فواید قابل توجه روزه برای سلامتی

کاهش فشار خون، سم‌زدایی، برطرف شدن بیماری‌های التهابی، کاهش قند خون و تجزیه چربی‌ها از جمله فواید روزه است.

بیشتر افراد روزه را به عنوان یک وظیفه دینی و شرعی انجام می‌دهند. اما فقط افراد کمی از فواید روزه برای سلامتی آگاه هستند. اگر روزه‌داران تمام نکات ایمنی و پزشکی روزه را رعایت کنند، روزه یک تمرین خوب برای حذف سموم بدن و کاهش قند و ذخایر چربی خون است.

فواید روزه برای سلامتی

معده و دستگاه گوارش از اعضای پرکار اندام آدمی است و با سه وعده غذا که معمول مردم است تقریبا در همه ساعات دستگاه گوارش به هضم، تحلیل و جذب و دفع مشغول است. از یک سو روزه باعث می‌شود این اعضای بدن استراحت کنند و از فرسودگی و کار مداوم مصون بمانند و نیروی تازه‌ای بگیرند.

از سوی دیگر از ذخایر چربی که عوارض زیادی برای بدن دارند؛ تحلیل رفته و کاسته می‌شود. روزه عادت غذا خوردن سالم را ترویج داده و ایمنی بدن را نیز تقویت می‌کند.

فواید روزه برای معده
از فواید روزه برای سلامتی می‌توان تاثیر آن بر دستگاه گوارش را نام برد. روزه در حقیقت باعث استراحت معده می‌شود. در حالت روزه، اسید معده به جای غذا به وسیله صفرا خنثی می‌شود و از ایجاد زخم معده کاسته می‌کاهد.

افراد روزه‌دار باید توجه داشته باشند که پرخوری، موجب عوارض زیادی برای دستگاه گوارش می‌شود. روزه گرفتن کار دستگاه گوارش را نرمال کرده و در نتیجه فعالیت‌های متابولیسمی را بهبود می‌دهد.

تاثیر روزه گرفتن بر چربی بدن و خون

طی مطالعات صورت‌گرفته روزه گرفتن برای افراد مبتلا به چربی خون بالا مفید است. روزه میزان چربی‌های نامطلوب موجود در خون را تنظیم کرده و موجب افزایش میزان چربی مفید خون در بدن می‌شود. همچنین روزه گرفتن برای کاهش چربی‌های دور شکم مفید است.

روزه و سم‌زدایی بدن

غذا‌های آماده و فرآوری شده حاوی مقدار زیادی از مواد افزودنی هستند. این مواد افزودنی ممکن است در بدن به مواد سمی تبدیل شوند. بسیاری از این سموم در بدن به شکل چربی ذخیره می‌شوند. در هنگام روزه گرفتن به ویژه در بازه زمانی زیاد، به علت سوخت‌وساز بدن و نیاز بدن به انرژی این چربی‌ها می‌سوزند و سموم آزاد می‌شوند.

کبد، کلیه و سایر ارگان‌ها در سم‌زدایی بدن نقش دارند. پیروی از یک برنامه غذایی صحیح در ایام ماه مبارک رمضان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است تا هم بتوان عادات غذایی غلط را اصلاح کرد و هم از برکات معنوی این ماه بهره برد.

روزه و کاهش وزن

از دیگر فواید روزه بر سلامتی بدن می‌توان به کاهش وزن اشاره کرد. روزه‌داری باعث کاهش وزن سریع می‌شود. ذخایر چربی را در بدن کاهش می‌دهد. با این حال روزه یک برنامه خوب برای کاهش وزن نیست. کاهش مصرف چربی و قند و افزایش مصرف میوه و سبزیجات برای رسیدن به کاهش وزن بهتر است.

