آیا تندیس داوود میکل آنژ «پورنوگرافی» است؟

 آیا تندیس داوود میکل‌آنژ «پورنوگرافی» است؟

 
   مدیر مدرسه‌ای در فلوریدای آمریکا به این دلیل که سر کلاس هنر، تصویری از داوود اثر میکل‌آنژ به دانش‌آموزان نشان داده شد، با شکایت یکی از والدین که آن را «پورنوگرافی» خواند، مجبور به استعفا شد.   به گزارش بی بی سی، این اظهارنظر عجیب و بحث‌برانگیز شد به‌ویژه آنکه در کشورهای غربی عمدتا از آزادی آموزش دفاع شده و بین اثر هنری برهنه و پورنوگرافی تفاوت قائل می‌شوند.   مجسمه داوود یکی از مشهورترین آثار هنری جهان است که میکل‌آنژ هنرمند سرشناس ایتالیایی بین سال‌های ۱۵۰۱ تا ۱۵۰۴ آن را ساخت. این مجسمه ۵.۱۷ متر است و کاملا برهنه است. داوود یکی ازپیامبرانی است که در کتاب مقدس نامش برده شده و جالوت غول‌پیکر را شکست داد.   وقتی به دانش‌آموزان کلاس ششم در سر درس هنر رنسانس، تصویری از مجسمه داوود نشان داده شد، یکی از والدین آن را پورنوگرافی خواند و از معلم مربوطه شکایت کرد.   دو نفر از والدین دیگر هم خواستند درباره محتوای کلاس پیش از آنکه تدریس شود، مطلع شوند.   این کلاس درس که برای دانش‌آموزان یازده-دوازده ساله بود، همچنین به نقاشی «آفرینش آدم» اثر دیگری از میکل‌آنژ و «زایش ونوس» بوتیچلی اشاراتی داشته است.   در پی این شکایت، هوپ کاراسکولا، مدیر «تالاهاسی کلاسیک اسکول» در نتیجه اولتیماتوم هیات مدیره که استعفا دهد یا اخراج خواهد شد، تن به استعفا داد.   بر اساس گزارش‌های رسانه‌های محلی، خانم کاراسکولا دلیل این را نمی‌داند که چرا او خواسته شد استعفا دهد، اما به‌نظر او این موضوع به شکایت‌ها از کلاس هنر مرتبط است. او کمتر از یکسال مدیر این مدرسه بود.   بارنی بیشاپ سوم، رئیس هیات مدیره در مصاحبه‌ای با نشریه آمریکایی «اسلیت» گفت سال پیش مدیر مدرسه طی نامه‌ای را والدین در جریان قرار داد که به دانش‌آموزان مجسمه داوود نشان داده خواهد شد اما امسال این کار انجام نشد. او این موضوع را یک «اشتباه فاحش» دانست و افزود «والدین در هرزمانی حق دارند بدانند که چه موضوع یا تصویر بحث‌برانگیزی به فرزندانشان درس داده خواهد شد.»   آقای بیشاپ گفت: «ما قرار نیست کل مجسمه داوود را به بچه‌های مهدکودک‌ نشان دهیم. ما قرار نیست که این مجسمه را به دانش‌آموزان کلاس دوم نشان دهیم. نشان دادن کل مجسمه داوود برای برخی سنین مناسب است. باید ببینیم زمان این سن کی هست.»   چه کسی تصمیم می‌گیرد کودکان چه ببینند؟ در کتاب مقدس آمده که وقتی آدم و حوا از میوه ممنوع خوردند، عورت‌هایشان برهم نمایان شد و به این تریب، از فردوس برین به زمین هبوط کردند. ازاین روند به‌عنوان معرفت و آگاهی یاد شده است. در فرهنگ‌ها و تمدن‌های متاخر، آلات تناسلی جزو مناطق ممنوعه و تابو عنوان شده، موضوعی که در قرن بیستم به چالش کشیده شد.   اینکه دیدن تصاویر برهنه یا نیمه برهنه یا آموزش‌های جنسی به کودکان برای چه سنی از آنها مناسب است، در کشورها و فرهنگ‌های مختلف محل بحث است. برخی از کشورها، آموزش‌های لازم را در سنین دبستانی جایز می‎‌شمارند و این اقدام را باعث آگاهی کودک نسبت به بدن انسان می‌دانند. برخی دیگر از کشورها سنین بالاتر و بلوغ را دوره مناسب می‌دانند.   اما تفاوت‌های فرهنگی تنها تعیین‌کننده نیست بلکه قدرت‌های سیاسی نیز در این مساله نقش‌آفرین هستند. غالبا این موضوعات در کشورها نردبانی است برای جلب توجه افکار عمومی و کسب رای. عموما سیاست‌های دست‌راستی موضوعاتی که «ممنوعه» خوانده می‌شود از جمله برهنگی، پورنوگرافی، تشکیل خانواده زوج همجنس و مسایلی از این قبیل را یکی از محورهای برنامه‌های خود قرار می‌دهند.   در همین ماجرای میکل‌آنژ، رُن دسانتیس، فرماندار فلوریدا روز پنج‌شنبه قانونی را تعمیم داد که براساس آن، مدارس عمومی از تدریس «آموزش جنسی و هویت جنسیتی» منع شوند.   