بزرگ‌تر شدن فهرست برترین دانشگاه‌ها و افزایش تعداد برترین دانشگاه‌های ایرانی
در سال‌های اخیر، اکثر نظام‌های رتبه‌بندی فهرست برترین مؤسسات را بزرگ‌تر کرده‌اند و مؤسسات بیشتری را به عنوان برترین اعلام می‌کنند. بخشی از افزایش تعداد مؤسسات ایرانی در نظام‌های رتبه‌بندی نیز ناشی از این تغییرات است.
به گزارش ایسنا، در دهه گذشته توجه به نظام‌های رتبه‌بندی مؤسسات و دانشگاه‌ها در سطح ملی و جهانی افزایش یافته است و عواملی از جمله نیاز به ارزیابی، رقابت برای جذب دانشجو، تجاری‌سازی و تامین و جذب بودجه‌های پژوهشی و عواملی از این دست در افزایش توجه به نظام‌های رتبه‌بندی، به‌ویژه در سطح جهانی تاثیرگذار بوده است.
این نظام‌ها با همه چالش‌ها و کاستی‌هایی که دارند، روزبه‌روز اهمیت بیشتری پیدا می‌کنند و شمار کاربرانشان افزایش می‌یابد. در پاسخ به این چالش‌ها و نقدها، منتشرکنندگان نظام‌های رتبه‌بندی نیز روش‌شناسی‌های خود را تغییر می‌دهند و از سنجه‌های مرتبط‌تری برای سنجش بهره می‌گیرند.
با آن‌که بیشتر نظام‌های رتبه‌بندی جهانی، ارزیابی پژوهش مؤسسه‌ها را در کانون توجه قرار داده‌اند، ولی سنجه‌های دیگری از جمله آموزش، چشم‌انداز جهانی، آوازه، پیوند با کسب‌وکار، اشتغال دانش‌آموختگان و ... نیز در سنجش عملکرد مؤسسه‌ها مؤثرند.
سامانه «نما»ی پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران(ایرانداک) در گزارشی جایگاه مؤسسه‌های ایرانی را در نظام‌های رتبه‌بندی جهانی در سال ۲۰۲۲ منتشر کرده است.
رتبه‌بندی جهانی دانشگاه‌های «مؤسسه آموزش عالی تایمز»
مؤسسه آموزش عالی تایمز در ویرایش ۲۰۲۳ خود که در سال ۲۰۲۲ میلادی منتشر شده است. نام ۶۵ مؤسسه ایرانی را در فهرست مؤسسه‌های برتر جهان منتشر کرده است.
بر اساس این گزارش، دانشگاه‌های علوم پزشکی گلستان، علوم پزشکی کردستان و علوم پزشکی مازندران با رتبه جهانی ۴۰۰-۳۵۱، در جایگاه نخست ملی جای گرفته‌اند.
در ویرایش پیشین این نظام رتبه‌بندی، ۵۸ مؤسسه از ایران در میان مؤسسه‌های برتر جهان جای گرفته بودند و دانشگاه‌های «صنعتی نوشیروانی بابل»، «علوم پزشکی کردستان» و «علوم پزشکی مازندران» در جایگاه‌های نخست ملی و ۴۰۰-۳۵۱ جهانی قرار داشتند.
جایگاه دو دانشگاه ایران نیز در این رتبه‌بندی با عنوان «reporter» گزارش شده است. مؤسسه‌هایی که رتبه جهانی آن‌ها «reporter» است، مؤسساتی هستند که داده‌های خود را به مؤسسه آموزش عالی تایمز داده‌اند، ولی حداقل‌های لازم را برای به‌دست آوردن رتبه‌های جهانی نداشته‌اند.
در ویرایش ۲۰۲۳ نظام رتبه‌بندی جهانی دانشگاه‌های مؤسسه آموزش عالی تایمز، روی هم ۱۷۷۹ مؤسسه از ۱۰۴ کشور گوناگون آمده است. در ویرایش پیشین این نظام رتبه‌بندی (سال ۲۰۲۲)، ۱۶۶۲ مؤسسه از کشورهای گوناگون رتبه‌بندی شده بودند. این نظام رتبه‌بندی تا سال ۲۰۱۵ تنها فهرست ۴۰۰ مؤسسه برتر را منتشر می‌کرد، ولی از سال ۲۰۱۶، به صورت سالانه تعداد مؤسسات برتر را افزایش داده است و در آخرین گزارش بیش از ۱۷۰۰ مؤسسه را رتبه‌بندی کرده است. بنابراین ممکن است افزایش تعداد مؤسسات ایرانی در این فهرست ناشی از این تغییرات باشد.
رتبه‌بندی جهانی‌آموزش عالی «تایمز»، مؤسسه‌های پیشروی جهان را در پنج زمینه «آموزش»، «چشم‌انداز جهانی»، «پژوهش»، «استنادها»، و «درآمدهای صنعتی» ارزیابی می‌کند. بر اساس آخرین گزارش مؤسسه آموزش عالی تایمز؛ دانشگاه آکسفورد در جهان پیشگام است.
رتبه‌بندی علمی دانشگاه‌های جهان یا شانگهای
بر اساس گزارش سال ۲۰۲۲ میلادی نظام رتبه‌بندی علمی دانشگاه‌های جهان یا شانگهای، ۱۱ مؤسسه ایرانی در میان هزار مؤسسه برتر جهان قرار دارند. در گزارش پیشین رتبه‌بندی شانگهای (سال ۲۰۲۱) نیز ۱۱ مؤسسه ایرانی حضور داشتند.
