فدرالیسم و ایران؟! نگاهی به تاریخ کشورهای فدرال، حنیف یزدانی - Gooya News

فدرالیسم یکی از آلترناتیوهای دولت جمهوری اسلامی بعد از سرنگونی است که همواره از سوی اپوزیسیون قومی به خصوص احزاب کرد مطرح شده است.

در این نوشتار سعی می کنم با بررسی تاریخ چندین کشور فدرال نشان دهم که آیا این پیشنهاد مناسب ایران است و یا خیر.

فدرالیسم شیوه حکومتی است که در آن دولتهای مستقل و مستقر برای اهدافی به یکدیگر می پیوندند و با اعطای برخی از اختیارات خود دولت مرکزی قوی را ایجاد می کنند. از جمله این اهداف می توان به موارد زیر اشاره کرد :

1. مبارزه با نظامی گری و سلطه گری و دیکتاتوری

2. تضمین دموکراسی

3. صلح پایدار و جلوگیری از اختلافات و جنگهای مرزی

4. کمک به شکوفایی اقتصادی با تشکیل دولت قوی و برداشتن مرزهای بین دولتها

شیوه های دیگری برای پیوستن دولتها به یکدیگر نظیر کنفدراسیون و یا اتحادیه نیز وجود دارد. در کنفدراسیون دولت مرکزی دارای قدرت کمتری است و ابتکار عمل در بسیاری از موارد در دست دولتهای پایه باقی می ماند.

برای بررسی این موضوع و درک بهتر فدرالیسم باید به تاریخ کشورهای فدرال مراجعه کنیم.

امپراتوری مقدس روم :

برای دانستن فدرالیسم غربی در ابتدا باید نگاهی به تاریخ امپراتوری مقدس رم داشته باشیم. از اوایل قرن دهم تا 1806، امپراتوری مقدس روم بر بخشهایی از اروپای مرکزی و غربی حکومت کرد. این امپراتوری در بزرگترین حالت خود از کشورهای آلمان، اتریش، اسلوونی، سوئیس، لیختن‌اشتاین، بلژیک، هلند، لوکزامبورگ، جمهوری چک، شرق فرانسه، شمال ایتالیا و غرب لهستان کنونی تشکیل شده بود. امپراتور که منتخب 6 یا در بعضی مواقع 7 دولت قدرتمند بود، اصولا قدرتمند ترین فرد نبود بلکه باید منافع دول اصلی را تامین می کرد. در دل امپراتوری گاه 350 تا 390 دولت و شاهزاده نشین و شهر آزاد و ... وجود داشت که زبان و فرهنگ و مذهب متفاوتی داشتند. بسیاری از دولت های تشکیل دهنده امپراتوری علیه یکدیگر و یا حتی امپراتوری می جنگیدند.

با ظهور پروتستانتیزم، اختلافات و جنگ های مذهبی نیز به موضوع نزاع میان دولتهای متخلف امپراتوری اضافه شد. مسئله ایی که با پیمان وستفالی در 1648 به جنگ های سی ساله مذهبی پایان داد.

سرانجام، امپراتوری در سال 1806 به دست امپراتوری ناپلئون اول سقوط می کند.