معلمانی که از این قانون تخطی کنند از کار معلق خواهند شد یا مجوز تدریسشان را از دست خواهند داد.   یا مثلا در ایتالیا با روی کار آمدن دولت دست‌راستی، مساله خانواده‌های همجنس‌گرا به چالش کشیده شده است.   هنجارهای مرتبط با برهنگی و نمایش اندام جنسی در دوره‌ها و فرهنگ‌های گوناگون متفاوت است و در جوامع انسانی نگاه واحدی به اینکه برهنگی ذاتا خوب است یا بد وجود ندارد.   برای مقامات عورت‌ها را بپوشانید   این نخستین باری نیست که مجسمه داوود بحث‌برانگیز شده است.   ملکه ویکتوریا یک کپی از این مجسمه داوود را به موزه کنزینگتون جنوبی (بعدها موزه وی‌اند‌ای) در سال ۱۸۵۷ هدیه داد. وقتی او این مجسمه را دید، ظاهرا آنقدراز برهنگی آن شوکه شده بود که یک برگ انجیر سفارش داده شد تا اندام تناسلی مجسمه را بپوشاند.   آنطور که سایت موزه ویکتوریا و آلبرت می‌گوید این برگ در زمانی که اعضای پادشاهی از مجسمه بازدید می‌کنند، روی مجسمه نصب می‌شود.   یک مورد دیگر، سفر رئیس‌جمهور پیشین ایران به ایتالیا است.   حسن روحانی، رئیس جمهور ایران در جریان سفرش به ایتالیا همراه با ماتئو رنتسی، نخست وزیر ایتالیا از قصر کاپیتول (کامپیدولیو) در رم دیدن کرد.   در عکس‌ها و تصاویری که از بازدید او از این قصر در رسانه‌های ایتالیایی منتشر شده بود، دیده می‌شد که تعدادی از مجسمه‎ه‌ای برهنه در داخل جعبه‌ای قرار گرفته‌اند که دیده‌ نشوند.   مخالفان چه می‌گویند؟   در پی استعفای بحث‌برانگیز این مدیرمدرسه، موزه فلورانس که مجسمه داوود در آن نگهداری می‌شود، از معلمان و دانش‌آموزان مدرسه فلوریدا دعوت کرد که از این مجسمه بازدید کنند. سیسیلیا هولبرگ گفت که این مدیر مدرسه باید «پاداش» داده شود نه «مجازات» شود.   خانم هالبرگ گفت: «صحبت درباره دوره رنسانس بدون نشان دادن داوود، که نمادی مسلم از هنر و فرهنگ است و نمادی از یک دوره تاریخی، بی‌معنی است.»   او گفت از این خبر «بهت‌زده» شد و افزود اگر کسی مجسمه داوود را مصداق پورنوگرافی بداند به این معنی است که نه کتاب مقدس را فهمیده و نه خود فرهنگ غربی را.   به نظر خانم هالبرگ «باید بین برهنگی و پورنوگرافی تمایزی قائل شد. درباره مجسمه داوود، هیج ویژگی پورنوگرافی یا متجاوزانه‌ای وجود ندارد. داوود یک پسر جوان است، یک چوپان که طبق کتاب مقدس لباس خودنما به تن نداشت اما می‌خواست با آنچه داشت از مردمش دفاع کند.»   او همچنین می‌گوید که سراسر ایتالیا پر است از آثار هنری نه فقط در موزه‌ها بلکه در شهرها، میادین و خیابان‌ها که نقش‌های برهنه‌اند. با این حساب آیا این، پورنوگرافی است؟ آیا شهرها به‌خاطر تصاویر هنری از شکل انسان باید تعطیل شوند؟   داریو ناردلا، شهردار فلورانس هم از معلمی که به دانش‌آموزان تصویر داوودِ میکل‌آنژ را نشان داد، دعوت کرد از این شهر وآثار هنری‌اش بازدید کند.   او در توییتی نوشت: «خلط کردن هنر با پورنوگرافی، مسخره است. هنر، تمدن است و کسانی که هنر را تدریس می‌کنند باید مورد احترام قرار گیرند.»   توماسو مونتاناری، استاد تاریخ هنر «دانشگاه خارجیان» در سیه‌نا هم گفته چنین گرایشی «نگران‌کننده» است.   او گفت: «اول اینکه این نگرانی از فقدان آزادی تحصیل برخاسته زیرا خانواده‌ها نباید آن را محدود یا دستکاری کنند. دوم اینکه از نقطه‌نظر فرهنگی، جهان غرب گرایش به این دارد که بنیادگرایی و سانسور را با جوامع دیگر مرتبط کند و باور دارد که توانایی گسترش دیدگاه ایده‌آل دموکراتیک را بسط دهد.»   او در این رابطه افزود که «اما این عقب‌گردی فرهنگی آشکارا حضور دیدگاه‌های بنیادگرا را درون جهان غرب برجسته می‌کند.»

در همین زمینه:

 گلشیفته فراهانی، دکتر سروش و برهننگی حضرت داوود

 
فیلمها و خبرهای بیشتر در کانال تلگرام پیک ایران