کشف سنگ‌نگاره دوره ساسانی در فرودگاه لندن؛ اینترپل در جستجوی قاچاقچیان مجسمه ۴۰ میلیون دلاری

پلیس بریتانیا بسته‌ای را در فرودگاه استانستد لندن توقیف کرد که حاوی مجسمه ۲ هزار ساله دوره ساسانی بود و ارزش آن حدود ۴۰ میلیون دلار [بیش از ۳۰ میلیون پوند] تخمین زده می‌شود.

این قطعه باستانی بزرگ، یک نقش برجسته‌ صخره‌ای ساسانی است که قدمت آن به قرن سوم میلادی برمی‌گردد و به‌تازگی از صخره‌ای در ایران توسط سنگ‌فرز کنده و راهی بازار سیاه بریتانیا شده است.

پلیس مرزی بریتانیا می‌گوید با دیدن بسته‌بندی نامرتب جعبه حاوی این مجسمه، به آن مشکوک شدند و اقدام به بازرسی آن کردند. پلیس گمان می‌برد که قاچاقچیان سعی داشتند با این نوع بسته‌بندی، اینگونه القا کنند که جعبه حاوی کالای بی‌ارزشی است. 

این سنگ‌نگاره بیش از یک متر ارتفاع دارد، پیش از این ثبت نشده است و بنابراین نمی‌توان آن را فروخت.

دکتر جان سیمپسون، باستان شناس در بخش خاورمیانه موزه بریتانیا به گاردین می‌گوید: «تقریبا هیچ وقت پیش نمی‌آید ما با قطعه‌ای روبرو شویم که از صخره کنده شده باشد. این نوع بی‌سابقه‌ای از توحش است که حدی ندارد.»

• ادامه کاوش‌ها در یک شهر زیرزمینی متعلق به دوره پیش از اشکانیان
• شهر تاریخی یزد میراث جهانی شد

وی به نحوه برش این سنگ‌نگاره اشاره می‌کند و می‌گوید که حتی جای ماژیک برای خط کشیدن نیز باقی مانده است و بعد با دستگاه فرز سنگ به طور اریب بریده شده است و در یک جعبه کوچک بدون بسته‌بندی مناسب و محافظ قرار داده‌اند و با میخ محکم کرده‌اند.

وی تاکید می‌کند که این یک مجسمه سنگی منحصر به فرد است که به دوره امپراتوری ساسانی یعنی سال ۶۵۱-۲۲۴ پس از میلاد بر می‌گردد.

این باستان شناس اضافه می‌کند: «این قطعه متعلق به دوره‌ای است که ایران در مرکز امپراتوری قدرتمندی قرار داشت که از سوریه تا قفقاز و آسیای مرکزی امتداد پیدا می‌کرد و پایتخت آن تیسفون در جنوب بغداد کنونی بود. ساسانیان رقبای قدرتمند روم باستان بودند و امروزه به‌خاطر ظروف نقره و شیشه تراش‌ها مشهورند.»

این قطعه متعلق به دوره‌ای است که ایران در مرکز امپراتوری قدرتمندی قرار داشت که از سوریه تا قفقاز و آسیای مرکزی امتداد پیدا می‌کرد و پایتخت آن تیسفون در جنوب بغداد کنونی بود. ساسانیان رقبای قدرتمند روم باستان بودند و امروزه به‌خاطر ظروف نقره و شیشه تراش‌ها مشهورند. جان سیمپسون باستان شناس در بخش خاورمیانه موزه بریتانیا

به عقیده وی، این قطعه به‌طور عمد به‌شکل ناشیانه بسته‌بندی شده است تا در چرخه کاغذبازی محموله‌های خاص نیفتد و جلب توجه نکند.

اثر کشف شده از یک سنگ آهکی است که در سراسر ایران یافت می‌شود و به این دلیل نمی‌توان محل دقیق آن را تشخیص داد؛ با این حال اکثر۳۰ نقش برجسته صخره‌ای که قدمت آن‌ها بیشتر به قرن سوم می‌رسد، در استان فارس قرار دارند.

آقای سیمپسون به گاردین می‌گوید که از نظر وی این قطعه نیز از جایی در نزدیکی شیراز آمده است؛ چراکه از نظر سبک شبیه سنگ‌نگاره‌های آن منطقه است.

وی همچنین احتمال می‌دهد که این قطعه، بخش کوچکی از قطعات بیشتر دیگری باشد.

این کارشناس، با اشاره به شکل و شمایل این قطعه می‌گوید حالت ایستادن مرد در سنگ‌نگاره و اینکه انگشت اشاره‌اش را بلند کرده، نشان دهنده حضور او مقابل شاه یا خاندان سلطنتی است و همین موضوع باعث می‌شود احتمال داده شود که این نقش برجسته، بخشی از یک ترکیب بزرگتر بوده است که احتمالا شاه در سمت راست آن قرار داشته باشد. ضمن اینکه لباس و سرپوش مرد نشان می‌دهد که او فردی بلندرتبه است.

هنوز مشخص نیست چه کسی این بسته را از طریق هواپیما پست کرده و تاکنون کسی در این رابطه بازداشت نشده است. این پرونده از سوی اینترپل و آژانس ملی جرایم مجرمانه در دست بررسی است. آدرس دریافت کننده بسته نیز یک سایت اینترنتی حراجی در بریتانیا بوده است. 

با این حال موزه بریتانیا از دولت ایران اجازه نمایش این قطعه را به مدت سه ماه دریافت کرده است و سپس این اثر باستانی به موزه ملی تهران ارسال می‌شود.

مهدی حسینی، کاردار سفارت ایران در لندن در بیانیه‌ای ابراز امیدواری کرد که گسترش همکاری بین موزه بریتانیا و سفارت ایران در لندن، در مبارزه با قاچاق غیرقانونی اموال فرهنگی و حفاظت از میراث فرهنگی بشر موثر باشد.