تفاوت دندان پزشک و دندان‌ساز در چیست؟

از عمر دندانپزشکی در ایران بیش از ۹۰ سال می‌گذرد در سال ۱۳۰۰ هجری شمسی فقط سه نفر دندانپزشک در تهران وجود داشت. یکی از برجسته‌ترین آنها، دکتر دندانپزشک اهل کشور لهستان بود که دندانپزشک مخصوص رضاخان به شمار می‌رفت و تبحر فوق‌العاده‌ای در طراحی و ساخت پروتز‌های دندان داشت.
دو دندانپزشک دیگر تهران نیز اهل کشور سوئیس و ترکیه بودند.
پس از تاسیس دانشگاه تهران در سال ۱۳۱۶، دندانپزشکان به صورت مجزا در آن تحصیل نمی‌کردند بلکه درمان بیماری‌های دهان و دندان به‌عنوان واحدی جداگانه به پزشکان تدریس می‌شد.
تاریخچه روز دندانپزشک

از سال ۱۳۴۳، روز ۲۴ دی‌، سالروز تأسیس جامعه دندان‌پزشکی ایران به نام «روز دندان‌پزشکی» نامیده و در تقویم‌های آن زمان منعکس شد. 

استقبال مخاطبین از این حرکت موجب شد از سال سوم، روز دندان‌پزشکی به هفته دندان‌پزشکی تبدیل شود. در این هفته دندان‌پزشکان و دانشجویان، در یک حرکت خودجوش، علی‌رغم سرمای روز‌های پایانی دی‌ماه، به مدارس می‌رفتند و ضمن معاینه دهان کودکان به آن‌ها آموزش بهداشت دهان می‌دادند. شرکت‌ها و تولیدکنندگان لوازم بهداشت دهان نیز با اهدای مسواک و خمیردندان از این حرکت حمایت می‌کردند. این جنبش علمی- بهداشتی در سال‌ها تأثیر به سزایی در اذهان عمومی گذاشت.

نامگذاری ۲۳ فروردین بعد از انقلاب به پیشنهاد جامعه اسلامی دندانپزشکی

تاریخچه دندانپزشکی ایران در سال‌های اول پس از انقلاب، روز دندان‌پزشکی تغییر کرد. مجلس شورای اسلامی در ۲۳ فروردین سال ۱۳۶۰ به منظور گسترش و پیشرفت خدمات درمانی و بهداشتی دهان و دندان در مناطق محروم کشور و روستاها، قانونی با عنوان «طرح تربیت بهداشت‌کاران دهان و دندان» را تصویب کرد.

در این قانون، مجلس، وزارت بهداشت و درمان را موظف کرد که داوطلبانی را برای تربیت در این دوره، جذب کند و پس از دادن آموزش‌های لازم، با مدرک فوق دیپلم، آنان را در مناطق محروم به خدمت گمارد تا از این طریق، ضمن ارائه خدمات اولیه، از شیوع بیماری‌های دهان و دندان جلوگیری کنند و اصل پیشگیری را مورد نظر قرار دهند.

مقایسه دندانپزشک و دندان‌ساز

شاید شما هم شنیده‌اید که برخی افراد می‌گویند برای عصب‌کشی دندان به مطب دندان‌سازی رفته بودم در حالی که این اصطلاح کاملا اشتباه است <> و دو حرفه متفاوت هستند.
اولین دانشکده دندانپزشکی در سال ۱۳۳۵ در دانشگاه تهران دایر شد و دندانپزشکان قدیمی‌تری که می‌شناسید، نخستین دانشجویانی بودند که از این دانشکده فارغ‌التحصیل شدند.

تحصیلات و مسئولیت دندانپزشک

فردی است که پس از گذراندن شش سال دوره عمومی دندانپزشکی و ارائه پایان‌نامه، از دانشکده دندان‌پزشکی فارغ‌التحصیل شده و با مدرک دکترای دندان‌پزشکی کلیه خدمات عمومی دندانپزشکی را ارائه می‌کند.

یک دندانپزشک می‌تواند دندان‌های شما را ترمیم کند، دندان ها‌ی تان را عصب‌کشی کند، ارتودنسی متحرک و ثابت انجام دهد و دندان‌های‌تان را مرتب کند، به درمان بیماری‌های لثه شما اقدام کند و انواع دندان‌های متحرک کامل و تکه‌ای (پارسیل) و روکش‌ها را برای دندان‌های‌تان بسازد. دندانپزشکان اجازه جراحی‌های در محدوده دهان و لثه را نیز دارند.
دندان‌ساز:
دندان‌سازان معمولا افرادی هستند که دندان‌سازی را به‌صورت تجربی فراگرفته‌اند. شما تابلو‌هایی با این عنوان در سطح شهر‌ها مشاهده می‌کنید. این افراد دارای تحصیلات علمی و دانشگاهی نیستند بلکه به صورت تجربه و آزمون و خطا برخی از اقدامات دندان‌پزشکی را زیرنظر افراد هم‌صنف خود آموخته‌اند.

جالب است بدانید که به این گروه از افراد مطابق قانون مصوب شورای اسلامی سال ۶۴، مجوز فعالیت به‌عنوان دندان‌سازان تجربی داده شده، ولی به‌نظر می‌رسد این مجوز فقط برای افراد قدیمی‌تر این رشته صادر شده است و در سال‌های اخیرمجوز جدیدی برای فعالیت این افراد صادر نشده است. 
این افراد اجازه نصب تابلوی مطب را ندارند و فقط می‌توانند کلمه دفتر کار را روی تابلوی خود بنویسند. مطابق قانون، این افراد فقط مجاز به ساخت دندان مصنوعی متحرک، پرکردن پوسیدگی‌های سطحی و جرم‌گیری دندان‌ها هستند.

برگزاری جشن روز دندان پزشک

هر ساله در تاریخ ۲۳ فروردین به مناسبت روز دندانپزشک در محافل دانشگاهی و علمی جشن‌هایی با حضور کارشناسان و متولیان بهداشت دهان و دندان برگزار می‌شود و برنامه‌ها و طرح‌های این حوزه معرفی و تحلیل می‌شوند. همچنین در این مراسم درباره روند پیشرفت دندانپزشکی در کشور و اهداف آینده نیز سخنرانی می‌شود. در واقع هدف اصلی روز دندانپزشک؛ شناساندن دقیق‌تر دندان‌پزشکی به تمام اقشار جامعه و آموزش اصول اولیه بهداشت دهان و دندان به مردم است.

باشگاه خبرنگاران جوان علمی پزشکی بهداشت و درمان