تاثیر روزه بر اعتیاد

مواد مخدر مانند الکل، کوکائین، نیکوتین و کافئین نمونه‌هایی هستند که با روزه گرفتن می‌توان به طور چشم‌گیری مصرف آن‌ها را کاهش داد. اکثر مردم با کمک روزه می‌توانند سیگار یا نوشیدنی‌های کافئین‌دار را ترک کنند.

تاثیر روزه بر بیماری‌های قلبی و عروقی

اکثر موارد بیماری قلبی عروقی نیاز به مراقبت طولانی دارند. نام بردن تاثیرات مستقیم روزه بر سلامت قلب دشوار است. روزه به طور مستقیم بر قلب تاثیر نمی‌گذارد. بلکه از طریق کنترل فاکتور‌های خطر قلبی باعث کاهش احتمال ابتلا به بیماری قلبی در یک فرد سالم می‌شود.

روزه گرفتن به طور منظم باعث کاهش کلسترول، فشار خون و قند خون می‌شود. همچنین روزه باعث کاهش میزان چربی در بدن می‌شود. با کاهش قند خون خطر ابتلا به دیابت و اضافه وزن که جز عوامل خطر برای بیماری‌های قلبی است کاهش می‌یابد.

روزه فشارخون بالا را تعدیل می‌کند. یکی از روش‌های غیر دارویی برای کاهش فشار خون، اصلاح رژیم غذایی و کاهش مصرف چربی است. روزه کمک می‌کند تا خطر ابتلا به گرفتگی عروق توسط ذرات چربی کاهش یابد.

تاثیر روزه بر قند خون

کاهش قند خون نیز از فواید روزه بر سلامتی بدن است. در اثر بالا رفتن سوخت‌و‌ساز بدن در هنگام روزه گرفتن، گلوکز تجزیه می‌شود؛ تا انرژی بدن تامین شود. روزه اثرات مثبتی روی حساسیت به انسولین دارد. یک تحقیق نشان داده است که پس از دوره‌های روزه گرفتن انسولین در پیام‌دهی به سلول‌ها برای گرفتن گلوکز از خون بهتر عمل می‌کند.

برطرف کردن پاسخ‌های التهابی با روزه

از دیگر فواید روزه برای سلامتی می‌توان به تاثیر آن بر سیستم ایمنی نام برد. برخی از مطالعات نشان می‌دهد که روزه‌داری بیماری‌های التهابی و آلرژی را برطرف می‌کند. از نمونه‌های بیماری‌های التهابی می‌توان به ورم مفاصل، ورم مفاصل و آرتریت روماتوئید و بیماری‌های پوستی مانند پسوریازیس اشاره کرد.

نظر دانشمندان درباره روزه 

یک دانشمند روسی: روزه عامل پاکسازی بدن است

دکتر الکسی سوفورین یک دانشمند روسی است که معتقد است، در هنگام روزه داری جسم به جای غذا از ذخیره چربی که در مردان ۲۰ درصد و در زنان تقریباً ۳۰ درصد وزن بدن است، استفاده می‌کند و بدین وسیله با مصرف آن‌ها و به وسیله روزه بدن خود را پاکیزه می‌کند، ۹۵ درصد بیماری‌های مردم ناشی از پرخوری و سوءتغذیه است. پس در روزه داری یکی از اهداف عالی بهداشتی و درمانی یعنی تأمین، حفظ و ارتقای سلامت بدن تحقق می‌یابد.

اصلاح بیماری‌های روده توسط روزه و نظر یک پزشک 

انسان با یک چهارم غذا‌هایی که می‌خورد، زنده می‌ماند و با سه چهارم بقیه، پزشکان امرار معاش می‌کنند.

دکتر گوتل پاهم نیز معتقد است؛ ۸۰ درصد بیماری‌ها از تخمیر غذا در روده‌ها ناشی می‌شود که همه این بیماری‌ها با روزه قابل اصلاح است. دکتر فروموزان روزه را شستشو کننده اعضای درون بدن معرفی می‌کند و معتقد است که به خصوص در روز‌های اول روزه داری زبان باردار است، عرق بدن زیاد است، دهان بو می‌گیرد، گاه آب بینی جاری می‌شود. این‌ها همه نشانه شستشوی کامل بدن است پس از چند روز، بوی بد برطرف می‌شود، اسید اوریک کاهش می‌یابد. شخص احساس سبکی فوق العاده می‌کند و در این حال اعضای بدن در حال استراحت هستند.

