اظهارنظرها و واکنش‌ها به موضوع حق دادخواهی بازماندگان اعضای اعدام‌شده مجاهدین خلق

حامد اسماعیلیون، از چهره‌های شاخص اپوزیسیون ایران، در نشستی دو ساعته در کمیته‌ای در پارلمان کانادا بر ضرورت توجه به دادخواهی بازماندگان اعضای سازمان مجاهدین خلق که در دهه ۶۰ اعدام شدند در کنار باقی دادخواهان تأکید کرد.

این اظهارات او که زنده در اینستاگرام پخش می‌شد در همان جلسه و در لایو اینستاگرام با واکنش منفی یاسمین پهلوی، همسر شاهزاده رضا پهلوی، روبه‌رو شد و این واکنش بلافاصله به موجی از واکنش‌های مثبت و منفی دامن زد.

حامد اسماعیلیون، نویسنده و از دادخواهان قربانیان پرواز پی‌اس ۷۵۲ که با دو موشک سپاه پاسداران در آسمان تهران منهدم شد، روز دوشنبه در جلسه یادشده، در کنار سایر اعضای «ائتلاف» از جمله شاهزاده رضا پهلوی، به پرسش یک سناتور کانادایی پاسخ داد که پرسید: «دربارهٔ مجاهدین خلق باید چه بدانیم؟»

آقای اسماعیلیون در پاسخ گفت: «دربارهٔ مجاهدین خلق دو مسئله مطرح است. یکی مسئله دادخواهی کسانی است که در حق آنها ظلم شده و دیگری اعمال غیرقابل فراموشی این سازمان است.»

او گفت:‌ «من خودم در غرب ایران زندگی می‌کردم و هرگز شبی که مجاهدین خلق از غرب کشور به ایران حمله کردند را فراموش نمی‌کنم. مجبور شدیم خانه‌مان را ترک کنیم و تا حدود چهل روز نتوانستیم به خانه‌مان برگردیم. آنها با ارتش عراق علیه ایران همکاری کردند و مردم ایران این موضوع را فراموش نخواهند کرد. هیچ‌کدام از ما در همبستگی مهسا با مجاهدین خلق هیچ تماسی نگرفته و نمی‌گیریم و معتقدیم آنها نماینده مردم ایران نیستند.»

آقای اسماعیلیون اما در عین حال اضافه کرد: «هیچ‌کس نمی‌تواند حق خانواده‌ها برای دادخواهی را نادیده بگیرد و برای کمک به این دادخواهی بهترین‌اش را انجام خواهد داد.»

این سخنان با واکنش یاسمین پهلوی مواجه شد و وی در حساب کاربری خود در اینستاگرام نوشت: «برای من روشن نیست چرا آقای اسماعیلیون، وقت این جلسه را صرف دادخواهی برای خانواده‌های مجاهدین می‌کند. من فکر می‌کنم آقای اسماعیلیون باید روی خانواده‌های قربانیان انقلاب مهسا تمرکز کند.»

کاربران شبکه‌های مجازی فارسی‌زبان، به ویژه توئیتر، به صحبت‌های اسماعیلیون و خانم پهلوی واکنش‌های متعددی نشان داده‌اند.

ازجمله آسیه امینی روزنامه‌نگار و فعال ایرانی حقوق مدنی و حقوق زنان در پیامی نوشت: «دادخواهی خانواده‌ها ربطی به مسئولیت‌های سازمان‌های سیاسی ندارد. این دو را قاطی نکنیم! مسئله سر «خانواده‌های مجاهدین» بود و توضیح ما هم این بود که دادخواهی حق همه خانواده‌هاست. نه کسی از سیاست‌های سازمان مجاهدین دفاع کرده، نه حق پرسشگری از گذشته و عدم شفافیت آنها زیر سوال رفته!»

از سوی دیگر داریوش معمار، روزنامه‌نگار، در این باره نوشت: «بسیاری از مردم عادی، اقوام، جوانان و نوجوانان آزادیخواه، قربانیان مشترک جمهوری اسلامی و سازمان مجاهدین هستند. صد البته دادخواهی اعدام‌شدگان سال ۶۷ حق مسلم خانواده‌های آن‌هاست، اما در این دادخواهی سازمان مجاهدین کنار جمهوری اسلامی در صف اول متهمان است.»

همزمان عده‌ای از جمله تعدادی از بازماندگان اعضای اعدام‌شده سازمان مجاهدین در شبکه‌های اجتماعی همچون توییتر تاکید کرده‌اند که «دادخواهی حق ماست»، دادخواهی «لطفی نیست» که کسی به دیگری بکند و دادخواهی از ظلم جمهوری اسلامی مجاهد و سلطنت‌طلب و معترض نمی‌شناسد.

هزاران زندانی سیاسی از گروه‌های چپ و از اعضا یا هواداران سازمان مجاهدین خلق در تابستان ۶۷، در زندان‌های سراسر ایران از جمله اوين و گوهردشت در تهران با دستور مستقیم روح‌الله خمینی، رهبر وقت جمهوری اسلامی، و با تصمیم یک هئیت معروف به «هیئت مرگ» اعدام شدند.

به دلیل پنهان‌کاری جمهوری اسلامی، آمار دقیقی از این اعدام‌ها وجود ندارد، اما بر اساس گزارش سازمان عفو بین‌الملل، در آن دوران دست‌کم ۴۴۸۲ تن شامل مرد و زن، در فاصله دو ماه ناپدید شدند.

جنبش دادخواهی در ایران که در چند سال اخیر گسترش یافته است از دهه شصت و به‌ویژه پس از کشتار ۱۳۶۷ با پیگیری مادران و پدران دادخواه زندانیان کشته شده شکل گرفت.

حامد اسماعیلیون، چند روز پیش در نشست «همبستگی، پلی به سوی آزادی» در کانادا، گفته بود که «موج‌های بعدی انقلاب زن زندگی آزادی» در راه است و «دادخواهی» بخشی از این حرکت است.

بیشتر در این باره:

اعدام‌های سال ۱۳۶۰؛ غبارروبی از یک پرونده فراموش‌شده