ایده‌ی فانوس‌های رمضان از کجا آمد؟ /فروش فانوس‌های رمضان در آمازون

سمیه تاج الدین: ماه رمضان هر سال می‌آید و خیابان‌های کشورهای عربی پر از فانوس‌هایی با اشکال و انواع مختلف می‌شود که به عنوان مهمترین دکوراسیون این ماه مقدس به شمار می‌رود.

این ایده در دوران فاطمیون در قاهره پدید آمد و از آنجا به بیشتر کشورهای عربی منتقل شد.

مصری‌ها همیشه مشتاق خرید فانوس‌های رمضان درست قبل از ماه روزه بوده و هستند، چرا که به راهی برای شاد بودن آنها تبدیل شده است.

با وجودی که تعداد زیادی فانوس‌های رمضان از کشورهای دیگر وارد مصر و سایر کشورهای عربی می‌شوند؛ اما هنوز هستند برخی کارگاه‌های تخصصی که در ساخت فانوس‌های رمضان فعالیت می‌کنند و به کار اجدادی خود ادامه می‌دهند؛ چرا که ساخت فانوس‌های رمضان حرفه‌ای قدیمی و به جا مانده از پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها برای نوه‌هاست.

این کارگاه‌های تخصصی که بیشتر در محله‌های قدیمی مصر فعالیت می‌کنند چند هفته پیش از شروع ماه مبارک رمضان شروع به کار می‌کنند. در واقع می‌توان گفت که یکی از صنایع رایج در مصر است و مصری‌ها با سرگرم‌شدن در این صنعت، به استقبال رمضان می‌روند و چند هفته به این کار ادامه می‌دهند.

شکل و شمایل فانوس‌هایی که امروزه در ماه مبارک رمضان در مصر مورد استفاده قرار می‌گیرد، به حدود صد سال پیش یا کمی بیشتر برمی‌گردد، هر چند که تفاوت‌هایی با فانوس‌های امروزی داشت.

این سنت اگرچه برای تزئین و نور مساجد و مراکز خرید و مراکز کسب و کار بود؛ اما امروزه به عنوان دکوراسیون منازل نیز استفاده می‌شود.

در تاریخچه‌ی این فانوس‌ها چنین آمده است که فانوس رمضان سنتی به جا مانده از دوران فاطمیون است. با ورود معزالدین به قاهره جوهر الصقلی، فاتح قاهره دستور داد مردم شمع به دست به استقبال چهارمین خلیفه‌ی فاطمی بروند، مردم هم امر او را اجرا کردند و برای این که شمع‌ها خاموش نشود، آن را در حفاظی چوبی که با نخل و پوستی نازک احاطه شده بود، قرار دادند.

در این هنگام خلیفه از مشاهده‌ی چنین فانوس‌هایی به وجد آمد و به شیوخ مساجد دستور داد که در مساجد فانوس‌هایی که داخل آنها شمع‌های روشن قرار دارد، آویزان کنند. پس از مدتی روشن کردن فانوس در ماه رمضان به رسم و عادتی معمول در مصر تبدیل شد و به عنوان یکی از نمادهای شادمانی به خاطر فرا رسیدن ماه رمضان و سنتی دوست داشتنی مورد استفاده قرار گرفت.

بعدها این سنت از مصر به بیشتر کشورهای عربی منتقل و به یکی از سنت‌های مرسوم ماه رمضان به ویژه در «دمشق»، «حلب»، «قدس» و «غزه» تبدیل شد.

در حال حاضر مصر یکی از مهمترین کشورهای اسلامی است که صنعت ساخت فانوس رمضان در آن رشد چشمگیری یافته و به شکوفایی رسیده است.

فانوس رمضان که با دستان مصری‌ها ساخته می‌شود و در واقع یکی از صنایع دستی در این کشور است، در بسیاری از کشورهای عربی نیز به فروش می‌رسد.

اگرچه این سنت قدیمی بوده است و در گذشته به صورت دستی ساخته می‌شد، اما امروزه با استفاده از تکنولوژی جدید فانوس‌هایی روانه بازار می‌شوند که مورد استقبال همگان قرار می‌گیرند. یکی از اینها استفاه از چراغ‌های ال ای دی در فانوس‌هاست یا ریسه‌هایی برقی که به صورت فانوس ساخته می‌شوند.

بسیاری از سازندگان این فانوس‌ها از این موقعیت و مناسبت استفاده می‌کنند تا این فانوس‌ها را در شکل و شمایل مدرن عرضه کنند.

آنها تصاویر و قیمت فانوس‌های ساخته شده را در سایت‌های مختلف از جمله آمازون به منظور فروش در میان مسلمانان و به ویژه کشورهای عربی قرار می‌دهند که در بسیاری موارد قیمت آنها چشمگیر است.

منبع: العین

۵۷۲۴۹