نوسازی بافت‌های بدن با کمک روزه‌داری

الکسیس کارل یک فیزیولوژیست فرانسوی درباره روزه داری، ابراز داشت: روزه داری با ایجاد گرسنگی، پروتئین‌ها و مواد چربی اندام‌ها را بسیج می‌کند که تمام مواد خالص خود را برای نگهداری تعادل محیط داخلی و قلب قربانی کنند و با ایجاد تشنگی، آب بافت‌ها را می‌گیرد و بدین ترتیب روزه تمام بافت‌های بدن را می‌شوید و آن‌ها را نوسازی می‌کند.

دکتر مویل از فواید بهداشتی روزه داری به استراحت و نظم دستگاه گوارش اشاره می‌کند و می‌گوید؛ روزه سبب می‌شود بدن انرژی ذخیره خود را صرف دفع این مواد سمی کند. دکتر لوترنر آلمانی از روزه به عنوان بهترین فرصت برای فرم بخشیدن به بدن انسان نام می‌برد. به هر حال هر انسان سالم و یا بیماری محتاج روزه است و حالت مهتابی چهره روزه دار نشان از جوانی و نشاط در روزه داران دارد.

روزه؛ راهی برای سلامت روان

چرچیل روزه را راهی برای آرامش اعصاب می‌دانست، او عادت داشت بعضاً ۲۴ ساعت و حتی ۴۸ ساعت غذا نخورد، تا بتواند راحت تصمیم بگیرد.

ویل دورانت روزه را مایه تقویت اراده و تندرستی مردم معرفی می‌کند و در واقع روزه را عامل ارتقا سلامت روان می‌داند. روزه داری عزتمندی و اعتماد به خدا را افزایش می‌دهد.

مطالعات نشان داده است که اضطراب، افسردگی، افکار وسواسی و پارانوییدی (سو ظن) با روزه داری بطور چشمگیر کاهش می‌یابد. همچنین فعالیت کلیه‌ها طبیعی می‌شود. غلظت هورمون‌ها به استاندارد نزدیک می‌شود. آرامش عصبی و روانی ایجاد می‌گردد. حملات قلبی و عروقی کاهش می‌یابد. کلسترول خوب بدن یعنی HDL افزایش پیدا می‌کند.

بهبودی دیابت غیر وابسته به انسولین با کمک روزه

دکتر اتوبوخنگر منشأ روزه را در مرحله اول در تفکر و عمل معنوی و در مرحله دوم نوسازی بدن می‌دانست؛ لذا در یکی از پژوهش‌ها به این نتیجه می‌رسد در حالی که گرسنگی بیماری دیابت را وخامت می‌بخشد، ولی روزه داری، دیابت غیر وابسته به انسولین را بهبودی می‌بخشد. 

روزه در حالت کلی برای افراد سالم علاوه بر اثرات معنوی و انجام وظیفه شرعی در سلامتی بدن هم نقش بسیار مهمی دارد. اما در صورتی که افراد درگیر بیماری خاصی هستند نیاز است برای روزه گرفتن حتما با پزشک خود مشورت کنند.

لازم به ذکر است تاثیرات روزه برای سلامت بدن که در طول مقاله به آن‌ها پرداختیم؛ در بدن افراد سالم اتفاق می‌افتد و کسانی که دچار بیماری‌های قلبی، ضعف سیستم ایمنی و هر نوع دیگری از بیماری هستند، حتما با مشورت پزشک اقدام به روزه‌داری کنند.

باشگاه خبرنگاران جوان علمی پزشکی کلينيک