اذعان محسنی اژه‌ای به «هزینه بالای بگیر و ببند» برای حکومت برای اعمال حجاب اجباری

در حالی که جمهوری اسلامی همچنان خواستار تحمیل حجاب اجباری به تمام زنان در ایران است، برخی مقام‌های عالی مجبور شده‌اند اذعان کنند که «بگیر و ببند» در این زمینه برای حکومت هزینه «بالایی» دارد.

غلامحسین محسنی اژه‌ای روز پنج‌شنبه، ۱۷ فروردين، در جریان یک بازدید رسمی در شهر کرج، تحمیل حجاب اجباری به زنان را که از سوی فعالان حقوق بشر، نقض حقوق اساسی زنان شمرده می‌شود یک «مسئله فرهنگی» دانست.

او در اظهاراتی که ظاهرا خطاب به مقام‌ها و نهادهای حکومتی است، گفت: «اساس مسائل فرهنگی را باید با مسائل فرهنگی حل کرد؛ اگرچه در این مقوله باید به موضوعات صیانتی و حقوقی نیز توجه داشت، اما چنانچه بخواهیم مسائل فرهنگی را صرفا با بگیر و ببند حل کنیم، هزینه‌ها بالا می‌رود و شاهد اثربخشی مطلوب نخواهیم بود.»

بیشتر در این باره:

انتقاد قالیباف از برخورد با «بدحجاب‌ها»، پس از دفاع خامنه‌ای از «ضعیف‌الحجاب‌ها»

همزمان محمد مصدق، معاون اول رئیس قوه قضاییه، نیز در مراسم دیگری درباره تحمیل حجاب اجباری گفت: «هیچ فرهنگی با تحمیل به‌درستی اجرایی نمی‌شود و در آموزه‌های اسلامی ما نیز این امر وجود دارد و جوامع مختلف نیز اثرات فرهنگ تحمیلی را شاهد بوده‌اند.»

این اظهارات در حالی است که حجاب زنان در ایران کمی پس از انقلاب بهمن ۵۷، به فرمان روح‌الله خمینی بنیانگذار جمهوری اسلامی و در حالی که در آن زمان هنوز هیچ قانونی برای محدود کردن پوشش زنان در ایران به تصویب نرسیده بود، در سراسر کشور اجباری شد.

اعمال حجاب اجباری، به تظاهرات زنان در اسفند همان سال منجر شد و اولین اعتراضات علیه حکومت برآمده از انقلاب را رقم زد.

با وجود اعمال خشونت‌بار حجاب اجباری در بیش از چهار دهه عمر جمهوری اسلامی، ایران در ماه‌های اخیر صحنه اعتراضات گسترده و فراگیر بود و معترضان ضمن محکوم کردن اعمال این نوع پوشش از سوی جمهوری اسلامی، خواستار تغییر حکومت شدند.

در جریان این اعتراضات، بسیاری از زنان و دختران روسری‌های خود را در انظار عمومی از سر برداشتند و آتش زدند.

همچنین برخی از نمایندگان مجلس خواستار انحلال گشت ارشاد، به عنوان بازوی اصلی اعمال حجاب اجباری، شدند و محمدجعفر منتظری دادستان کل کشور از «تعطیلی» فعالیت گشت ارشاد خبر داد؛ هرچند بعدا نیروی انتظامی از نمایندگان منتقد شکایت کرد و آقای منتظری هم پس از چند روز، بدون حجاب اجباری ظاهر شدن دختران و زنان در ملاء عام را «جرم مشهود» نامید.

با این حال، در همان اولین روزهای پس از جان باختن مهسا امینی، برخی از مقام‌ها خواستار «برخورد نامحسوس» با زنان، به جای برخورد فیزیکی شدند.

علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی نیز در یک سخنرانی سعی کرد که ادبیات جمهوری اسلامی درباره زنان مخالف حجاب اجباری را ملایم‌تر کند و گفت باید به جای «بدحجاب گفت ضعیف‌الحجاب. [کسی که] حجابش ضعیف است.»

آقای خامنه‌ای اضافه کرد که نوع پوشش این زنان «موجب نمی‌شود که ما این [افراد] را از حوزه‌ دین و انقلاب و مانند اینها خارج بکنیم و خارج بدانیم.»

به دنبال این سخنرانی، محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی در یک برنامه تلویزیونی گفت: «به چه حقی می‌گوییم وقتی خانمی بدحجاب است اجازه ندهیم به مترو سوار شود؟»

همچنین به تازگی معاون فرهنگی و اجتماعی نیروی انتظامی از «مردمان دیندار» خواسته «در این موقعیتِ حساس با دقت و مراقبت اقدام به فریضه امر به معروف و نهی از منکر» کنند.

بیشتر در این باره:

بالا گرفتن اختلافات درونی در جمهوری اسلامی بر سر «آتش‌‌به‌اختیاری» علیه آزادی پوشش زنان

حساب اینستاگرامی سخنگوی فراجا و همچنین خبرگزاری تسنیم وابسته به سپاه پاسداران هم ویدئویی قدیمی از خامنه‌ای را بازنشر کردند که در آن می‌گوید: «عده‌ای جوان در خیابان به بدحجاب‌ها حمله می‌کردند. امام گفتند بروید این‌ها که حمله کردند را بگیرید، بزنید و زندانی کنید. بنده هم موافق این کارها نیستم، که باعث بشود بگویند اینها منطق ندارند و اهل حمله و جنجال‌اند».

با این حال، به نظر می‌رسد که جمهوری اسلامی با وجود آگاهی به پیامدهای وخیم سرکوب خشونت‌بار زنان در زمینه آزادی پوشش، سیاست و رویکرد دیگری در زمینه حجاب ندارد و هرگونه عقب‌نشینی از حجاب اجباری را آغازی بر پایان اقتدار خود می‌داند.

این نگرانی مقام‌ها و نهادهای حکومتی در حالی است که برخورد خشونت‌آمیز با زنان در ایران برای اعمال حجاب اجباری بازتاب گسترده جهانی داشته است.

چند روز پیش، ویدئویی در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد که یک لباس شخصی «آمر به معروف» را در حال حمله با «سطل ماست» به دو زن بدون حجاب اجباری در شاندیز در استان خراسان رضوی نشان می‌داد.

این اقدام خشونت‌آمیز علاوه بر واکنش گسترده کاربران شبکه‌های اجتماعی، از سوی برخی چهره‌ها و نهادهای حکومتی نیز مورد انتقاد قرار گرفت.

محسن میردامادی فعال اصلاح‌طلب به حکومت جمهوری اسلامی هشدار داد: «چنانچه یک‌بار دیگر، اتفاق مشابه فوت مهسا امینی رخ دهد، همچنان این پتانسیل پنهان در جامعه وجود دارد که دوباره به‌پا خیزد و منشأ اعتراضات گسترده شود.»

با وجود تمام فشارها از سوی حکومت، در ماه‌های اخیر و به‌ویژه در ایام نوروز روزی نبوده است که ویدئویی از حضور زنان بدون حجاب اجباری در خیابان‌ها و رقص و آواز آنها در خیابان منتشر نشود.