در این رتبه‌بندی دانشگاه تهران با رتبه ۴۰۰-۳۰۱ جهانی و دانشگاه علوم پزشکی تهران با رتبه ۵۰۰-۴۰۱ جهانی جایگاه اول و دوم ملی را کسب کرده‌اند و دانشگاه‌های تربیت مدرس، صنعتی امیرکبیر و صنعتی شریف، علوم پزشکی شهید بهشتی، علم و صنعت ایران، علوم پزشکی مشهد، علوم پزشکی ایران و تبریز نیز در میان رتبه‌های ۵۰۱ تا ۱۰۰۰ مؤسسه برتر جهان و رتبه‌های سوم تا یازدهم جای گرفته‌اند.
در گزارش پیشین رتبه‌بندی شانگهای (سال ۲۰۲۱)، دانشگاه تهران با رتبه جهانی ۴۰۰-۳۰۱، رتبه نخست ملی و دانشگاه‌های صنعتی شریف، تربیت مدرس، علوم پزشکی تهران، صنعتی امیرکبیر، علوم پزشکی شهید بهشتی، شیراز، علم و صنعت ایران، تبریز، فردوسی مشهد و علوم پزشکی ایران، رتبه‌های دوم تا یازدهم ملی را کسب کرده‌اند.
در نظام رتبه‌بندی شانگهای، دانشگاه‌ها بر اساس معیارهای تعداد دانش‌آموختگان و هیئت‌علمی برنده جایزه نوبل یا مدال فیلدز، پژوهشگران پر استناد در ۲۱ حوزه موضوعی، مقاله‌های منتشر شده در مجله‌های ساینس و نیچر، مقاله‌های منتشرشده در نمایه‌های علوم و علوم اجتماعی و سرانه عملکرد اعضای هیئت‌علمی رتبه‌بندی می‌شوند. بر اساس گزارش سال ۲۰۲۲ میلادی رتبه‌بندی شانگهای، دانشگاه هاروارد پیشگام جهان است.
رتبه‌بندی جهانی دانشگاه‌های کیو. اس.
بر اساس ویرایش ۲۰۲۳ نظام رتبه‌بندی جهانی دانشگاه‌های «کیو. اس.» که در سال ۲۰۲۲ میلادی منتشر شده است، ۶ مؤسسه ایرانی در میان مؤسسه‌های برتر جهان جای گرفته‌اند.
کیو. اس. در تازه‌ترین ویرایش خود نام نزدیک به یک هزار و ۵۰۰ مؤسسه برتر را منتشر کرده است.
دانشگاه‌های صنعتی شریف، صنعتی امیرکبیر، تهران، علم و صنعت ایران، شیراز و شهید بهشتی، به ترتیب در جایگاه‌های نخست تا ششم ملی قرار گرفته‌اند.
رتبه‌بندی جهانی دانشگاه‌های کیو. اس. با هدف راهنمایی دانشجویان در انتخاب دانشگاه خود برای تحصیل، منتشر می‌شود. در این نظام رتبه‌بندی از شاخص‌های «آوازه علمی»، «آوازه شغلی (دیدگاه کارفرماها درباره کیفیت کاری دانش‌آموختگان)»، نسبت تعداد دانشجو به هیئت‌علمی، سرانه استناد به هر عضو هیئت‌علمی، نسبت اعضای هیئت‌علمی خارجی و نسبت دانشجویان خارجی؛ برای رتبه‌بندی دانشگاه‌ها استفاده می‌شود. منابع گردآوری داده برای اندازه‌گیری این سنجه‌ها، پیمایش‌های جهانی، نمایه استنادی اسکوپوس و پرسش‌نامه‌ای است که مؤسسه‌ها پر می‌کنند.
بر اساس گزارش سال ۲۰۲۳ کیو.اس؛ دانشگاه آم آی تی، پیشگام جهان است.
رتبه‌بندی دانشگاه‌ها بر پایه عملکرد علمی (یورپ)
بر اساس گزارش سال ۲۰۲۲ میلادی نظام رتبه‌بندی دانشگاه‌ها بر پایه عملکرد علمی یا «یورَپ»، ۶۴ مؤسسه ایرانی در میان ۳ هزار مؤسسه برتر جهان هستند. در گزارش پیشین این نظام رتبه‌بندی (سال ۲۰۲۱)، ۵۹ مؤسسه ایرانی در میان ۳ هزار مؤسسه برتر جهان قرار داشتند.
این نظام رتبه‌بندی را دانشگاه صنعتی خاورمیانه در ترکیه مدیریت و به‌روز رسانی می‌کند و این ارزیابی بر اساس عملکرد علمی دانشگاه‌ها و کمیت و کیفیت انتشارات پژوهشی دانشگاه‌ها انجام می‌شود. در رتبه‌بندی یورپ، تعداد مقالات، تعداد استنادات، تعداد کل انتشارات، بهره‌وری علمی، تاثیر پژوهشی و همکاری‌های جهانی مورد بررسی قرار می‌گیرد.
در آخرین ویرایش نظام رتبه‌بندی یورپ، دانشگاه‌های تهران، علوم پزشکی تهران و تربیت مدرس، سه دانشگاه برتر ایران هستند و دانشگاه هاروارد در این نظام رتبه‌بندی، پیشگام جهان است.
۱۰ مؤسسه ایرانی در نظام رتبه‌بندی یورپ در سال ۲۰۲۲منبع خبر: ایسنا 
اخبار مرتبط: بزرگ‌تر شدن فهرست برترین دانشگاه‌ها و افزایش تعداد برترین دانشگاه‌های ایرانی
حق کپی © ۲۰۰۱-۲۰۲۴ - Sarkhat.com - درباره سرخط - آرشیو اخبار - جدول لیگ برتر ایران
