ۱۹۶۱ به وقت مسکو، از پایگاه فضایی «بایکونور» با فضاپیمای «وستوک-۱» در مدار زمین قرار گرفت.

نخستین جمله‌هایی که گاگارین به زمین مخابره کرد این بود: «پرواز به خوبی ادامه دارد، دید خوبی دارم، من زمین را می‌بینم، خیلی زیبا است.»

در حالی که گاگارین در مدار زمین پرواز می‌کرد، درجه نظامی او به افتخار موفقیتش از ستوانی به سرهنگیار ارتقاء پیدا کرد.

مدارگرد حامل یوری گاگارین پس از آنکه ۱۰۸ دقیقه با سرعت ۲۷۴۰۰ کیلومتر در ساعت، یک بار زمین را دور زد و اولین فضانورد جهان را به سلامت به زمین بازگرداند و به این ترتیب، افتخاری بی‌نظیر برای یوری گاگارین و کشورش، به ارمغان آورد.

یوری گاگارین پس از بازگشت به زمین، بلافاصله تبدیل به ستاره‌ای جهانی شد.

پس از این موفقیت بی‌نظیر در روز ۲۷ مارس ۱۹۶۸، هواپیمای «میگ-۱۵»، یوری گاگارین و مربی پروازش طی یک پرواز تمرینی دچار سانحه شد و سقوط کرد و هر دو سرنشین آن کشته شدند.

هرساله در شب ۱۲ آوریل، جشن‌هایی با نام «شب یوری» برای یادبود یوری گاگارین در نقاط مختلف جهان برپا می‌شود.

«مجمع عمومی سازمان ملل» در نشست ویژه‌ای درتاریخ ۷ آوریل ۲۰۱۱ قطعنامه‌ای صادر کرد که به موجب آن روز ۱۲ آوریل به مناسبت سالگرد پرواز تاریخی یوری گاگارین به دور مدار زمین، «روز پرواز فضایی بشر» نامگذاری شده است.

تصاویر کمتر دیده شده از «یوری گاگارین»

روز ۱۲ آوریل ۱۹۶۱ برابر با ۲۳ فروردین ۱۳۴۰ یک نام، تیتر تمام روزنامه‌های جهان شد: یوری الکسیویچ گاگارین.

وی سفری یک ساعت و چهل و هشت دقیقه‌ای داشت که حتی در آن زمان هم چندان طولانی به شمار نمی‌رفت. اما زمان سفر مهم نبود، اهمیت سفر گاگارین در ارتفاع و مسیری بود که طی کرد: گاگارین، زمین را در ارتفاعی ۳۲۷ کیلومتر چرخیده بود و نام خود را در تاریخ سیاره ما به عنوان «نخستین فضانورد جهان» به ثبت رساند.

گاگارین در ۱۹۶۰ جزو نخستین گروه کیهان‌نوردان انتخاب شد و در ۱۲ آوریل ۱۹۶۱ با سفینه «وستک-۱» به فضا سفر کرد. وستک -۱ در مداری با اوج ۳۲۷ کیلومتر و حضیض ۱۶۹ کیلومتر به گرد زمین چرخید. این سفینه پس از طی مسافت ۴۰۸۶۸ کیلومتر که ۱۰۸ دقیقه طول کشید به زمین بازگشت.

آنچه در ادامه می‌بینید منتخبی از عکس‌های کمتر دیده شده او و صفحاتی از روزنامه اطلاعات است که پرواز گاگارین را منتشر کرده است.

حذف نام نخستین فضانورد جهان به دلیل روس بودن!

سال گذشته یک کنفرانس فضایی که به افتخار یوری گاگارین، فضانورد مشهور شوروی سابق برگزار می‌شد، نام خود را به دنبال حمله روسیه به اوکراین تغییر داد. حذف و سانسور نام گاگارین را می‌توان به فهرست تحریم‌ها علیه روسیه در پی حمله این کشور به اوکراین اضافه کرد.

این بنیاد غیرانتفاعی فضایی در بیانیه‌ای اعلام کرد که با توجه به رویدادهای کنونی جهان، بنیاد «شب یوری» (Yuri’s Night) نام خود را به «جشن فضا: آنچه در آینده رخ می‌دهد را کشف کنید»  (A Celebration of Space: Discover What’s Next) تغییر خواهد داد.

یوری گاگارین در سال ۱۹۶۱ تبدیل به اولین فردی شد که به فضا رفت. در همان سال آلن شپرد آمریکایی نیز پس از گاگارین به فضا سفر کرد. گاگارین به خاطر سفر فضایی تاریخی خود تبدیل به ستاره‌ای جهانی شد و نشان‌ها و عنوان‌های افتخار بی‌شماری از سراسر جهان دریافت کرد.

انتهای پیام