بافت تاریخی را با بافت فرسوده اشتباه نگیریم

ایسنا/قم پژهشگر تاریخ قم گفت: کسی که می‌خواهد در خصوص شهری میراثی و هویتی که ویژگی‌های شاخص دارد تصمیم بگیرد نیاز به مشاور تاریخی دارد و نباید بدون مطالعه آجری جابجا شود.

سید محسن محسنی در گفت‌وگو با ایسنا در رابطه با پیشینه قم عنوان کرد: سابقه تاریخی قم به قبل از اسلام بر می‌گردد. قم یک شهر دینی و مذهبی است که بر اساس اطلاعاتی که بنده دارم کهن ترین شهر شیعه نشین جهان نیز هست.

وی بیان کرد: شهر قم در دوران معاصر یک ویژگی دیگر نیز پیدا کرده و دومین مرکز سیاسی کشور نیز شده است؛ یعنی بسیاری از افرادی که در سطح کشوری تصمیم می‌گیرند و تصمیم‌های شان بر همه کشور تاثیر گذار است به نوعی با قم در ارتباط هستند یعنی یا ساکن قم بودند، یا در قم تحصیل کردند و یا برای برنامه ریزی‌های شان به شخصیت‌ها و مجموعه‌های ساکن در قم رجوع می‌کنند.

وی با بیان اینکه این ویژگی‌ها سبب می‌شود به شهر قم نگاهی جدید داشته باشیم، تاکید کرد: آن‌هایی که می‌خواهند برای شهر قم تصمیم‌گیری کنند باید از پیشینه شهر قم اطلاعات کافی داشته باشند که لازمه این امر آن است یا خودشان به این اطلاعات دسترسی پیدا کنند با از افراد یا نهادهایی که در این زمینه پژوهش کردند، استفاده کنند.

پژوهشگر تاریخ قم اظهار کرد: قسمت کهن شهر قم (بافت تاریخی) باید بر مبنای اطلاعات درست تاریخی مدیریت شود؛ یعنی تصمیم‌های مرتبط با شهرسازی، توسعه، بهسازی و...آن بر اساس اطلاعات تاریخی باشد.

وی بیان کرد: بافت تاریخی قم قسمتی از شهر است که بسیار مغفول مانده است و در بین بافت تاریخی قم نیز محور بازار قم، بازار کهنه، میدان کهنه، مسجد جامع و محیط اطراف آن نیز مغفول مانده است.

وی افزود: در آن مسیر کوچه‌ای به نام آسید اسماعیل ( آقا سید اسماعیل) وجود دارد که دارای چند بنای تاریخی است که اگر مجموعه شهرداری، میراث فرهنگی و راه شهرسازی مطالعات و شناخت داشتند می‌توانستند با رعایت خط آسمان (ساختمانی بلندتر از تیمچه نباشد)، رفع زوائد بصری و عناصر نامتجانس با این مجموعه، این محور را به تیمچه متصل کنند؛ که در این صورت قابلیت جذب تروریست از همه جهان را داشت.

این قم پژوه اضافه کرد: در رابطه با بازار کهنه ترمیم‌هایی صورت گرفت که بسیار حائز اهمیت و قابل تحسین است اما این اقدامات کافی نیست و باید از ظرفیت‌هایی که در آن پنهان است استفاده کنیم.

وی با بیان اینکه اگر با دید تاریخی به بازار کهنه، مسجد جامع و محور دروازه ری نگاه شود می‌تواند یک محور گردشگری جانبی باشد، اظهار کرد: اخیر برخی عنوان کردند که مقابل این مسجد خیابانی احداث شود، در حالی که این یک تصمیم غلط است؛ زیرا روند تکاملی و تاریخی مسجد جامع در همان کوچه پس کوچه ها شکل گرفته و شیرینی و لذت‌بخش بودن آن به این است که جهانگرد از کوچه پس کوچه‌ها به مسجد برسد.

محسنی ادامه داد: بازار کهنه و بازار نو، باغ سالاریه و تیمچه سه محیطی بودند که قابلیت ثبت جهانی داشته‌اند؛ اما در اثر ناآگاهی، زیاده خواهی و مقام پرستی این ظرفیت‌ها را از دست داده‌ایم و باید از آنچه باقی مانده محافظت کنیم.

وی اضافه کرد: قانون اجازه می‌دهد که بافت های تاریخی، شهردار و مدیریتی جداگانه داشته باشد؛ یعنی شهرداری که کاملاً به پیشینه فرهنگ و هویت شهر آگاهی دارد بافت تاریخی را مدیریت کند.

پژوهشگر تاریخ قم ادامه داد: کسی که از پیشینه تاریخی و فرهنگی یک منطقه آگاهی ندارد شاید برج‌ساز خوبی باشد و فضای سبز خوبی ایجاد کند اما وقتی می‌خواهد در رابطه با شهر مهمی مانند قم تصمیم‌گیری کند باید مشاور تاریخی داشته باشد.

وی با بیان اینکه هر بنا تاریخی به بیش از ۱۰ سال مطالعه نیاز دارد، اضافه کرد: زمانی که شهرداری از جای دیگری می‌آید از ظرفیت‌ها و ارزش های مادی و معنوی شهر آگاهی ندارد و زمانی که این آگاهی نباشد به راحتی تصمیم می‌گیرند و به بافت تاریخی بافت فرسود می‌گویند و به همین خاطر به راحتی اطراف یک بنای شاخص و بافت تاریخی، خیابان ایجاد می‌کنند.

پژوهشگر تاریخ قم تاکید کرد: کسی که می‌خواهد در خصوص شهری میراثی و هویتی که ویژگی‌های شاخص دارد تصمیم بگیرد نیاز به مشاور تاریخی دارد و نباید بدون مطالعه آجری جابجا شود.

انتهای پیام