جشنی سوت‌وکورتر از هر سال + فیلم  

نرگس کیانی: روز جهانی تئاتر، هم‌زمان با روز ملی هنرهای نمایشی، مصادف با هفتم فروردین در حالی در ایران گرامی داشته شد که حال‌وهوای فضای مجازی متفاوت از فضای رسمی بود. در فضای مجازی از حسین محمدی، بازیگر زندانی تئاتر یاد شد و این روز را به او تبریک گفتند و همچنین از احوال ناخوش این روزهای تئاتر سخن به میان آمد؛ از این که تئاتر و تئاتری‌ها در برابر وضعیت جدید به وجود آمده، در واکنش به آن‌چه در شش ماه گذشته در ایران رخ داد، چه باید بکنند و آیا باید همان مسیر پیشین را ادامه داد یا به فکر راه‌حلی تازه بود. مسائل و مشکلاتی چون چهارچوب‌های تنگ‌تر شده شورای نظارت و ارزشیابی اداره‌کل هنرهای نمایشی، دغدغه‌های مالی، کمبود بودجه و وضعیت بغرنج تئاتر خصوصی هم چیز تازه‌ای نیست و همواره بوده است.

روز ملی هنرهای نمایشی امسال بی‌سروصداتر از سال‌های گذشته برگزار شد. امسال خبری از مراسمی که هر ساله در مجموعه تئاتر شهر برگزار می‌شد نبود، گروه‌های نمایشی خیابانی در محوطه این مجموعه گرد هم نیامدند و نشانی از اجراهای خیابانی‌شان به چشم نیامد. این مراسم امسال در تهران در تالار هنر، تالار سنگلج و همین‌طور در شهر خوی به یاد زلزله‌زدگان این شهر، برگزار شد. آن‌چه در تهران گذشت چندان به طول نینجامید و در تالار هنر به اجرای «مانتکو در سرزمین پادشاهی» به کارگردانی مهدی خجستگی و در تالار سنگلج به اجرای «ماشین دودی» به نویسندگی و کارگردانی حسین تفنگدار وصل شد. «مانتکو در سرزمین پادشاهی» به نویسندگی نلی مک کاسلین با ترجمه حسین ‌فدایی‌حسین و کارگردانی مهدی خجستگی از ۷ فروردین تا ۶ اردیبهشت هر روز ساعت ۱۷ و ۳۰ در تالار هنر روی صحنه می‌رود. «ماشین دودی» هم از ششم تا هجدهم فروردین هر روز ساعت ۱۹ و ۳۰ اجرا می‌شود.

در مراسم روز جهانی تئاتر در تالار هنر و سنگلج چه گذشت؟

مراسم روز جهانی تئاتر و روز ملی هنرهای نمایشی روز دوشنبه ۷ فروردین از ساعت ۱۷ با حضور کاظم نظری، مدیرکل هنرهای نمایشی، مریم کاظمی بازیگر و کارگردان تئاتر، حسین فدایی‌حسین نمایشنامه‌نویس و کارگردان تئاتر و جمعی از تماشاگران و مخاطبان در تالار هنر آغاز شد.

کاظم نظری، مدیرکل هنرهای نمایشی در ابتدای این مراسم ضمن تبریک روز جهانی تئاتر و روز ملی هنرهای نمایشی از لزوم توجه به هنرمندان و مخاطبان تالار هنر به عنوان سرمایه‌های تئاتر کودک و نوجوان سخن گفت. برگزاری نمایشگاه عکس آثار اجرا شده در یک سال گذشته از زاویه دوربین عکاسان رضا معطریان، کاوه کرمی، میلاد میرزاعلی و سپیده طالبی و همچنین اجرای نمایش «مانتکو در سرزمین پادشاهی» به کارگردانی مهدی خجستگی از دیگر برنامه‎های تالار هنر در این روز بود.

نظری سپس برای ادامه این مراسم به تالار سنگلج رفت. پریسا مقتدی مدیریت تماشاخانه سنگلج و هنرمندانی چون جواد انصافی، داوود داداشی، علی یدالهی، منوچهر اکبرلو، هادی حوری، بهرام سروری‌نژاد و داوود فتحعلی‌بیگی از حاضران در این مراسم بودند که ساعت ۱۹ برگزار شد. نظری در سنگلج گفت: «سال جدید را به سرمایه اصلی تئاتر یعنی مخاطبانش تبریک می‌گویم و آرزوی شادکامی و سلامتی برای این عزیزان دارم. این که مخاطبان تئاتر را تنها نگذاشته‌اند باعث خوشحالی و مباهات است و بسیار خرسندم که آن‌ها برای تماشای نمایش «ماشین دودی» آن هم در روز جهانی تئاتر و روز ملی هنرهای نمایشی در تماشاخانه سنگلج حاضر شده‌اند.»

قرائت پیام روز جهانی تئاتر نوشته سمیحه ایوب بازیگر زن مصری توسط داوود فتحعلی‌بیگی بازیگر و کارگردان پیشکسوت تئاتر، قرائت بخشی از گفت‌وگوی علی نصیریان بازیگر و کارگردان باسابقه تئاتر درباره شخصیت نمایشی «مبارک» و آرزوی او برای زنده کردن کاراکترهای «مبارک و سیاه» توسط پریسا مقتدی مدیریت تماشاخانه سنگلج و تبریک روز جهانی تئاتر و روز ملی هنرهای نمایشی توسط هفت حاجی‌فیروز هفت سین به دست از دیگر برنامه‌های تماشاخانه سنگلج در روز ملی هنرهای نمایشی بود.

حاجی‌فیروزهایی که از شهرهای مختلف ایران آمدند

سیدمهرداد کاووسی اگرچه خود را علاقه‌مند به هنرهای نمایشی و خصوصا نمایش‌های ایرانی معرفی می‌کند اما سابقه‌ای طولانی در زمینه نقالی و شاهنامه‌خوانی دارد. او می‌گوید: «به درخواست تالار سنگلج که همواره به نمایش‌های ایرانی نگاهی ویژه دارد و همین‌طور به سفارش مهدی صفاری‌نژاد، بازیگرانی از همدان و چند شهر دیگر به تهران آمدند تا در قالب ۷ سیاه یا مبارک روز جهانی تئاتر و روز ملی هنرهای نمایشی را به مخاطبان حاضر در تالار سنگلج و تماشاگرانی که برای تماشای نمایش «ماشین دودی» آمده بودند تبریک بگویند. کار ما در کنار اساتیدی چون داوود فتحعلی‌بیگی، جواد انصافی، داوود داداشی و... بسیار دشوار بود اما تلاش کردیم وجه نمادگرایانه حاجی‌فیروز را به مخاطب نشان دهیم که خوشبختانه مورد استقبال هم قرار گرفت.»

سیدمهرداد کاووسی که دی ۱۴۰۱ با نقالی «رزم رستم و اشکبوس» در بخش آیینی، سنتی رتبه اول بیست‌وچهارمین جشنواره بین‌المللی قصه‌گویی کانون را کسب کرد همچنین توضیح داد که این ۷ سیاه در قالب شعرخوانی و رقص کاملا با یکدیگر هماهنگ بودند. کاووسی در مورد علاقه‌اش به سیاه‌بازی هم گفت: «من به تمام شاخه‌های نمایش ایرانی علاقه‌مندم و در حوزه نقالی فعالیت می‌کنم و در حوزه سیاه‌بازی هنرجو هستم.»

در خوی چه گذشت؟

بخشی از مراسم گرامی‌داشت روز جهانی تئاتر و روز ملی هنرهای نمایشی، روز دوشنبه هفتم فروردین ساعت ۱۳:۳۰ در خوی برگزار شد. برگزاری این بخش از مراسم به همت اداره‌کل هنرهای نمایشی، انجمن هنرهای نمایشی ایران و اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان آذربایجان غربی، با هدف همراهی، حمایت و بهبود شرایط روحی مردم و هنرمندان زلزله‌زده خوی، صورت گرفت. علیرضا نوروزی، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان غربی، اسرافیل فرج‌اللهی، مدیرعامل انجمن هنرهای نمایشی ایران، جواد ساجدی‌نژاد، معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی فرمانداری خوی و حجت‌الاسلام حجت قاسم‌خانی، امام جمعه شهرستان خوی، از حاضران در این رویداد بودند.

پخش پیام ویدئویی اسماعیل خلج، بازیگر و کارگردان پیشکسوت به مناسبت روز جهانی تئاتر، اجرای آیین‌های «تکم‌گردانی» و «عاشیق‌خوانی» و همچنین قرائت پیام روز جهانی تئاتر توسط سیدجلیل آغداشی از پیشکسوتان تئاتر استان آذربایجان غربی، از دیگر بخش‌های این مراسم بود. در بخشی از این مراسم، از سیدجلیل آغداشی، پیشکسوت تئاتر استان، امید خاک‌پور، رییس انجمن هنرهای نمایشی این استان و ناصر بیضایی، دیگر هنرمند تئاتر آذربایجان غربی تقدیر شد. این مراسم با اجرای نمایش خیابانی «نوروزخوانی کوسا اویونی» به نویسندگی و کارگردانی مهدی صالحیار به پایان رسید.

ویدئویی که در ادامه مشاهده می‌کنید مربوط به تالار سنگلج است.